Duracef - szczegółowe informacje dla lekarzy

Wskazania do stosowania

Cefadroksyl (Duracef) jest antybiotykiem cefalosporynowym I generacji wskazanym w leczeniu następujących zakażeń wywołanych przez wrażliwe szczepy bakteryjne:

• Zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych, w szczególności:
  • Zapalenie gardła i migdałków podniebiennych wywołane przez paciorkowce β-hemolizujące grupy A
• Zakażenia układu moczowego wywołane przez E. coli, P. mirabilis i Klebsiella spp.
• Zakażenia skóry i tkanek miękkich powodowane przez gronkowce i/lub paciorkowce
• Zapalenie szpiku
• Bakteryjne zapalenie stawów

Uwaga: Wykazano skuteczność penicyliny podawanej domięśniowo w zapobieganiu gorączce reumatycznej. Cefadroksyl skutecznie eliminuje paciorkowce z jamy ustnej i gardła, jednak brak danych o jego skuteczności w zapobieganiu nawrotom gorączki reumatycznej.

Cefadroksyl jest antybiotykiem o szerokim spektrum działania, szczególnie skutecznym w leczeniu zakażeń górnych dróg oddechowych, układu moczowego oraz skóry i tkanek miękkich. Jego zastosowanie w zapobieganiu gorączce reumatycznej wymaga dalszych badań.

Dawkowanie i sposób podawania

Cefadroksyl podaje się doustnie raz lub dwa razy na dobę, w zależności od rodzaju i nasilenia zakażenia. Leczenie należy kontynuować przez co najmniej 48-72 godziny po ustąpieniu objawów klinicznych lub potwierdzeniu eradykacji drobnoustrojów. W przypadku zakażeń wywołanych przez paciorkowce β-hemolizujące, terapia powinna trwać minimum 10 dni. Ciężkie zakażenia (np. szpiku) mogą wymagać leczenia przez 4-6 tygodni lub dłużej.

Szczegółowe dawkowanie w zależności od rodzaju zakażenia i masy ciała pacjenta znajduje się w Charakterystyce Produktu Leczniczego.

Dawkowanie cefadroksylu jest elastyczne i dostosowane do wieku, masy ciała pacjenta oraz rodzaju i nasilenia zakażenia. Dostępność różnych postaci leku ułatwia indywidualizację terapii.

Dawkowanie u pacjentów z zaburzoną czynnością nerek

U pacjentów z niewydolnością nerek konieczna jest modyfikacja dawkowania w zależności od klirensu kreatyniny (ClCr), aby zapobiec kumulacji leku:

• ClCr 50-25 ml/min/1,73 m² pc.: 1 g co 12 h (dawka początkowa), następnie 500 mg co 12 h
• ClCr 10-25 ml/min/1,73 m² pc.: 1 g co 24 h (dawka początkowa), następnie 500 mg co 24 h
• ClCr 0-10 ml/min/1,73 m² pc.: 1 g co 36 h (dawka początkowa), następnie 500 mg co 36 h

Pacjenci z ClCr >50 ml/min/1,73 m² pc. mogą być leczeni jak osoby z prawidłową czynnością nerek.

Dostosowanie dawkowania u pacjentów z niewydolnością nerek jest kluczowe dla bezpieczeństwa terapii cefadroksylem. Wymaga regularnej oceny funkcji nerek i odpowiedniej modyfikacji schematu dawkowania.

Przeciwwskazania

• Rozpoznana nadwrażliwość na cefalosporyny
• Podejrzenie nadwrażliwości na cefalosporyny

Uwaga: U pacjentów z nadwrażliwością na penicyliny istnieje ryzyko wystąpienia alergii krzyżowej (5-10% przypadków). Należy zachować szczególną ostrożność przy stosowaniu cefadroksylu u tych pacjentów.

Głównym przeciwwskazaniem do stosowania cefadroksylu jest nadwrażliwość na cefalosporyny. Pacjenci z alergią na penicyliny wymagają szczególnej uwagi ze względu na możliwość reakcji krzyżowych.

Interakcje lekowe

Cefadroksyl może wchodzić w istotne interakcje z innymi lekami:

• Antybiotyki aminoglikozydowe, polimyksyna B, kolistyna, duże dawki diuretyków pętlowych: zwiększone ryzyko nefrotoksyczności
• Leki przeciwzakrzepowe i inhibitory agregacji trombocytów: konieczna częsta kontrola wskaźników krzepnięcia krwi
• Doustne środki antykoncepcyjne: możliwe osłabienie ich działania

Wpływ na wyniki badań laboratoryjnych:

• Możliwe fałszywie dodatnie wyniki pośredniego testu Coombsa
• Zaleca się oznaczanie cukru w moczu metodami enzymatycznymi (metody redukcyjne mogą dawać fałszywie zawyżone wartości)

Stosowanie cefadroksylu wymaga uwzględnienia potencjalnych interakcji, szczególnie z lekami nefrotoksycznymi i wpływającymi na krzepnięcie krwi. Konieczna jest też ostrożna interpretacja niektórych wyników badań laboratoryjnych.

