Efferalgan
Paracetamol
Efferalgan - charakterystyka produktu leczniczego dla lekarzy
Wskazania do stosowania
Efferalgan jest wskazany w następujących przypadkach:
- Gorączka
- Leczenie objawowe stanów grypopodobnych i przeziębienia
- Bóle różnego pochodzenia
Lek wykazuje działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe poprzez hamowanie syntezy prostaglandyn w ośrodkowym układzie nerwowym. Skutkuje to podwyższeniem progu bólowego oraz zmniejszeniem stężenia prostaglandyn w podwzgórzu, co odpowiada za efekt przeciwgorączkowy.
Dawkowanie i sposób podawania
Efferalgan podaje się doodbytniczo w postaci czopków. Dawkowanie należy dostosować do masy ciała pacjenta, przestrzegając poniższych zasad:
Masa ciała | Wiek | Dawka jednorazowa | Maksymalna dawka dobowa |
---|---|---|---|
5-10 kg | 2-24 miesiące | 1 czopek 80 mg | 4 czopki (320 mg) |
10-15 kg | 2-3 lata | 1 czopek 150 mg | 4 czopki (600 mg) |
15-30 kg | 3-9 lat | 1 czopek 300 mg | 4 czopki (1200 mg) |
Dawkę można powtarzać co 6 godzin, nie przekraczając 4 dawek na dobę. U dzieci zalecana dawka jednorazowa paracetamolu wynosi około 15 mg/kg masy ciała.
Okres stosowania czopków powinien być możliwie krótki. Nie zaleca się stosowania czopków w przypadku biegunki. U dzieci poniżej 2. roku życia lek można stosować wyłącznie na zlecenie lekarza.
U dorosłych i dzieci o masie ciała powyżej 50 kg całkowita dawka paracetamolu nie może przekraczać 4 g/dobę, uwzględniając wszystkie produkty zawierające paracetamol.
Szczególne grupy pacjentów
Pacjenci w podeszłym wieku: Zazwyczaj nie ma konieczności modyfikacji dawki.
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek: U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek należy wydłużyć odstępy między dawkami zgodnie ze schematem: CrCl ≥10 ml/min - co 6 h, CrCl <10 ml/min - co 8 h.
Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby: Należy zmniejszyć dawkę lub wydłużyć odstępy między dawkami. Maksymalna dawka dobowa nie powinna przekraczać 60 mg/kg mc./dobę (nie więcej niż 2 g/dobę) w przypadku: dorosłych o masie ciała poniżej 50 kg, przewlekłej lub wyrównanej czynnej choroby wątroby, zespołu Gilberta, przewlekłej choroby alkoholowej, długotrwałego niedożywienia, odwodnienia.
Warto zapamiętać
- Maksymalna dawka dobowa paracetamolu nie może przekraczać 4 g u dorosłych, uwzględniając wszystkie produkty zawierające tę substancję
- U dzieci dawkowanie należy dostosować do masy ciała, stosując około 15 mg/kg masy ciała na dawkę, nie częściej niż co 6 godzin
Przeciwwskazania
Stosowanie Efferalganu jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:
- Nadwrażliwość na paracetamol lub chlorowodorek propacetamolu
- Ciężka niewydolność wątroby lub czynna niewyrównana choroba wątroby
- Niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej (G6PD)
- Leczenie inhibitorami MAO oraz okres do 14 dni po zakończeniu takiego leczenia
- Jednoczesne stosowanie z lekami przeciwbólowymi o działaniu agonistyczno-antagonistycznym (buprenorfina, nalbufina, pentazocyna)
- Przebyte ostatnio zapalenie odbytu, odbytnicy lub krwawienie z odbytu
Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby, chorobą alkoholową, długotrwałym niedożywieniem oraz odwodnieniem.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Przed zastosowaniem Efferalganu należy wziąć pod uwagę następujące kwestie:
- Ryzyko przedawkowania - należy sprawdzić, czy inne przyjmowane leki nie zawierają paracetamolu
- Możliwość miejscowego podrażnienia przy stosowaniu czopków
- Ryzyko ciężkiego uszkodzenia wątroby przy przedawkowaniu
- Możliwość wystąpienia ciężkich reakcji skórnych (np. zespół Stevensa-Johnsona)
- Unikanie spożywania alkoholu podczas leczenia
- Zachowanie ostrożności u pacjentów z niewydolnością wątroby, zespołem Gilberta, ciężką niewydolnością nerek, chorobą alkoholową
Szczególną uwagę należy zwrócić na ryzyko uszkodzenia wątroby u pacjentów długotrwale niedożywionych, regularnie pijących alkohol oraz z małymi rezerwami glutationu w wątrobie.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Efferalgan może wchodzić w interakcje z następującymi lekami:
- Inhibitory MAO - przeciwwskazane jednoczesne stosowanie
- Alkohol - zwiększone ryzyko uszkodzenia wątroby
- Leki indukujące enzymy wątrobowe (np. ziele dziurawca, leki przeciwpadaczkowe, ryfampicyna) - zwiększone ryzyko hepatotoksyczności
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne - zwiększone ryzyko zaburzeń czynności nerek
- Leki przeciwzakrzepowe z grupy kumaryny - możliwe zmiany wartości INR
- Fenytoina - zmniejszenie skuteczności paracetamolu
- Probenecyd - zmniejszenie klirensu paracetamolu
Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu paracetamolu z wymienionymi lekami i w razie potrzeby dostosować dawkowanie.
Wpływ na ciążę i laktację
Paracetamol może być stosowany w ciąży, jeżeli jest to klinicznie uzasadnione. Należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę przez możliwie najkrótszy czas. Lek przenika do mleka kobiecego w małych ilościach i może być stosowany podczas karmienia piersią za zgodą lekarza.
Działania niepożądane
Najczęściej zgłaszane działania niepożądane to:
- Zaburzenia ogólne: złe samopoczucie, reakcje nadwrażliwości
- Zaburzenia żołądka i jelit: biegunka, bóle brzucha, nudności, wymioty
- Zaburzenia wątroby: zwiększona aktywność enzymów wątrobowych
- Zaburzenia skóry: wysypka, rumień, pokrzywka
- Zaburzenia krwi: trombocytopenia, leukopenia, neutropenia
W rzadkich przypadkach mogą wystąpić ciężkie reakcje skórne, takie jak zespół Stevensa-Johnsona czy toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka.
Przedawkowanie
Przedawkowanie paracetamolu może prowadzić do ciężkiego uszkodzenia wątroby. Objawy przedawkowania mogą pojawić się w ciągu kilku-kilkunastu godzin i obejmują: nudności, wymioty, bladość, nadmierną potliwość, senność. W przypadku podejrzenia przedawkowania należy natychmiast wdrożyć odpowiednie leczenie, w tym podanie antidotum (N-acetylocysteiny).
Właściwości farmakologiczne
Paracetamol hamuje syntezę prostaglandyn w ośrodkowym układzie nerwowym, co prowadzi do działania przeciwbólowego i przeciwgorączkowego. Lek nie hamuje agregacji płytek krwi.
Skład
Substancją czynną leku jest paracetamol. Dostępne są czopki o następujących dawkach:
- 80 mg w czopku o masie 1 g
- 150 mg w czopku o masie 1 g
- 300 mg w czopku o masie 1,3 g
Efferalgan w postaci czopków jest skutecznym i bezpiecznym lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym, pod warunkiem przestrzegania zalecanego dawkowania i środków ostrożności. Szczególną uwagę należy zwrócić na ryzyko uszkodzenia wątroby w przypadku przedawkowania oraz na potencjalne interakcje z innymi lekami.