Enoksaparyna sodowa (Ledraxen) - charakterystyka produktu leczniczego

Wskazania do stosowania

Enoksaparyna sodowa (Ledraxen) jest lekiem przeciwzakrzepowym wskazanym do stosowania u pacjentów dorosłych w następujących przypadkach:

• Zapobieganie żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ) u pacjentów chirurgicznych z grup umiarkowanego i wysokiego ryzyka, szczególnie:
  • Poddawanych zabiegom ortopedycznym
  • Poddawanych zabiegom w chirurgii ogólnej, w tym onkologicznej
• Zapobieganie ŻChZZ u pacjentów internistycznych z ostrymi schorzeniami i ograniczoną mobilnością, narażonych na podwyższone ryzyko ŻChZZ, w tym:
  • Ostra niewydolność serca
  • Niewydolność oddechowa
  • Ciężkie zakażenia
  • Choroby reumatyczne
• Leczenie zakrzepicy żył głębokich (ZŻG) i zatorowości płucnej (ZP), z wyłączeniem przypadków ZP wymagających prawdopodobnie leczenia trombolitycznego lub zabiegu operacyjnego
• Przedłużone leczenie ZŻG i ZP oraz zapobieganie ich nawrotom u pacjentów z aktywną chorobą nowotworową
• Zapobieganie tworzeniu się skrzepów w krążeniu pozaustrojowym podczas hemodializy
• Leczenie ostrych zespołów wieńcowych:
  • Niestabilna dławica piersiowa
  • Zawał serca bez uniesienia odcinka ST (NSTEMI), w skojarzeniu z kwasem acetylosalicylowym (ASA)
  • Świeży zawał mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka ST (STEMI), zarówno u pacjentów leczonych zachowawczo, jak i poddawanych przezskórnej interwencji wieńcowej (PCI)

Enoksaparyna sodowa wykazuje szerokie spektrum działania w profilaktyce i leczeniu powikłań zakrzepowo-zatorowych, zarówno w chirurgii, jak i w schorzeniach internistycznych oraz kardiologicznych. Jej zastosowanie obejmuje zarówno prewencję pierwotną, jak i wtórną, a także leczenie już rozwiniętych stanów zakrzepowo-zatorowych.

Skład produktu leczniczego

Ledraxen dostępny jest w postaci ampułko-strzykawek zawierających enoksaparynę sodową w następujących dawkach:

Roztwór do wstrzykiwań przygotowany jest w wodzie do wstrzykiwań.

Enoksaparyna sodowa jest heparyną drobnocząsteczkową o średniej masie cząsteczkowej wynoszącej około 4500 daltonów. Jej działanie przeciwzakrzepowe opiera się głównie na hamowaniu czynnika Xa, co przekłada się na wysoką skuteczność przy jednoczesnym zmniejszeniu ryzyka powikłań krwotocznych w porównaniu do heparyny niefrakcjonowanej.

Mechanizm działania

Enoksaparyna sodowa jest heparyną drobnocząsteczkową o wysokim stosunku aktywności anty-Xa do anty-IIa (około 4:1). Główny mechanizm działania przeciwzakrzepowego polega na katalizowaniu hamowania czynnika Xa przez antytrombinę III (AT-III). To selektywne hamowanie prowadzi do zmniejszenia generacji trombiny, co w efekcie hamuje proces krzepnięcia krwi. Dodatkowo, enoksaparyna w mniejszym stopniu hamuje czynnik IIa (trombinę), co przyczynia się do zmniejszenia ryzyka krwawień w porównaniu z heparyną niefrakcjonowaną.

Dzięki swojemu mechanizmowi działania, enoksaparyna sodowa wykazuje korzystny profil farmakokinetyczny, charakteryzujący się przewidywalną biodostępnością po podaniu podskórnym oraz długim okresem półtrwania, co umożliwia stosowanie leku raz lub dwa razy na dobę.

Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie enoksaparyny sodowej (Ledraxen) zależy od wskazania oraz indywidualnych czynników ryzyka pacjenta. Poniżej przedstawiono ogólne zasady dawkowania w najczęstszych wskazaniach:

Dawkowanie należy dostosować u pacjentów z niewydolnością nerek oraz u osób w podeszłym wieku. W przypadku stosowania w hemodializie, dawkę ustala się indywidualnie.

