Gadovist 1,0 - charakterystyka produktu leczniczego
Wskazania do stosowania
Gadovist 1,0 jest środkiem kontrastowym przeznaczonym wyłącznie do diagnostyki. Produkt stosuje się u osób dorosłych oraz dzieci i młodzieży w każdym wieku (w tym u noworodków donoszonych) w następujących wskazaniach:
- Wzmocnienie kontrastowe w badaniu metodą rezonansu magnetycznego (MRI) głowy i rdzenia kręgowego
- Wzmocnienie kontrastowe w badaniu MRI całego ciała, w tym:
- głowy i szyi
- klatki piersiowej
- piersi
- brzucha (trzustki, wątroby i śledziony)
- miednicy (gruczołu krokowego, pęcherza moczowego, macicy)
- przestrzeni zaotrzewnowej (nerek)
- kończyn i układu mięśniowo-szkieletowego
- Wzmocnienie kontrastowe w angiografii przy użyciu rezonansu magnetycznego (CE-MRA)
- Wzmocnienie kontrastowe w badaniu MRI serca, w tym:
- ocena perfuzji mięśnia sercowego w warunkach obciążenia farmakologicznego
- ocena żywotności mięśnia sercowego ("wzmocnienie opóźnione")
Gadovist 1,0 ułatwia zobrazowanie zaburzeń w strukturze lub zmian i pomaga w różnicowaniu tkanki zdrowej i patologicznie zmienionej. Produkt należy stosować wyłącznie, jeśli informacje diagnostyczne są niezbędne i nie można ich uzyskać stosując obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego bez wzmocnienia kontrastowego.
Gadovist 1,0 jest wszechstronnym środkiem kontrastowym do MRI, umożliwiającym diagnostykę w szerokim zakresie wskazań, zarówno u dorosłych jak i dzieci. Jego zastosowanie powinno być ograniczone do sytuacji, gdy informacje diagnostyczne są kluczowe i nieosiągalne bez użycia kontrastu.
Dawkowanie i sposób podawania
Dorośli
Dawka zależy od wskazania:
Wskazanie | Dawka |
---|---|
Ogólnie | 0,1 mmol/kg mc (0,1 ml/kg mc) |
Maksymalna dawka | 0,3 mmol/kg mc (0,3 ml/kg mc) |
Badanie OUN | 0,1 mmol/kg mc (0,1 ml/kg mc), możliwe drugie wstrzyknięcie do 0,2 ml/kg mc |
Badanie MRI całego ciała (z wyjątkiem CE-MRA) | 0,1 ml/kg mc |
CE-MRA (1 pole widzenia) | 7,5 ml (<75 kg) lub 10 ml (≥75 kg) |
CE-MRA (>1 pole widzenia) | 15 ml (<75 kg) lub 20 ml (≥75 kg) |
Tabela 1. Dawkowanie Gadovist 1,0 u dorosłych w zależności od wskazania
Zaburzenia czynności nerek
U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (GFR < 30 ml/min/1,73 m2) oraz u pacjentów w okołooperacyjnym okresie przeszczepienia wątroby Gadovist 1,0 można stosować jedynie po starannej ocenie stosunku korzyści do ryzyka, jeśli informacja diagnostyczna jest niezbędna. Dawka nie powinna przekraczać 0,1 mmol/kg mc. Nie należy stosować więcej niż jednej dawki podczas obrazowania. Ze względu na brak danych dotyczących podawań wielokrotnych, wstrzyknięć nie należy powtarzać, chyba że przerwy pomiędzy wstrzyknięciami wynoszą co najmniej 7 dni.
Dzieci i młodzież
U dzieci w każdym wieku (w tym u noworodków donoszonych) zalecana dawka wynosi 0,1 mmol gadobutrolu na kg mc (0,1 ml/kg mc) we wszystkich wskazaniach.
Noworodki i niemowlęta
U noworodków do 4 tygodnia życia oraz u niemowląt do 1 roku życia, ze względu na niedojrzałą funkcję nerek, Gadovist 1,0 należy stosować tylko po starannym rozważeniu, w dawce nie większej niż 0,1 mmol/kg mc. W trakcie badania nie wolno zastosować więcej niż jednej dawki. Ze względu na brak danych dotyczących wielokrotnego podawania, wstrzyknięć nie należy powtarzać, chyba że przerwy pomiędzy wstrzyknięciami wynoszą co najmniej 7 dni.
Osoby w podeszłym wieku
Dostosowanie dawkowania nie jest uważane za konieczne. Należy jednak zachować ostrożność u pacjentów w podeszłym wieku (≥65 lat).
