Gentamycin Krka
Gentamicin sulphate
Gentamycin Krka - charakterystyka produktu leczniczego
Wskazania do stosowania
Gentamycyna jest antybiotykiem aminoglikozydowym stosowanym w leczeniu ciężkich zakażeń wywołanych przez tlenowe bakterie Gram-ujemne wrażliwe na jej działanie. Wskazania obejmują:
- Posocznicę i inne ciężkie zakażenia ogólnoustrojowe
- Zakażenia w obrębie jamy brzusznej (zapalenie otrzewnej, ropnie, zapalenie dróg żółciowych)
- Zakażenia układu moczowego
- Zakażenia układu oddechowego
- Wtórne zakażenia oparzeń, ran pourazowych i pooperacyjnych
- Ciężkie zakażenia u noworodków
Należy uwzględnić oficjalne, lokalne wytyczne dotyczące właściwego stosowania antybiotyków.
Gentamycyna jest antybiotykiem o szerokim spektrum działania, stosowanym w leczeniu poważnych infekcji bakteryjnych, szczególnie wywołanych przez bakterie Gram-ujemne. Jej zastosowanie powinno być ograniczone do ciężkich przypadków, zgodnie z lokalnymi wytycznymi.
Dawkowanie i sposób podawania
| Grupa pacjentów | Dawkowanie |
|---|---|
| Dorośli i dzieci z prawidłową czynnością nerek | 3-6 mg/kg mc./dobę, w jednej dawce lub podzielone na 2 dawki co 12h |
| Niemowlęta od 2. miesiąca życia | 4,5-7,5 mg/kg mc./dobę, w jednej dawce lub podzielone na 2 dawki co 12h |
| Noworodki | 4-7 mg/kg mc./dobę, w pojedynczej dawce |
| Pacjenci z niewydolnością nerek | Dawkę należy dostosować do stopnia niewydolności nerek |
Dawkowanie gentamycyny u pacjentów z niewydolnością nerek - szczegóły w Charakterystyce Produktu Leczniczego.
Dawkowanie gentamycyny jest zależne od wieku pacjenta, masy ciała oraz funkcji nerek. Kluczowe jest monitorowanie stężenia leku w surowicy, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, osób starszych i noworodków.
Sposób podawania
Gentamycynę podaje się domięśniowo lub dożylnie. Przy podaniu dożylnym lek należy wstrzykiwać powoli przez 2-3 minuty lub w infuzji trwającej 30-60 minut (przy dawkowaniu raz na dobę). Przed podaniem w infuzji dożylnej, gentamycynę należy rozcieńczyć w 100-200 ml 0,9% roztworu NaCl lub 5% roztworu glukozy. Stężenie gentamycyny w roztworze nie powinno przekraczać 1 mg/ml.
Właściwy sposób podania gentamycyny jest kluczowy dla jej skuteczności i bezpieczeństwa. Podanie dożylne wymaga odpowiedniego rozcieńczenia i powolnej infuzji, co minimalizuje ryzyko działań niepożądanych.
Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na gentamycynę, inne antybiotyki aminoglikozydowe lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Miastenia
Przeciwwskazania do stosowania gentamycyny są ograniczone, ale kluczowe jest wykluczenie nadwrażliwości na lek i obecności miastenii przed rozpoczęciem terapii.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Podczas stosowania gentamycyny zaleca się:
- Ciągłe monitorowanie czynności nerek, słuchu i równowagi oraz parametrów wątrobowych
- Szczególną ostrożność u dzieci, osób starszych i pacjentów z niewydolnością nerek
- Kontrolę stężenia leku w surowicy, zwłaszcza podczas długotrwałego leczenia lub stosowania dużych dawek
- Dbałość o prawidłowe nawodnienie pacjenta
- Ostrożność u pacjentów z osłabieniem mięśni lub chorobą Parkinsona
- Monitorowanie pod kątem wystąpienia rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy
Stosowanie gentamycyny wymaga ścisłego monitorowania pacjenta ze względu na potencjalne działania niepożądane, szczególnie w zakresie funkcji nerek i narządu słuchu. Kluczowa jest indywidualizacja terapii i regularna ocena stosunku korzyści do ryzyka.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Gentamycyna może wchodzić w interakcje z:
- Silnie działającymi lekami moczopędnymi (np. kwas etakrynowy, furosemid) - nasilenie działań niepożądanych
- Lekami hamującymi przekaźnictwo nerwowo-mięśniowe - nasilenie blokady nerwowo-mięśniowej
- Innymi lekami oto-, neuro- i nefrotoksycznymi - zwiększone ryzyko uszkodzenia narządów
- Amfoterycyną B, cyklosporyną, cisplatyną - zwiększone ryzyko nefrotoksyczności
- Doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi - nasilenie działania przeciwzakrzepowego
- Bifosfonianami - zwiększone ryzyko hipokalcemii
- Toksyną botulinową - nasilenie blokady nerwowo-mięśniowej
Liczne interakcje gentamycyny z innymi lekami wymagają ostrożności przy jej stosowaniu, szczególnie u pacjentów przyjmujących wiele leków jednocześnie. Konieczne jest dokładne monitorowanie pacjenta i ewentualna modyfikacja dawkowania.