Enoksaparynę sodową podaje się zazwyczaj podskórnie. W leczeniu świeżego STEMI leczenie rozpoczyna się od pojedynczego szybkiego wstrzyknięcia dożylnego (bolus), po którym natychmiast wykonuje się wstrzyknięcie podskórne. Technika wstrzyknięcia podskórnego polega na wprowadzeniu całej długości igły pionowo w fałd skórny utworzony między kciukiem a palcem wskazującym. Fałdu skórnego nie należy uwalniać do czasu zakończenia wstrzyknięcia.

Przeciwwskazania

Enoksaparyna sodowa (Ledraxen) jest przeciwwskazana w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na enoksaparynę sodową, heparynę lub jej pochodne, w tym inne heparyny drobnocząsteczkowe
• Krwawienia o dużym nasileniu oraz stany wysokiego ryzyka krwawień o dużym nasileniu, w tym niedawno przebyty udar krwotoczny
• Małopłytkowość wywołana heparyną w wywiadzie (HIT) w ciągu ostatnich 100 dni lub obecność przeciwciał przeciwko heparynie
• Czynne, klinicznie istotne krwawienie
• Ostre zapalenie wsierdzia infekcyjne

Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z wysokim ryzykiem krwawienia, zaburzeniami krzepnięcia, ciężką niewydolnością nerek lub wątroby, niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym oraz retinopatią cukrzycową.

Interakcje lekowe

Enoksaparyna sodowa może wchodzić w interakcje z innymi lekami wpływającymi na hemostazę. Do najważniejszych interakcji należą:

• Leki przeciwpłytkowe (np. kwas acetylosalicylowy, klopidogrel) - zwiększone ryzyko krwawienia
• Doustne antykoagulanty (np. warfaryna, rywaroksaban) - nasilenie działania przeciwzakrzepowego
• Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) - zwiększone ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego
• Glikokortykosteroidy systemowe - możliwe zwiększenie ryzyka krwawienia
• Leki trombolityczne - zwiększone ryzyko krwawienia

Przy jednoczesnym stosowaniu enoksaparyny z wymienionymi lekami należy zachować szczególną ostrożność i monitorować pacjenta pod kątem objawów krwawienia.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem enoksaparyny sodowej to:

• Krwawienia (np. krwiaki w miejscu wstrzyknięcia, krwawienie z nosa, krwiomocz)
• Małopłytkowość
• Zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych
• Reakcje alergiczne
• Ból i zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia

Rzadziej występują poważne powikłania krwotoczne, takie jak krwawienie śródczaszkowe czy krwawienie z przewodu pokarmowego. W przypadku wystąpienia ciężkiego krwawienia należy natychmiast przerwać podawanie enoksaparyny i rozważyć zastosowanie odpowiedniego leczenia, w tym podanie siarczanu protaminy jako antidotum.

Monitorowanie leczenia

W większości przypadków rutynowe monitorowanie aktywności anty-Xa nie jest konieczne. Jednak w niektórych sytuacjach klinicznych, takich jak ciężka niewydolność nerek, ciąża czy ekstremalne wartości masy ciała, może być wskazane oznaczanie aktywności anty-Xa w celu dostosowania dawki. Ponadto, u pacjentów otrzymujących enoksaparynę należy regularnie monitorować morfologię krwi, w tym liczbę płytek krwi, oraz parametry krzepnięcia.

Wnioski

Enoksaparyna sodowa (Ledraxen) jest skutecznym i względnie bezpiecznym lekiem przeciwzakrzepowym o szerokim spektrum zastosowań w profilaktyce i leczeniu powikłań zakrzepowo-zatorowych. Jej korzystny profil farmakokinetyczny i farmakodynamiczny, w połączeniu z wygodnym schematem dawkowania, czyni ją cennym narzędziem w rękach lekarzy różnych specjalności. Niemniej jednak, jak w przypadku wszystkich leków przeciwkrzepliwych, stosowanie enoksaparyny wymaga starannego monitorowania pacjenta i indywidualnego dostosowania terapii w celu osiągnięcia optymalnego stosunku korzyści do ryzyka.