Dawkowanie Gadovist 1,0 jest zróżnicowane w zależności od wskazania, wieku pacjenta i funkcji nerek. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, noworodków, niemowląt i osób starszych. Kluczowe jest przestrzeganie zalecanych dawek i odstępów między podaniami.
Sposób podawania
Gadovist 1,0 powinien być podawany przez fachowych pracowników służby zdrowia z doświadczeniem w wykonywaniu badań MRI. Produkt jest przeznaczony wyłącznie do wstrzykiwań dożylnych. Wymaganą dawkę należy podawać w pojedynczym szybkim wstrzyknięciu dożylnym.
Po podaniu produktu należy obserwować pacjenta przez co najmniej pół godziny, ponieważ doświadczenie wskazuje, że w tym okresie występuje większość działań niepożądanych.
Badanie MRI z zastosowaniem środka kontrastowego można rozpocząć bezpośrednio po wstrzyknięciu (lub krótko po wstrzyknięciu, w zależności od zastosowanych sekwencji impulsów i protokołu badania). Optymalne działanie środka kontrastowego występuje:
- w trakcie pierwszego przejścia tętniczego w przypadku badania angiograficznego (CE-MRA)
- w ciągu około 15 minut po wstrzyknięciu produktu w przypadku oceny OUN (czas zależy od rodzaju zmiany chorobowej i rodzaju tkanki)
Do badań ze wzmocnieniem kontrastowym szczególnie przydatne jest wykonanie skanów w sekwencji T1-zależnej.
Prawidłowe podanie i monitorowanie pacjenta po wstrzyknięciu Gadovist 1,0 są kluczowe dla bezpieczeństwa i skuteczności badania. Timing badania powinien być dostosowany do rodzaju obrazowania i badanej struktury.
Warto zapamiętać
- Gadovist 1,0 jest wszechstronnym środkiem kontrastowym do MRI, stosowanym w szerokim zakresie wskazań u dorosłych i dzieci.
- Dawkowanie zależy od wskazania, wieku pacjenta i funkcji nerek. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, noworodków, niemowląt i osób starszych.
Przeciwwskazania
Jedynym przeciwwskazaniem do stosowania Gadovist 1,0 jest nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
Przed podaniem Gadovist 1,0 kluczowe jest dokładne zebranie wywiadu alergologicznego pacjenta.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Ryzyko reakcji nadwrażliwości
Stosowanie Gadovist 1,0 może być związane z reakcjami rzekomoanafilaktycznymi, nadwrażliwości lub idiosynkrazji. Zwiększone ryzyko występuje u pacjentów z:
- reakcjami na środki kontrastowe w przeszłości
- astmą oskrzelową
- chorobami alergicznymi w wywiadzie
U pacjentów ze skłonnością do alergii decyzja o zastosowaniu produktu musi zostać podjęta po szczególnie uważnej ocenie stosunku korzyści do ryzyka.
Zaburzenia czynności nerek
Przed podaniem Gadovist 1,0 zalecane jest objęcie wszystkich pacjentów badaniem w zakresie zaburzeń czynności nerek, obejmującym testy laboratoryjne. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z:
- ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (GFR < 30 ml/min/1,73 m2)
- w okołooperacyjnym okresie przeszczepienia wątroby
U tych pacjentów istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia nerkopochodnego zwłóknienia układowego (NSF).
Noworodki i niemowlęta
Ze względu na niedojrzałą funkcję nerek u noworodków do 4 tygodnia życia oraz u niemowląt do 1 roku życia, Gadovist 1,0 należy stosować u tych pacjentów tylko po starannym rozważeniu.
Osoby w podeszłym wieku
U pacjentów w wieku 65 lat i starszych szczególnie ważne jest obserwowanie w zakresie zaburzeń czynności nerek.
Napady drgawkowe
U chorych z niskim progiem drgawkowym konieczne jest zachowanie szczególnych środków ostrożności.
Stosowanie Gadovist 1,0 wymaga szczególnej ostrożności u pacjentów z grupy ryzyka reakcji nadwrażliwości, zaburzeniami czynności nerek, noworodków, niemowląt i osób starszych. Kluczowa jest dokładna ocena stanu pacjenta przed podaniem kontrastu.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Nie przeprowadzono badań dotyczących interakcji Gadovist 1,0 z innymi lekami.
Mimo braku znanych interakcji, zaleca się ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu innych leków.
Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża
Brak danych dotyczących stosowania gadobutrolu u kobiet w ciąży. Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na reprodukcję po wielokrotnym zastosowaniu dużych dawek. Gadovist 1,0 nie należy stosować w okresie ciąży, jeśli stan kliniczny kobiety nie wskazuje na konieczność jego użycia.
