Wskazania do stosowania

Egoropal jest wskazany w leczeniu podtrzymującym schizofrenii u dorosłych pacjentów, u których uzyskano stabilizację choroby za pomocą paliperydonu lub rysperydonu. U wybranych dorosłych pacjentów ze schizofrenią, którzy wcześniej odpowiedzieli na leczenie doustnym paliperydonem lub rysperydonem, Egoropal można stosować bez uprzedniej stabilizacji leczeniem doustnym, jeśli objawy psychotyczne są łagodne lub umiarkowane i konieczne jest zastosowanie długo działającego leczenia w postaci iniekcji.

Możliwość zastosowania leku bez wcześniejszej stabilizacji doustnej u pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi objawami psychotycznymi stanowi istotną zaletę tego preparatu, pozwalając na szybsze wdrożenie leczenia długodziałającego.

Dawkowanie i sposób podawania

Schemat dawkowania początkowego:

Podanie początkowych dawek do mięśnia naramiennego ma na celu szybkie osiągnięcie stężenia terapeutycznego leku.

Dawkowanie podtrzymujące:

Zalecana dawka podtrzymująca wynosi 75 mg co miesiąc. U niektórych pacjentów korzystne może być stosowanie mniejszej lub większej dawki w zalecanym zakresie 25-150 mg, w zależności od indywidualnej tolerancji i skuteczności leku. Pacjenci z nadwagą lub otyli mogą wymagać dawek z górnego zakresu.

Comiesięczne dawki podtrzymujące można wstrzykiwać do mięśnia naramiennego lub pośladkowego. Dostosowanie dawki podtrzymującej można przeprowadzać co miesiąc, uwzględniając przedłużone uwalnianie leku - pełny efekt terapeutyczny może być widoczny dopiero po kilku miesiącach.

Zamiana z leczenia doustnego na Egoropal:

U pacjentów wcześniej leczonych doustnym paliperydonem lub rysperydonem, Egoropal należy rozpocząć według schematu dawkowania początkowego opisanego powyżej. Dotychczasowe leczenie doustne można przerwać w momencie rozpoczęcia podawania Egoropalu lub odstawiać stopniowo, w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta.

U pacjentów zmieniających większe dawki doustnego paliperydonu (np. 9-12 mg/dobę) na Egoropal podawany do mięśnia pośladkowego może wystąpić mniejsza ekspozycja na lek w ciągu pierwszych 6 miesięcy. W takim przypadku można rozważyć podawanie iniekcji w mięsień naramienny przez pierwsze 6 miesięcy.

Zamiana z długo działających iniekcji rysperydonu:

Leczenie Egoropalem należy rozpocząć zamiast kolejnego zaplanowanego wstrzyknięcia rysperydonu. Nie jest wymagany tygodniowy schemat dawkowania początkowego. Dalsze dawkowanie Egoropalu powinno być kontynuowane w odstępach miesięcznych.

Szczegółowe wytyczne dotyczące dawek Egoropalu potrzebnych do osiągnięcia podobnej ekspozycji w stanie stacjonarnym jak przy stosowaniu różnych dawek długo działających iniekcji rysperydonu znajdują się w Charakterystyce Produktu Leczniczego.

Postępowanie w przypadku pominięcia dawki:

Należy dołożyć wszelkich starań, aby unikać pomijania dawek Egoropalu. W przypadku pominięcia dawki, postępowanie zależy od czasu, jaki upłynął od ostatniego wstrzyknięcia:

• Pominięcie 2. dawki początkowej (dzień 8 ±4 dni):
  • <4 tygodnie od 1. wstrzyknięcia: jak najszybciej podać 100 mg w mięsień naramienny, następnie 75 mg po 5 tygodniach od 1. wstrzyknięcia
  • 4-7 tygodni od 1. wstrzyknięcia: dwa wstrzyknięcia po 100 mg w mięsień naramienny w odstępie tygodnia
  • >7 tygodni od 1. wstrzyknięcia: rozpocząć dawkowanie od początku
• Pominięcie dawki podtrzymującej:
  • <6 tygodni od ostatniego wstrzyknięcia: jak najszybciej podać ustaloną dawkę
  • >6 tygodni do 6 miesięcy od ostatniego wstrzyknięcia: schemat zależny od stosowanej dawki (szczegóły w ChPL)
  • >6 miesięcy od ostatniego wstrzyknięcia: rozpocząć dawkowanie od początku

Szczegółowe zalecenia dotyczące postępowania w przypadku pominięcia dawki znajdują się w Charakterystyce Produktu Leczniczego. Kluczowe jest dążenie do utrzymania regularnego schematu dawkowania w celu zapewnienia optymalnej skuteczności leczenia.

