Formetic - charakterystyka leku dla lekarzy

Wskazania do stosowania

Formetic jest wskazany w leczeniu cukrzycy typu 2, szczególnie u pacjentów z nadwagą, gdy sama dieta i ćwiczenia fizyczne nie zapewniają odpowiedniej kontroli glikemii. U dorosłych może być stosowany w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi bądź insuliną. U dzieci od 10 roku życia i młodzieży Formetic można stosować w monoterapii lub w połączeniu z insuliną.

Wykazano, że u dorosłych pacjentów z cukrzycą typu 2 i nadwagą leczonych metforminą jako lekiem pierwszego rzutu (po nieskuteczności diety) nastąpiło zmniejszenie powikłań cukrzycowych.

Dawkowanie i sposób podawania

Dorośli z prawidłową czynnością nerek (GFR ≥90 ml/min)

Dawkowanie należy dostosować po 10-15 dniach na podstawie pomiarów glikemii. Stopniowe zwiększanie dawki może poprawić tolerancję leku w przewodzie pokarmowym.

Pacjenci w podeszłym wieku

Dawkę należy ustalić na podstawie parametrów czynności nerek ze względu na ryzyko ich zaburzenia w tej grupie wiekowej. Konieczna jest regularna kontrola funkcji nerek.

Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek

GFR należy oznaczać przed rozpoczęciem leczenia i co najmniej raz w roku, a u pacjentów ze zwiększonym ryzykiem pogorszenia czynności nerek oraz w podeszłym wieku - co 3-6 miesięcy.

Dzieci i młodzież (od 10 roku życia)

W monoterapii lub w skojarzeniu z insuliną:

• Dawka początkowa: 500-850 mg raz na dobę
• Maksymalna zalecana dawka: 2 g na dobę w 2-3 dawkach podzielonych

Dawkę należy dostosować po 10-15 dniach na podstawie pomiarów glikemii. Stopniowe zwiększanie dawki może poprawić tolerancję leku w przewodzie pokarmowym.

Przeciwwskazania

Bezwzględne przeciwwskazania do stosowania Formeticu obejmują:

• Nadwrażliwość na składniki preparatu
• Choroby nerek i niewydolność nerek
• Stany zagrażające czynności nerek
• Niewydolność serca
• Ciężkie zakażenia
• Ostra lub przewlekła kwasica metaboliczna
• Stan przedśpiączkowy
• Śpiączka cukrzycowa hipermolarna i ketonowa
• Choroby wątroby
• Świeży zawał serca
• Niewydolność oddechowa
• Stany niedotlenienia i nasilonego katabolizmu
• Powikłania cukrzycy
• Zabieg operacyjny
• Nadużywanie alkoholu

Względne przeciwwskazania obejmują poważne choroby (zwłaszcza o nieznanej przyczynie), podeszły wiek oraz stosowanie u dzieci.

Nie należy stosować Formeticu 48 godzin przed i po badaniach z użyciem jodowych środków cieniujących.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Podczas stosowania Formeticu należy kontynuować dietę ubogowęglowodanową i niskokaloryczną. Konieczne jest regularne monitorowanie stężenia kreatyniny w moczu (przed rozpoczęciem leczenia i 2-4 razy w roku podczas terapii).

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Formetic może wchodzić w interakcje z następującymi lekami:

• Leki kationowe (np. amiloryd, digoksyna, morfina, prokainamid, chinidyna, ranitydyna, triamteren, trimetoprim, wankomycyna) - mogą konkurować z metforminą o system transportu w kanalikach nerkowych, wpływając na wzajemne wydalanie
• Leki o działaniu hiperglikemizującym (antagonistycznym do metforminy): diuretyki, steroidy, pochodne fenotiazyny, hormony tarczycy, estrogeny, doustne leki antykoncepcyjne, fenytoina, kwas nikotynowy, sympatykomimetyki, antagoniści wapnia, izoniazyd

Ciąża i laktacja

Formetic należy do kategorii B według klasyfikacji FDA. Stosowanie podczas ciąży i karmienia piersią jest przeciwwskazane ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia wad wrodzonych i śmiertelności okołoporodowej.

Działania niepożądane

Najpoważniejszym, choć rzadkim powikłaniem stosowania Formeticu jest kwasica mleczanowa, która może wystąpić na skutek kumulacji metforminy lub zaburzeń metabolizmu mleczanów. Kwasica mleczanowa często kończy się zgonem, szczególnie u osób w podeszłym wieku.

Częste, ale zwykle przejściowe działania niepożądane obejmują:

• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: biegunka, nudności, wymioty, wzdęcia, bóle brzucha
• Brak apetytu
• Metaliczny posmak w ustach

W przypadku przedłużającej się biegunki lub wymiotów należy odstawić lek ze względu na ryzyko odwodnienia. Mimo zmniejszonego wchłaniania witaminy B12 i kwasu foliowego, niedokrwistość megaloblastyczna występuje rzadko.

Przedawkowanie

Przedawkowanie Formeticu może prowadzić do kwasicy mleczanowej. W przypadku przedawkowania metforminę można usunąć za pomocą dializy.

Mechanizm działania

Formetic jest doustnym lekiem hipoglikemizującym z grupy biguanidów. Jego działanie polega na:

• Zmniejszaniu wytwarzania glukozy w wątrobie
• Zwiększaniu wrażliwości tkanek na insulinę
• Zwiększaniu obwodowego wychwytu i tkankowego zużycia glukozy
• Hamowaniu wchłaniania glukozy

Formetic nie powoduje hipoglikemii ani hiperinsulinemii, zarówno u osób chorych na cukrzycę, jak i zdrowych. Lek wchłania się w 50%, osiąga maksymalne stężenie po 2,5 godzinach, nie jest metabolizowany i jest wydalany przez nerki.

Skład

Formetic dostępny jest w następujących postaciach:

• Tabletki zawierające 500 mg chlorowodorku metforminy
• Tabletki powlekane zawierające 850 mg lub 1000 mg chlorowodorku metforminy
• Tabletki o przedłużonym uwalnianiu zawierające 1000 mg metforminy

Formetic jest skutecznym lekiem w terapii cukrzycy typu 2, szczególnie u pacjentów z nadwagą. Jego stosowanie wymaga jednak starannego monitorowania funkcji nerek i uwzględnienia potencjalnych interakcji z innymi lekami. Kluczowe jest dostosowanie dawki do indywidualnych potrzeb pacjenta i regularnej kontroli parametrów biochemicznych.