Erbitux® (cetuksymab)

Wskazania do stosowania

Erbitux jestjentów z:

• Rakiem jelita grubego z przerzutami, wykazującym ekspresję receptora nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR), z genem KRAS typu dzikiego:
  • W skojarzeniu z chemioterapią opartą na irynotekanie
  • W leczeniu pierwszego rzutu w skojarzeniu z FOLFOX
  • W monoterapii u pacjentów po niepowodzeniu leczenia chemioterapią opartą na oksaliplatynie oraz irynotekanie, i u których występuje nietolerancja irynotekanu
• Rakiem płaskonabłonkowym w obrębie głowy i szyi:
  • W skojarzeniu z radioterapią w miejscowo zaawansowanej chorobie
  • W skojarzeniu z chemioterapią opartą na platynie w chorobie nawracającej i/lub z przerzutami

Szczegółowe informacje dotyczące wskazań znajdują się w Charakterystyce Produktu Leczniczego.

Leczenie Erbituxem powinno być podejmowane i nadzorowane przez lekarza specjalistę z doświadczeniem w stosowaniu leków przeciwnowotworowych.

Dawkowanie i sposób podawania

Erbitux podaje się raz w tygodniu. Pierwsza dawka wynosi 400 mg/m² powierzchni ciała. Wszystkie kolejne dawki tygodniowe wynoszą po 250 mg/m² każda.

Tabela 1. Schemat dawkowania Erbituxu

Przed podaniem pierwszej dawki pacjenci muszą otrzymać premedykację lekiem przeciwhistaminowym i kortykosteroidem co najmniej 1 godzinę przed podaniem cetuksymabu. Taką premedykację zaleca się przed wszystkimi kolejnymi wlewami.

Erbitux podaje się we wlewie dożylnym przez pompę infuzyjną, kroplówkę grawitacyjną lub pompę strzykawkową. Pierwsza dawka powinna być podawana powoli, a szybkość wlewu nie może przekraczać 5 mg/min. Zalecany czas trwania wlewu wynosi 120 minut. W przypadku kolejnych dawek tygodniowych zalecany czas trwania wlewu wynosi 60 minut. Szybkość wlewu nie może przekraczać 10 mg/min.

Dawkowanie Erbituxu opiera się na schemacie z dawką nasycającą i kolejnymi dawkami podtrzymującymi. Kluczowe jest powolne podawanie pierwszej dawki oraz stosowanie premedykacji w celu zminimalizowania ryzyka reakcji związanych z wlewem.

Przeciwwskazania

Erbitux jest przeciwwskazany u pacjentów z:

• Ciężkimi (stopień 3. lub 4.) reakcjami nadwrażliwości na cetuksymab w wywiadzie

Przed rozpoczęciem leczenia skojarzonego należy wziąć pod uwagę przeciwwskazania dotyczące stosowania irynotekanu lub radioterapii.

Głównym przeciwwskazaniem do stosowania Erbituxu są ciężkie reakcje nadwrażliwości na lek w przeszłości. Istotne jest również uwzględnienie przeciwwskazań do terapii skojarzonych.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Reakcje związane z wlewem

U pacjentów leczonych cetuksymabem mogą wystąpić reakcje związane z podaniem wlewu dożylnego, w tym ciężkie reakcje anafilaktyczne. Objawy zwykle pojawiają się w czasie pierwszego wlewu i do 1 godziny po jego zakończeniu, ale mogą wystąpić po kilku godzinach lub podczas kolejnych wlewów.

W przypadku łagodnej lub umiarkowanej reakcji można zmniejszyć szybkość wlewu. Zaleca się utrzymanie zmniejszonej szybkości wlewu we wszystkich kolejnych podaniach.

Ciężkie reakcje wymagają natychmiastowego i trwałego przerwania leczenia cetuksymabem oraz mogą wymagać leczenia doraźnego.

Zaburzenia oddechowe

U pacjentów leczonych cetuksymabem obserwowano występowanie duszności. Szczególną uwagę należy zwrócić na pacjentów w podeszłym wieku, z obniżoną sprawnością i współistniejącą chorobą sercowo-płucną, u których ryzyko wystąpienia duszności może być zwiększone.

W przypadku wystąpienia duszności zaleca się wykonanie odpowiednich badań w celu wykluczenia postępujących zaburzeń płucnych. Odnotowano pojedyncze przypadki śródmiąższowych zmian płucnych o nieustalonym związku przyczynowo-skutkowym z leczeniem cetuksymabem.

