Formetic - charakterystyka leku dla lekarzy

Wskazania do stosowania

Formetic jest wskazany w leczeniu cukrzycy typu 2, szczególnie u pacjentów z nadwagą, gdy sama dieta i ćwiczenia fizyczne nie zapewniają odpowU dorosłych może być stosowany w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi bądź insuliną. U dzieci od 10 roku życia i młodzieży można go stosować w monoterapii lub w połączeniu z insuliną.

U dorosłych pacjentów z cukrzycą typu 2 i nadwagą, leczonych metforminą jako lekiem pierwszego rzutu po nieskuteczności diety, wykazano zmniejszenie powikłań cukrzycowych.

Dawkowanie i sposób podawania

Dorośli z prawidłową czynnością nerek (GFR ≥90 ml/min)

Dawkowanie należy dostosować po 10-15 dniach na podstawie pomiarów glikemii. Stopniowe zwiększanie dawki może poprawić tolerancję leku w przewodzie pokarmowym.

Pacjenci w podeszłym wieku

Dawkę należy ustalić na podstawie parametrów czynności nerek ze względu na ryzyko ich zaburzenia. Konieczna jest regularna kontrola funkcji nerek.

Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek

Dzieci i młodzież (od 10 roku życia)

Dawka początkowa: 500-850 mg raz/dobę. Maksymalna zalecana dawka: 2 g/dobę w 2-3 dawkach podzielonych. Dawkowanie należy dostosować po 10-15 dniach na podstawie pomiarów glikemii.

Lek Formetic należy przyjmować w czasie lub po posiłku, co może poprawić jego tolerancję w przewodzie pokarmowym.

Przeciwwskazania

Bezwzględne przeciwwskazania do stosowania leku Formetic obejmują:

• Nadwrażliwość na metforminę lub którykolwiek składnik preparatu
• Choroby nerek i niewydolność nerek
• Stany zagrażające czynności nerek
• Niewydolność serca
• Ciężkie zakażenia
• Ostra lub przewlekła kwasica metaboliczna
• Stan przedśpiączkowy
• Śpiączka cukrzycowa hipermolarna i ketonowa
• Choroby wątroby
• Świeży zawał serca
• Niewydolność oddechowa
• Stany niedotlenienia i nasilonego katabolizmu
• Powikłania cukrzycy
• Zabieg operacyjny
• Nadużywanie alkoholu

Względne przeciwwskazania obejmują poważne choroby o nieznanej przyczynie, podeszły wiek oraz stosowanie u dzieci poniżej 10 roku życia.

Leku nie należy stosować 48 godzin przed i po badaniach z użyciem jodowych środków kontrastowych.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Podczas terapii lekiem Formetic należy kontynuować dietę ubogowęglowodanową i niskokaloryczną. Konieczne jest regularne monitorowanie stężenia kreatyniny w moczu - przed rozpoczęciem leczenia oraz 2-4 razy w roku w trakcie terapii.

Interakcje

Formetic może wchodzić w interakcje z następującymi grupami leków:

• Leki kationowe (np. amiloryd, digoksyna, morfina, prokainamid, chinidyna, ranitydyna, triamteren, trimetoprim, wankomycyna) - mogą zaburzać wydalanie metforminy
• Leki o działaniu hiperglikemizującym (antagonistycznym do metforminy):
  • Diuretyki
  • Steroidy
  • Pochodne fenotiazyny
  • Hormony tarczycy
  • Estrogeny
  • Doustne leki antykoncepcyjne
  • Fenytoina
  • Kwas nikotynowy
  • Sympatykomimetyki
  • Antagoniści wapnia
  • Izoniazyd

Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią

Formetic należy do kategorii B według klasyfikacji FDA. Stosowanie leku podczas ciąży i karmienia piersią jest przeciwwskazane ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia wad wrodzonych i śmiertelności okołoporodowej.

Działania niepożądane

Najpoważniejszym, choć rzadkim powikłaniem stosowania leku Formetic jest kwasica mleczanowa. Może ona wystąpić na skutek kumulacji metforminy, zwiększonego wytwarzania mleczanu lub gorszego jego zużytkowania. Kwasica mleczanowa często kończy się zgonem, szczególnie u osób w podeszłym wieku.

Czynniki sprzyjające rozwojowi kwasicy mleczanowej to:

• Zaburzenia perfuzji tkankowej
• Odwodnienie
• Niedotlenienie
• Zaburzenia czynności wątroby

Częste, ale zwykle przejściowe działania niepożądane obejmują:

• Biegunka
• Nudności
• Wymioty
• Wzdęcia
• Bóle brzucha
• Brak apetytu
• Metaliczny posmak w ustach

W przypadku przedłużającej się biegunki lub wymiotów należy odstawić lek ze względu na ryzyko odwodnienia. Rzadko może wystąpić niedokrwistość megaloblastyczna z powodu zmniejszonego wchłaniania witaminy B12 i kwasu foliowego.

Przedawkowanie

Przedawkowanie leku Formetic może prowadzić do kwasicy mleczanowej. W przypadku podejrzenia przedawkowania, metforminę można usunąć z organizmu za pomocą hemodializy.

Mechanizm działania

Formetic (metformina) jest doustnym lekiem hipoglikemizującym z grupy biguanidów. Jego działanie polega na:

• Zmniejszaniu wytwarzania glukozy w wątrobie
• Zwiększaniu wrażliwości tkanek na insulinę
• Zwiększaniu obwodowego wychwytu i tkankowego zużycia glukozy
• Hamowaniu wchłaniania glukozy w jelitach

Metformina nie powoduje hipoglikemii ani hiperinsulinemii, zarówno u osób chorych na cukrzycę, jak i zdrowych. Lek wchłania się w 50%, osiągając maksymalne stężenie po 2,5 godziny. Nie ulega metabolizmowi i jest wydalany przez nerki.

Skład

Formetic dostępny jest w następujących postaciach:

• Tabletki zawierające 500 mg chlorowodorku metforminy
• Tabletki powlekane zawierające 850 mg lub 1000 mg chlorowodorku metforminy
• Tabletki o przedłużonym uwalnianiu zawierające 1000 mg metforminy

Stosowanie leku Formetic wymaga regularnego monitorowania funkcji nerek oraz dostosowywania dawki do indywidualnych potrzeb pacjenta. Kluczowe jest edukowanie pacjentów o potencjalnych działaniach niepożądanych oraz konieczności przestrzegania zaleceń dotyczących diety i aktywności fizycznej.