Specjalne grupy pacjentów

Osoby w podeszłym wieku:

Nie ustalono skuteczności ani bezpieczeństwa stosowania Egoropalu u osób powyżej 65 lat. Ogólnie zalecane dawkowanie u pacjentów w podeszłym wieku z prawidłową czynnością nerek jest takie samo jak u młodszych dorosłych. Należy jednak uwzględnić możliwość upośledzonej czynności nerek i w razie potrzeby dostosować dawkę.

Zaburzenia czynności nerek:

U pacjentów z łagodnymi zaburzeniami czynności nerek (ClCr 50-80 ml/min) zaleca się rozpoczęcie leczenia od dawki 100 mg w 1. dniu i 75 mg tydzień później, podawanych w mięsień naramienny. Zalecana comiesięczna dawka podtrzymująca wynosi 50 mg (zakres 25-100 mg). Nie zaleca się stosowania Egoropalu u pacjentów z umiarkowanymi lub ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (ClCr <50 ml/min).

Zaburzenia czynności wątroby:

U pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby nie jest wymagane dostosowanie dawki. Brak danych dotyczących stosowania u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby - w tej grupie zaleca się zachowanie ostrożności.

Dzieci i młodzież:

Nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności Egoropalu u osób poniżej 18 roku życia. Brak dostępnych danych w tej grupie wiekowej.

Indywidualizacja dawkowania w specjalnych grupach pacjentów ma kluczowe znaczenie dla optymalizacji skuteczności i bezpieczeństwa leczenia Egoropalem.

Przeciwwskazania

Egoropal jest przeciwwskazany u pacjentów z nadwrażliwością na substancję czynną (paliperydon), rysperydon lub którąkolwiek substancję pomocniczą zawartą w preparacie.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Stosowanie u pacjentów w stanie silnego pobudzenia lub z ostrymi objawami psychotycznymi

Egoropalu nie należy stosować do leczenia silnego pobudzenia ani ostrych stanów psychotycznych, gdy wymagane jest natychmiastowe złagodzenie objawów. W takich przypadkach należy rozważyć inne, szybciej działające opcje terapeutyczne.

Ryzyko sercowo-naczyniowe

Należy zachować ostrożność przy stosowaniu Egoropalu u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego, zaburzeniami przewodzenia lub wydłużeniem odstępu QT w wywiadzie rodzinnym. Konieczne jest zachowanie szczególnej uwagi przy jednoczesnym stosowaniu innych leków wydłużających odstęp QT.

Złośliwy zespół neuroleptyczny (NMS)

Podczas leczenia paliperydonem zgłaszano przypadki NMS. W razie wystąpienia objawów NMS (hipertermia, sztywność mięśni, zaburzenia świadomości, niestabilność układu autonomicznego) należy natychmiast przerwać stosowanie Egoropalu i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Późne dyskinezy

Leki o działaniu antagonistycznym wobec receptorów dopaminowych mogą wywoływać późne dyskinezy. W przypadku pojawienia się objawów późnych dyskinez należy rozważyć przerwanie leczenia Egoropalem.

Zaburzenia hematologiczne

Podczas stosowania Egoropalu obserwowano przypadki leukopenii, neutropenii i agranulocytozy. Pacjentów z istotną klinicznie leukopenią lub polekową leukopenią/neutropenią w wywiadzie należy monitorować przez pierwsze miesiące leczenia. W razie wystąpienia istotnego klinicznie spadku liczby leukocytów należy rozważyć odstawienie leku.

Reakcje nadwrażliwości

Po wprowadzeniu paliperydonu do obrotu odnotowano rzadkie przypadki reakcji anafilaktycznych u pacjentów, którzy wcześniej tolerowali doustny rysperydon lub paliperydon. W razie wystąpienia reakcji nadwrażliwości należy przerwać stosowanie Egoropalu i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Zaburzenia metaboliczne

Stosowanie Egoropalu wiąże się z ryzykiem wystąpienia hiperglikemii i cukrzycy. U pacjentów leczonych Egoropalem należy regularnie monitorować parametry metaboliczne, w tym stężenie glukozy we krwi.

Priapizm

Leki o działaniu blokującym receptory α-adrenergiczne mogą wywoływać priapizm. Pacjentów należy poinformować o konieczności pilnego zgłoszenia się do lekarza w przypadku utrzymywania się erekcji powyżej 4 godzin.