Wpływ na ciążę i laktację
Gentamycyna przenika przez barierę łożyskową i może uszkadzać narząd słuchu i równowagi płodu. U kobiet w ciąży stosuje się ją tylko w stanach zagrożenia życia, gdy brak innych odpowiednich, bezpieczniejszych antybiotyków. Lek przenika do mleka matki, dlatego odradza się karmienie piersią w czasie jego stosowania.
Stosowanie gentamycyny w ciąży i podczas karmienia piersią powinno być ograniczone do sytuacji absolutnie koniecznych, gdy korzyści przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu lub niemowlęcia.
Działania niepożądane
Najważniejsze działania niepożądane gentamycyny to:
- Ototoksyczność (uszkodzenie narządu słuchu i równowagi)
- Nefrotoksyczność
- Blokada przewodnictwa nerwowo-mięśniowego
- Reakcje nadwrażliwości
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe (w tym ryzyko rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy)
- Zaburzenia hematologiczne
- Zaburzenia elektrolitowe (hipokalcemia, hipokaliemia, hipomagnezemia)
Profil działań niepożądanych gentamycyny wymaga ścisłego monitorowania pacjenta, szczególnie w zakresie funkcji nerek, słuchu i równowagi. Wczesne wykrycie objawów toksyczności może zapobiec nieodwracalnym uszkodzeniom.
Warto zapamiętać
- Gentamycyna jest antybiotykiem o wąskim indeksie terapeutycznym, wymagającym ścisłego monitorowania stężenia w surowicy.
- Ototoksyczność i nefrotoksyczność są głównymi działaniami niepożądanymi, które mogą być nieodwracalne, dlatego kluczowe jest regularne monitorowanie funkcji nerek i słuchu.
Przedawkowanie
Przedawkowanie gentamycyny może prowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia słuchu i narządu równowagi, przemijającego pogorszenia czynności nerek oraz blokady nerwowo-mięśniowej. W przypadku przedawkowania należy:
- Monitorować czynność oddechową
- Wykonać audiogram i westybulogram
- Kontrolować wydalanie moczu oraz stężenia gentamycyny, mocznika, kreatyniny, wapnia, magnezu i potasu w surowicy
- Zapewnić odpowiednie nawodnienie
- W razie potrzeby zastosować hemodializę
Przedawkowanie gentamycyny jest stanem poważnym, wymagającym natychmiastowej interwencji medycznej i ścisłego monitorowania pacjenta. Kluczowe jest wczesne rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego postępowania.
Mechanizm działania
Gentamycyna działa bakteriobójczo poprzez:
- Wiązanie się z podjednostkami rybosomów bakteryjnych, hamując syntezę białek
- Aktywne przenikanie przez ścianę komórkową bakterii, osiągając wysokie stężenia wewnątrzkomórkowe
Skuteczność gentamycyny może być zmniejszona w warunkach beztlenowych, przy zwiększonej osmolarności i niskim pH oraz w obecności wysokich stężeń wapnia i magnezu.
Złożony mechanizm działania gentamycyny zapewnia jej skuteczność przeciwko wielu patogenom, ale jednocześnie warunkuje jej potencjalne działania toksyczne. Zrozumienie tego mechanizmu jest kluczowe dla optymalizacji terapii.
Skład
1 ml roztworu do wstrzykiwań i infuzji zawiera 40 mg gentamycyny w postaci siarczanu.
Znajomość składu preparatu jest istotna dla prawidłowego dawkowania i unikania potencjalnych interakcji z innymi lekami lub substancjami pomocniczymi.
Alkohol
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C
Wykaz B