Reakcje skórne

U ponad 80% pacjentów leczonych cetuksymabem mogą wystąpić reakcje skórne, najczęściej w postaci wysypki trądzikopodobnej. W przypadku ciężkich reakcji skórnych (≥ stopień 3. wg skali toksyczności NCI-CTC) konieczne jest przerwanie leczenia do czasu zmniejszenia nasilenia objawów do stopnia 2. lub niższego.

Wznowienie leczenia po pierwszym epizodzie ciężkiej reakcji skórnej może odbywać się bez zmiany dawki. Przy kolejnych epizodach konieczne jest zmniejszenie dawki lub trwałe odstawienie leku.

Zaburzenia elektrolitowe

U pacjentów leczonych cetuksymabem obserwowano stopniowe zmniejszanie się stężenia magnezu w surowicy, prowadzące niekiedy do ciężkiej hipomagnezemii. Mogą również wystąpić inne zaburzenia elektrolitowe, głównie hipokalcemia lub hipokaliemia.

Zaleca się regularne monitorowanie stężenia elektrolitów w surowicy przed rozpoczęciem leczenia i okresowo w trakcie terapii cetuksymabem. W razie potrzeby należy uzupełniać niedobory elektrolitów.

Stosowanie Erbituxu wymaga ścisłego monitorowania pacjenta pod kątem możliwych działań niepożądanych, szczególnie reakcji związanych z wlewem, zaburzeń oddechowych, reakcji skórnych i zaburzeń elektrolitowych. Kluczowe jest odpowiednie postępowanie w przypadku wystąpienia tych działań niepożądanych, włącznie z modyfikacją dawkowania lub przerwaniem leczenia.

Interakcje

Nie wykazano istotnych interakcji między cetuksymabem a irynotekanem. Badania farmakokinetyczne nie wykazały wpływu cetuksymabu na właściwości farmakokinetyczne irynotekanu i odwrotnie.

Nie przeprowadzono innych specyficznych badań interakcji cetuksymabu u ludzi.

Dotychczasowe badania nie wykazały istotnych interakcji lekowych dla cetuksymabu, co jest korzystne z punktu widzenia bezpieczeństwa terapii, szczególnie w kontekście leczenia skojarzonego.

Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią

Cetuksymab może przenikać przez barierę łożyskową. Stosowanie leku w ciąży zaleca się jedynie wtedy, gdy potencjalna korzyść z leczenia przewyższa potencjalne ryzyko dla płodu.

Nie zaleca się karmienia piersią podczas leczenia cetuksymabem i przez 2 miesiące po podaniu ostatniej dawki, ze względu na brak danych dotyczących przenikania leku do mleka matki.

Stosowanie Erbituxu w ciąży i podczas karmienia piersią powinno być starannie rozważone, biorąc pod uwagę potencjalne korzyści i ryzyko. Konieczne jest indywidualne podejście do każdego przypadku.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem cetuksymabu obejmują:

• Reakcje skórne (u ponad 80% pacjentów) - głównie wysypka trądzikopodobna, świąd, suchość skóry
• Reakcje związane z wlewem (u około 25% pacjentów) - gorączka, dreszcze, nudności, wymioty, ból głowy, zawroty głowy, duszność
• Zaburzenia elektrolitowe - hipomagnezemia, hipokalcemia, hipokaliemia
• Zapalenie błon śluzowych
• Zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych

Rzadziej występują ciężkie działania niepożądane, takie jak ciężkie reakcje związane z wlewem (w tym reakcje anafilaktyczne), ciężkie reakcje skórne czy śródmiąższowa choroba płuc.

Profil działań niepożądanych Erbituxu jest dość szeroki, ale większość z nich ma charakter łagodny do umiarkowanego. Kluczowe jest monitorowanie pacjenta i odpowiednie postępowanie w przypadku wystąpienia działań niepożądanych.

Mechanizm działania

Cetuksymab jest chimerycznym przeciwciałem monoklonalnym IgG1 skierowanym przeciwko receptorowi nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR). Mechanizm działania obejmuje:

• Blokowanie wiązania endogennych ligandów EGFR, co prowadzi do zahamowania czynności receptora
• Internalizację EGFR, co może prowadzić do zmniejszenia jego ekspresji
• Aktywację komórek cytotoksycznych układu immunologicznego przeciwko komórkom nowotworowym wykazującym ekspresję EGFR (cytotoksyczność komórkowa zależna od przeciwciał, ADCC)

Mechanizm działania Erbituxu opiera się na blokowaniu szlaków sygnałowych EGFR oraz aktywacji odpowiedzi immunologicznej przeciw komórkom nowotworowym, co przekłada się na jego skuteczność w leczeniu określonych typów nowotworów.