Regulacja temperatury ciała

Leki przeciwpsychotyczne mogą zaburzać zdolność organizmu do regulacji temperatury ciała. Należy zachować ostrożność przy przepisywaniu Egoropalu pacjentom, którzy mogą być narażeni na podwyższenie temperatury ciała (np. intensywny wysiłek fizyczny, ekspozycja na wysokie temperatury).

Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa

Podczas stosowania leków przeciwpsychotycznych obserwowano przypadki żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Przed rozpoczęciem i w trakcie leczenia Egoropalem należy ocenić czynniki ryzyka VTE i wdrożyć odpowiednie środki zapobiegawcze.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Leki wydłużające odstęp QT

Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu Egoropalu z lekami wydłużającymi odstęp QT, takimi jak leki przeciwarytmiczne klasy IA i III, niektóre leki przeciwhistaminowe, przeciwpsychotyczne i przeciwmalaryczne. Konieczne jest monitorowanie EKG pod kątem potencjalnych zaburzeń rytmu serca.

Leki działające ośrodkowo

Zaleca się ostrożność przy łączeniu Egoropalu z innymi lekami działającymi ośrodkowo, np. anksjolitykami, lekami przeciwpsychotycznymi, opioidami czy alkoholem, ze względu na możliwość nasilenia działania depresyjnego na OUN.

Lewodopa i agoniści dopaminy

Egoropal może antagonizować działanie lewodopy i innych agonistów dopaminergicznych. U pacjentów z chorobą Parkinsona należy stosować najmniejsze skuteczne dawki obu leków.

Leki obniżające próg drgawkowy

Ostrożność zalecana jest przy jednoczesnym stosowaniu Egoropalu z lekami obniżającymi próg drgawkowy (np. fenotiazyny, butyrofenony, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, SSRI).

Karbamazepina

Jednoczesne stosowanie karbamazepiny może zmniejszać stężenie paliperydonu w osoczu. Może być konieczne zwiększenie dawki Egoropalu podczas terapii skojarzonej z karbamazepiną.

Walproinian

Nie zaobserwowano istotnych interakcji farmakokinetycznych między paliperydonem a walproinianem.

Znajomość potencjalnych interakcji lekowych jest kluczowa dla bezpiecznego stosowania Egoropalu w praktyce klinicznej. W przypadku konieczności terapii skojarzonej należy starannie monitorować pacjenta i w razie potrzeby dostosować dawkowanie.

Wpływ na płodność, ciążę i laktację

Ciąża

Brak wystarczających danych dotyczących stosowania paliperydonu podczas ciąży. W badaniach na zwierzętach nie stwierdzono teratogenności, ale obserwowano inne rodzaje szkodliwego wpływu na rozród. Noworodki narażone na działanie paliperydonu w III trymestrze ciąży są w grupie ryzyka wystąpienia działań niepożądanych, w tym zaburzeń pozapiramidowych i/lub objawów odstawienia o różnym nasileniu i czasie trwania po porodzie. Obserwowano m.in. pobudzenie, wzmożone napięcie mięśniowe, drżenie, senność, zespół zaburzeń oddechowych.

Egoropalu nie należy stosować w czasie ciąży, chyba że jest to bezwzględnie konieczne. Noworodki matek przyjmujących lek w III trymestrze ciąży powinny być uważnie monitorowane po urodzeniu.

Karmienie piersią

Paliperydon przenika do mleka ludzkiego w ilościach mogących wpływać na organizm dziecka karmionego piersią. Egoropal nie powinien być stosowany podczas karmienia piersią.

Płodność

W badaniach nieklinicznych nie zaobserwowano istotnego wpływu paliperydonu na płodność.

Decyzja o stosowaniu Egoropalu u kobiet w ciąży lub karmiących piersią powinna być podejmowana indywidualnie, po starannym rozważeniu potencjalnych korzyści i ryzyka zarówno dla matki, jak i dla dziecka.

Działania niepożądane

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane Egoropalu w badaniach klinicznych obejmowały:

• Bezsenność
• Ból głowy
• Lęk
• Infekcje górnych dróg oddechowych
• Reakcje w miejscu wstrzyknięcia
• Parkinsonizm
• Zwiększenie masy ciała
• Akatyzję
• Pobudzenie
• Sedację/senność
• Nudności
• Zaparcia
• Zawroty głowy
• Ból mięśniowo-szkieletowy
• Częstoskurcz
• Drżenie

Częstość występowania akatyzji i sedacji/senności była zależna od wielkości dawki.

Reakcje w miejscu wstrzyknięcia

Najczęściej zgłaszanym działaniem niepożądanym związanym z miejscem wstrzyknięcia był ból. Większość reakcji miała nasilenie łagodne do umiarkowanego. Obserwowano tendencję do zmniejszania się częstości i nasilenia bólu w miejscu wstrzyknięcia w miarę upływu czasu. Wstrzyknięcia do mięśnia naramiennego były postrzegane jako nieco bardziej bolesne niż do mięśnia pośladkowego.

