Exacyl® - kwas traneksamowy
Wskazania do stosowania
Exacyl® jest wskazany w leczeniu krwawień spowodowanych pierwotną, uogólnioną fibrynolizą oraz krwawień związanych ze stosowaniem leków o działaniu fibrynolitycznym. Ponadto, lek znajduje zastosowanie w przypadku krwawień związanych z miejscową fibrynolizą, w tym:
- Krwawienia z dróg rodnych:
- spowodowane zaburzeniami hormonalnymi
- wtórne do urazów, zakażeń lub zmian zwyrodnieniowych macicy
- Krwawienia z przewodu pokarmowego
- Krwiomocz z dolnych dróg moczowych spowodowany:
- gruczolakiem gruczołu krokowego
- nowotworami złośliwymi gruczołu krokowego i pęcherza moczowego
- kamicą nerkową
- Krwawienia z dróg moczowych po zabiegach chirurgicznych gruczołu krokowego i układu moczowego
- Krwawienia związane z operacjami otolaryngologicznymi (np. wycięcie migdałków)
Szeroki zakres wskazań podkreśla uniwersalność Exacylu® w kontrolowaniu różnorodnych krwawień związanych z fibrynolizą, zarówno pierwotną, jak i wtórną do różnych stanów patologicznych.
Dawkowanie i sposób podawania
| Grupa pacjentów | Dawkowanie |
|---|---|
| Dorośli | 2-4 g/dobę w 2 lub 3 dawkach podzielonych (4-8 tabletek/dobę) |
| Dzieci | 20 mg/kg masy ciała/dobę (zgodnie z zatwierdzonymi wskazaniami) |
| Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek (stężenie kreatyniny w surowicy): | |
| 120-250 µmol/l | 10 mg/kg mc. dożylnie, 2 razy/dobę |
| 250-500 µmol/l | 10 mg/kg mc. dożylnie, raz/dobę (co 24 h) |
| powyżej 500 µmol/l | 5 mg/kg mc. dożylnie, raz/dobę (co 24 h) |
Dawkowanie należy dostosować indywidualnie, uwzględniając stan kliniczny pacjenta oraz funkcję nerek. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek konieczna jest redukcja dawki ze względu na ryzyko kumulacji leku.
Przeciwwskazania
Stosowanie Exacylu® jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:
- Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Ostra zakrzepica żył (zakrzepica żył głębokich, zator płuc)
- Ostra zakrzepica tętnic (dławica piersiowa, zawał mięśnia sercowego, udar mózgu)
- Stany fibrynolityczne wtórne do koagulopatii ze zużycia czynników krzepnięcia
- Ciężkie zaburzenia czynności nerek (ryzyko kumulacji produktu leczniczego)
- Drgawki w wywiadzie
Znajomość przeciwwskazań jest kluczowa dla bezpiecznego stosowania leku, szczególnie w kontekście ryzyka powikłań zakrzepowo-zatorowych.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Podczas stosowania Exacylu® należy zachować szczególną ostrożność w następujących sytuacjach:
- Ryzyko wystąpienia drgawek, szczególnie po dożylnym podaniu dużych dawek
- Możliwość wystąpienia zaburzeń widzenia (osłabienie, niewyraźne widzenie, zaburzenia widzenia kolorów)
- Konieczność regularnych badań okulistycznych przy długotrwałym stosowaniu
- Ryzyko niedrożności cewki moczowej przy krwiomoczu z górnych dróg moczowych
- Ostrożność u pacjentów z chorobami zakrzepowo-zatorowymi w wywiadzie lub zwiększonym ryzykiem trombofilii
- Zwiększone ryzyko zakrzepicy u pacjentek przyjmujących doustne środki antykoncepcyjne
- Konieczność dostosowania dawki u pacjentów z łagodnymi do umiarkowanych zaburzeniami czynności nerek
Ścisłe monitorowanie pacjentów i indywidualizacja terapii są kluczowe dla minimalizacji ryzyka działań niepożądanych i optymalizacji efektów leczenia.
Warto zapamiętać
- Exacyl® (kwas traneksamowy) jest skuteczny w leczeniu krwawień związanych z fibrynolizą, zarówno pierwotną, jak i wtórną.
- Dawkowanie leku należy dostosować indywidualnie, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, ze względu na ryzyko kumulacji.
Interakcje lekowe
Stosowanie Exacylu® może wiązać się z następującymi interakcjami:
- Ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu z lekami przeciwzakrzepowymi
- Potencjalne interakcje z produktami wpływającymi na hemostazę
- Etamsylat może nieznacznie zmniejszać działanie kwasu traneksamowego
- Witamina K1 i metylosiarczan tiemonium mogą nieznacznie zwiększać działanie kwasu traneksamowego
- Teoretyczne ryzyko zwiększonego potencjału tworzenia skrzepliny przy jednoczesnym stosowaniu doustnych środków antykoncepcyjnych
Znajomość potencjalnych interakcji jest istotna dla optymalizacji terapii i minimalizacji ryzyka powikłań, szczególnie u pacjentów przyjmujących wiele leków.
Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią
Exacyl® przenika przez łożysko i do mleka kobiet karmiących piersią. Mimo braku dowodów na działanie teratogenne w badaniach na zwierzętach, ryzyko dla ludzi pozostaje nieznane. Zaleca się unikanie stosowania leku u kobiet w ciąży oraz podczas karmienia piersią.
Działania niepożądane
Najczęściej zgłaszane działania niepożądane obejmują:
- Zaburzenia żołądka i jelit: nudności, wymioty, biegunka (często)
- Reakcje skórne i alergiczne (niezbyt często)
- Zaburzenia układu nerwowego, w tym drgawki (rzadko)
- Zaburzenia widzenia, w tym zaburzenia widzenia barw (częstość nieznana)
- Zaburzenia naczyniowe, w tym niedociśnienie i ryzyko zakrzepicy (częstość nieznana)
Monitorowanie pacjentów pod kątem potencjalnych działań niepożądanych jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa terapii.
Mechanizm działania
Exacyl® działa poprzez hamowanie fibrynolitycznej aktywności plazminy. Kwas traneksamowy tworzy kompleks z plazminogenem, który utrzymuje się nawet po przekształceniu plazminogenu w plazminę. Plazmina związana z kwasem traneksamowym wykazuje zmniejszone działanie na fibrynę w porównaniu z wolną plazminą. Dodatkowo, w dużych dawkach lek może hamować aktywację układu dopełniacza.
Zrozumienie mechanizmu działania Exacylu® pozwala na lepsze wykorzystanie jego potencjału terapeutycznego w różnych sytuacjach klinicznych związanych z nadmierną fibrynolizą.
Postać farmaceutyczna i skład
Exacyl® dostępny jest w postaci roztworu do wstrzykiwań. 1 ml roztworu zawiera 100 mg kwasu traneksamowego. Ampułka o pojemności 10 ml zawiera 1 g substancji czynnej.
Precyzyjna znajomość składu i postaci farmaceutycznej jest istotna dla prawidłowego dawkowania i podawania leku.
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C
Wykaz B
Upośledza !