Karmienie piersią
Produkty zawierające gadolin przenikają w bardzo małych ilościach do mleka matki. W dawkach klinicznych nie należy spodziewać się wpływu na niemowlę ze względu na małą ilość wydalaną z mlekiem i słabe wchłanianie z jelita. Lekarz wraz z karmiącą matką powinni podjąć decyzję o kontynuowaniu karmienia piersią lub o jego przerwaniu na okres 24 godzin po podaniu Gadovist 1,0.
Płodność
Badania na zwierzętach nie wykazały negatywnego wpływu na płodność.
Stosowanie Gadovist 1,0 u kobiet w ciąży powinno być ograniczone do sytuacji, gdy korzyści przewyższają potencjalne ryzyko. W przypadku karmienia piersią należy rozważyć przerwę w karmieniu na 24 godziny po podaniu kontrastu.
Działania niepożądane
Profil bezpieczeństwa Gadovist 1,0 opracowano na podstawie danych od ponad 6300 pacjentów. Najczęściej obserwowane działania niepożądane (≥ 0,5%) to:
- Ból głowy
- Nudności
- Zawroty głowy
Najcięższe działania niepożądane to:
- Zatrzymanie akcji serca
- Ciężkie reakcje rzekomoanafilaktyczne (w tym zatrzymanie oddechu i wstrząs anafilaktyczny)
Rzadko obserwowano opóźnione reakcje alergiczne (od kilku godzin do kilku dni po podaniu). Większość działań niepożądanych miała nasilenie od łagodnego do umiarkowanego.
Szczegółowy wykaz działań niepożądanych obejmuje:
- Zaburzenia układu immunologicznego (np. reakcje rzekomoanafilaktyczne)
- Zaburzenia układu nerwowego (np. ból głowy, zawroty głowy, drgawki)
- Zaburzenia serca (np. tachykardia, zatrzymanie akcji serca)
- Zaburzenia układu oddechowego (np. duszność)
- Zaburzenia żołądka i jelit (np. nudności, wymioty)
- Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej (np. pokrzywka, świąd)
- Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania (np. reakcje w miejscu wstrzyknięcia)
Szczególną uwagę należy zwrócić na możliwość wystąpienia nerkopochodnego zwłóknienia układowego (NSF) u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek.
Mimo że większość działań niepożądanych Gadovist 1,0 ma charakter łagodny do umiarkowanego, istnieje ryzyko wystąpienia poważnych reakcji, w tym zagrażających życiu. Kluczowe jest monitorowanie pacjenta po podaniu kontrastu i gotowość do natychmiastowej interwencji w razie potrzeby.
Przedawkowanie
Maksymalna pojedyncza dawka dzienna gadobutrolu wynosi 1,5 mmol/kg mc. Dotychczas nie zgłaszano objawów intoksykacji wynikających z przedawkowania Gadovist 1,0 w trakcie stosowania klinicznego.
W przypadku nieumyślnego przedawkowania zaleca się:
- Monitorowanie czynności układu krążenia (w tym EKG)
- Kontrolę czynności nerek
U pacjentów z niewydolnością nerek Gadovist 1,0 można usunąć z organizmu za pomocą hemodializy. Po 3 sesjach hemodializ około 98% produktu jest wydalane z organizmu.
Mimo braku zgłoszeń ciężkich przypadków przedawkowania, kluczowe jest przestrzeganie zalecanych dawek i monitorowanie pacjenta w przypadku podejrzenia przedawkowania.
Właściwości farmakodynamiczne i farmakokinetyczne
Gadovist 1,0 jest paramagnetycznym środkiem kontrastowym do badań MRI. Jego działanie kontrastowe zapewniane jest przez gadobutrol – obojętny kompleks gadolinu (III) z liganiem makrocyklicznym (butrol).
Główne cechy farmakodynamiczne:
- Skraca czas relaksacji T1 wzbudzonych jąder atomowych, zwiększając intensywność sygnału w obrazach T1-zależnych
- W obrazach T2*-zależnych może prowadzić do spadku intensywności sygnału przy dużych stężeniach
Główne cechy farmakokinetyczne:
- Szybkie wystąpienie efektu wzmocnienia pokontrastowego
- Optymalne działanie w trakcie pierwszego przejścia tętniczego (CE-MRA) lub w ciągu około 15 minut (OUN)
Zrozumienie mechanizmu działania i właściwości farmakokinetycznych Gadovist 1,0 jest kluczowe dla optymalnego zaplanowania i przeprowadzenia badania MRI.
Skład
1 ml roztworu Gadovist 1,0 zawiera:
- 1,0 mmol gadobutrolu (równoważnik 604,72 mg gadobutrolu)
Znajomość składu preparatu jest istotna dla prawidłowego dawkowania i identyfikacji potencjalnych źródeł reakcji alergicznych.