Objawy pozapiramidowe

Obserwowano występowanie objawów pozapiramidowych, w tym parkinsonizmu, akatyzji, dyskinezy i dystonii. Częstość ich występowania była generalnie niższa niż w przypadku klasycznych neuroleptyków.

Zwiększenie masy ciała

W 13-tygodniowym badaniu klinicznym częstość występowania istotnego klinicznie zwiększenia masy ciała (≥7%) była zależna od dawki i wynosiła od 6% do 13% w grupach stosujących Egoropal.

Hiperprolaktynemia

Obserwowano wzrost stężenia prolaktyny w surowicy u pacjentów obu płci przyjmujących Egoropal. Działania niepożądane potencjalnie związane z hiperprolaktynemią (np. brak miesiączki, mlekotok, ginekomastia) wystąpiły ogółem u <1% badanych.

Inne istotne działania niepożądane

W związku ze stosowaniem leków przeciwpsychotycznych, w tym Egoropalu, mogą wystąpić: wydłużenie odstępu QT, zaburzenia rytmu serca, nagły zgon z niewyjaśnionych przyczyn, zatrzymanie krążenia, częstoskurcz komorowy typu torsade de pointes oraz żylna choroba zakrzepowo-zatorowa.

Szczegółowy opis działań niepożądanych, w tym częstości ich występowania, znajduje się w Charakterystyce Produktu Leczniczego. Monitorowanie pacjentów pod kątem potencjalnych działań niepożądanych jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa terapii Egoropalem.

Przedawkowanie

Objawy przedawkowania Egoropalu mogą obejmować:

• Senność i sedację
• Częstoskurcz i niedociśnienie
• Wydłużenie odstępu QT
• Objawy pozapiramidowe

W przypadkach ostrego przedawkowania zgłaszano również występowanie częstoskurczu komorowego typu torsade de pointes oraz migotania komór.

Postępowanie w przypadku przedawkowania:

1. Ocena stanu pacjenta i zabezpieczenie podstawowych funkcji życiowych
2. Zapewnienie drożności dróg oddechowych, odpowiedniego natlenienia i wentylacji
3. Monitorowanie czynności układu sercowo-naczyniowego, w tym ciągłe monitorowanie EKG
4. W przypadku niedociśnienia - podawanie płynów dożylnie i/lub środków sympatykomimetycznych
5. W razie ciężkich objawów pozapiramidowych - podanie leków przeciwcholinergicznych
6. Ścisły nadzór i obserwacja do czasu ustąpienia objawów

Należy pamiętać, że Egoropal ma przedłużone uwalnianie i długi okres półtrwania, co może wpływać na czas utrzymywania się objawów przedawkowania i konieczność długotrwałego monitorowania pacjenta.

Właściwości farmakologiczne

Mechanizm działania

Paliperydon, substancja czynna Egoropalu, jest selektywnym antagonistą receptorów monoaminergicznych. Jego profil farmakologiczny obejmuje:

• Silne wiązanie z receptorami serotoninergicznymi 5-HT2 i dopaminergicznymi D2
• Blokadę receptorów α1-adrenergicznych
• Słabszą blokadę receptorów H1-histaminowych i α2-adrenergicznych

Paliperydon nie wykazuje istotnego powinowactwa do receptorów cholinergicznych. Działanie przeciwpsychotyczne wynika głównie z antagonizmu wobec receptorów D2, co łagodzi objawy wytwórcze schizofrenii. Jednoczesny antagonizm serotoninergiczny może zmniejszać ryzyko wystąpienia objawów pozapiramidowych.

Właściwości farmakokinetyczne

Egoropal jest preparatem o przedłużonym uwalnianiu, co zapewnia utrzymywanie stężenia terapeutycznego paliperydonu przez długi czas po pojedynczym wstrzyknięciu. Szczegółowe dane farmakokinetyczne znajdują się w Charakterystyce Produktu Leczniczego.

Skład

Substancją czynną leku jest palmitynian paliperydonu. Jedna ampułko-strzykawka zawiera:

• 117 mg palmitynianu paliperydonu (równoważnik 75 mg paliperydonu)
• 156 mg palmitynianu paliperydonu (równoważnik 100 mg paliperydonu)
• 234 mg palmitynianu paliperydonu (równoważnik 150 mg paliperydonu)

Egoropal jest dostępny w trzech różnych dawkach, co umożliwia indywidualizację terapii w zależności od potrzeb pacjenta.