Glucophage® 500 mg; -850 mg; -1000 mg
Metformin hydrochloride
Formetic - charakterystyka leku przeciwcukrzycowego
Wskazania do stosowania
Formetic jest wskazany w leczeniu cukrzycy typu 2, szczególnie u pacjentów z nadwagą, gdy sama dieta i ćwiczenia fizyczne nie wystarczają do uzyskania prawidłowego stężenia glukozy we krwi. U dorosłych lek może być stosowany w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi bądź insuliną. Dzieci od 10 roku życia i młodzież mogą przyjmować Formetic w monoterapii lub w połączeniu z insuliną.
U dorosłych pacjentów z cukrzycą typu 2 i nadwagą, leczonych metforminą jako lekiem pierwszego rzutu po nieskuteczności diety, wykazano zmniejszenie powikłań cukrzycowych.
Dawkowanie i sposób podawania
Dorośli z prawidłową czynnością nerek (GFR ≥90 ml/min)
| Schemat leczenia | Dawkowanie |
|---|---|
| Monoterapia lub w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi |
- Dawka początkowa: 500-850 mg 2-3 razy na dobę - Maksymalna dawka dobowa: 3 g w 3 dawkach podzielonych |
| W skojarzeniu z insuliną |
- Dawka początkowa: 500-850 mg 2-3 razy na dobę - Dawkę insuliny dostosowuje się na podstawie pomiarów glikemii |
Dawkowanie należy dostosować po 10-15 dniach na podstawie stężenia glukozy we krwi. Stopniowe zwiększanie dawki może poprawić tolerancję leku w przewodzie pokarmowym.
Pacjenci w podeszłym wieku
Dawkę należy ustalić na podstawie parametrów czynności nerek ze względu na ryzyko ich zaburzenia. Konieczna jest regularna kontrola funkcji nerek.
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek
| GFR (ml/min) | Maksymalna dawka dobowa | Uwagi |
|---|---|---|
| 60-89 | 3000 mg (w 2-3 dawkach) | Można rozważyć zmniejszenie dawki przy pogarszającej się czynności nerek |
| 45-59 | 2000 mg (w 2-3 dawkach) | Dawka początkowa nie większa niż połowa dawki maksymalnej |
| 30-44 | 1000 mg (w 2-3 dawkach) | Dawka początkowa nie większa niż połowa dawki maksymalnej |
| <30 | Przeciwwskazane |
Przed rozpoczęciem leczenia metforminą u pacjentów z GFR <60 ml/min należy przeanalizować czynniki mogące zwiększyć ryzyko kwasicy mleczanowej.
Dzieci i młodzież (od 10 roku życia)
Dawka początkowa: 500-850 mg raz na dobę. Maksymalna zalecana dawka: 2 g na dobę w 2-3 dawkach podzielonych. Dawkowanie należy dostosować po 10-15 dniach na podstawie stężenia glukozy we krwi.
Lek należy przyjmować w czasie lub po posiłku.
Warto zapamiętać
- Formetic (metformina) jest lekiem pierwszego rzutu w cukrzycy typu 2, szczególnie u pacjentów z nadwagą
- Dawkowanie należy dostosować indywidualnie, uwzględniając funkcję nerek pacjenta
Przeciwwskazania
Bezwzględne przeciwwskazania do stosowania Formeticu obejmują:
- Nadwrażliwość na składniki preparatu
- Choroby nerek i niewydolność nerek
- Stany zagrażające czynności nerek
- Niewydolność serca
- Ciężkie zakażenia
- Ostra lub przewlekła kwasica metaboliczna
- Stan przedśpiączkowy, śpiączka cukrzycowa hipermolarna i ketonowa
- Choroby wątroby
- Świeży zawał serca
- Niewydolność oddechowa
- Stany niedotlenienia i nasilonego katabolizmu
- Powikłania cukrzycy
- Nadużywanie alkoholu
Względne przeciwwskazania obejmują poważne choroby (zwłaszcza o nieznanej przyczynie), podeszły wiek oraz stosowanie u dzieci.
Lek nie powinien być podawany 48 godzin przed i po badaniach z użyciem środków cieniujących zawierających jod.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Podczas stosowania Formeticu należy kontynuować dietę ubogowęglowodanową i niskokaloryczną. Konieczne jest regularne monitorowanie stężenia kreatyniny w moczu (przed rozpoczęciem leczenia i 2-4 razy w roku podczas terapii).
Interakcje
Formetic może wchodzić w interakcje z następującymi lekami:
- Leki kationowe (np. amiloryd, digoksyna, morfina) - mogą konkurować z metforminą o transport w kanalikach nerkowych
- Diuretyki, steroidy, pochodne fenotiazyny, hormony tarczycy, estrogeny, doustne leki antykoncepcyjne, fenytoina, kwas nikotynowy, sympatykomimetyki, antagoniści wapnia i izoniazyd - mogą działać antagonistycznie do metforminy, powodując hiperglikemię
Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią
Formetic jest przeciwwskazany w ciąży i podczas karmienia piersią ze względu na zwiększone ryzyko wad wrodzonych i śmiertelności okołoporodowej.
Działania niepożądane
Najpoważniejszym, choć rzadkim powikłaniem stosowania Formeticu jest kwasica mleczanowa, która może być śmiertelna, szczególnie u osób w podeszłym wieku. Czynniki sprzyjające to zaburzenia perfuzji tkankowej, odwodnienie, niedotlenienie i zaburzenia czynności wątroby.
Częste, ale zwykle przejściowe działania niepożądane obejmują:
- Biegunka
- Nudności
- Wymioty
- Wzdęcia
- Bóle brzucha
- Brak apetytu
- Metaliczny posmak w ustach
W przypadku przedłużającej się biegunki lub wymiotów należy odstawić lek ze względu na ryzyko odwodnienia. Rzadko może wystąpić niedokrwistość megaloblastyczna.
Przedawkowanie
Przedawkowanie Formeticu może prowadzić do kwasicy mleczanowej. W takim przypadku metforminę można usunąć za pomocą dializy.
Mechanizm działania
Formetic (metformina) jest doustnym lekiem hipoglikemizującym z grupy biguanidów. Jego działanie polega na:
- Zmniejszaniu wytwarzania glukozy w wątrobie
- Zwiększaniu wrażliwości tkanek na insulinę
- Zwiększaniu obwodowego wychwytu i tkankowego zużycia glukozy
- Hamowaniu wchłaniania glukozy
Lek nie powoduje hipoglikemii ani hiperinsulinemii. Wchłania się w 50%, osiąga maksymalne stężenie po 2,5 godzinach, nie jest metabolizowany i jest wydalany przez nerki.
Skład
Formetic dostępny jest w następujących postaciach:
- Tabletki zawierające 500 mg chlorowodorku metforminy
- Tabletki powlekane zawierające 850 mg lub 1000 mg chlorowodorku metforminy
- Tabletki o przedłużonym uwalnianiu zawierające 1000 mg metforminy
Formetic jest skutecznym lekiem w terapii cukrzycy typu 2, szczególnie u pacjentów z nadwagą. Jego stosowanie wymaga jednak starannego monitorowania funkcji nerek i uwzględnienia potencjalnych interakcji z innymi lekami. Regularne kontrole glikemii i dostosowywanie dawki są kluczowe dla osiągnięcia optymalnych efektów terapeutycznych przy minimalizacji ryzyka działań niepożądanych.
Alkohol
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria B
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria B
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria B
Wykaz B