Ciąża i laktacja

Brak dobrze kontrolowanych badań klinicznych dotyczących stosowania cefadroksylu u kobiet w ciąży i podczas karmienia piersią. Karmiące matki powinny odciągać i wyrzucać pokarm podczas leczenia oraz przez 2 dni po odstawieniu leku.

Stosowanie cefadroksylu w ciąży i podczas karmienia piersią wymaga ostrożności i indywidualnej oceny stosunku korzyści do ryzyka. Konieczne jest poinformowanie pacjentek o potrzebie odciągania i wyrzucania pokarmu w okresie leczenia i krótko po jego zakończeniu.

Działania niepożądane

Działania niepożądane występują u około 6% leczonych pacjentów. Najczęściej obserwowane to:

• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha
• Objawy skórne: świąd, alergiczna wysypka
• Rzadko: zapalenie języka, zawroty głowy, nerwowość, bezsenność, wstrząs anafilaktyczny
• Sporadycznie: nadkażenia drobnoustrojami oportunistycznymi (np. grzybica pochwy, pleśniawki)

Uwaga: Dotychczas nie odnotowano ciężkich lub zagrażających życiu działań niepożądanych związanych ze stosowaniem cefadroksylu.

Profil bezpieczeństwa cefadroksylu jest korzystny, z przewagą łagodnych i przemijających działań niepożądanych. Niemniej jednak, należy monitorować pacjentów pod kątem potencjalnych reakcji alergicznych i zaburzeń żołądkowo-jelitowych.

Mechanizm działania i spektrum przeciwbakteryjne

Cefadroksyl jest antybiotykiem β-laktamowym z grupy cefalosporyn I generacji. Jego mechanizm działania polega na hamowaniu syntezy ściany komórkowej bakterii.

Spektrum przeciwbakteryjne:

• Wrażliwe drobnoustroje:
  • Paciorkowce β-hemolizujące (Streptococcus pyogenes)
  • Pneumokoki (z wyjątkiem szczepów o obniżonej wrażliwości na penicylinę)
  • Gronkowce (z wyjątkiem szczepów opornych na metycylinę)
• Mniej wrażliwe:
  • Klebsiella spp.
  • Escherichia coli
  • Proteus mirabilis
  • Haemophilus influenzae
  • Salmonella spp.
  • Shigella spp.
• Oporne:
  • Enterobacter spp.
  • Proteus spp. (inne niż P. mirabilis)
  • Pseudomonas spp.
  • Enterococcus spp.

Cefadroksyl wykazuje szerokie spektrum działania przeciwbakteryjnego, szczególnie skuteczne wobec paciorkowców i gronkowców. Jego ograniczona aktywność wobec niektórych bakterii Gram-ujemnych wymaga uwzględnienia przy wyborze terapii empirycznej.

Właściwości farmakokinetyczne

• Wchłanianie: szybkie, w górnym odcinku jelita cienkiego
• Czas do osiągnięcia maksymalnego stężenia: 1-2 godziny
• Wpływ pokarmu na wchłanianie: minimalny
• Wiązanie z białkami osocza: 15-20%
• Przenikanie do tkanek: dobre stężenia terapeutyczne w większości tkanek i płynów ustrojowych
• Wydalanie: około 90% w niezmienionej postaci przez nerki
• Przenikanie przez barierę krew-mózg: minimalne

Uwaga: Cefadroksyl jest wydalany wolniej niż inne doustne cefalosporyny, co umożliwia wydłużenie odstępów między dawkami do 12-24 godzin.

Korzystny profil farmakokinetyczny cefadroksylu, w tym dobre wchłanianie niezależne od posiłków i wolniejsze wydalanie, ułatwia stosowanie leku i może wpływać na poprawę compliance pacjentów.

Postaci farmaceutyczne i skład

• Kapsułki: 500 mg cefadroksyny
• Tabletki powlekane: 1 g cefadroksyny
• Zawiesina doustna: 125 mg, 250 mg lub 500 mg cefadroksyny w 5 ml przygotowanej zawiesiny

Różnorodność postaci farmaceutycznych cefadroksylu umożliwia dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta, uwzględniając wiek, masę ciała oraz preferencje dotyczące przyjmowania leku.