Dnor

Wyszukaj produkt

Allopurinol

tabl.

300 mg

30 szt.

Doustnie

100%

15,04

R ⁽¹⁾

3,20

S ⁽²⁾

bezpł.

DZ ⁽³⁾

bezpł.

Dnor

tabl.

100 mg

50 szt.

Doustnie

100%

8,90

R ⁽¹⁾

3,20

S ⁽²⁾

bezpł.

DZ ⁽³⁾

bezpł.

Wskazania do stosowania

Produkt leczniczy Dnor (allopurynol) jest wskazany w następujących przypadkach:

Dawka 100 mg:

Dorośli:

Leczenie wszystkich postaci hiperurykemii, których nie można kontrolować dietą
Hiperurykemia wtórna różnego pochodzenia
Powikłania kliniczne stanów przebiegających z hiperurykemią, zwłaszcza:
- Jawna dna moczanowa
- Nefropatia moczanowa
Rozpuszczanie i zapobieganie powstawaniu kamieni moczanowych
Leczenie nawracającej kamicy nerkowej o mieszanym składzie wapniowo-szczawianowym z towarzyszącą hiperurykemią (gdy inne metody leczenia okazały się nieskuteczne)

Dzieci i młodzież:

Wtórna hiperurykemia różnego pochodzenia
Nefropatia moczanowa w przebiegu leczenia białaczki
Zaburzenia związane z dziedzicznym niedoborem enzymów:
- Zespół Lescha-Nyhana
- Niedobór fosforybozylotransferazy adeninowej

Dawka 300 mg:

Dorośli:

Leczenie wszystkich postaci hiperurykemii, których nie można kontrolować dietą
Hiperurykemia wtórna różnego pochodzenia
Powikłania kliniczne stanów przebiegających z hiperurykemią, zwłaszcza:
- Jawna dna moczanowa
- Nefropatia moczanowa
Rozpuszczanie i zapobieganie powstawaniu kamieni moczanowych
Leczenie nawracającej kamicy nerkowej o mieszanym składzie wapniowo-szczawianowym z towarzyszącą hiperurykemią (gdy inne metody leczenia okazały się nieskuteczne)

Allopurynol jest skutecznym lekiem w leczeniu hiperurykemii i jej powikłań zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Jego zastosowanie obejmuje szerokie spektrum wskazań związanych z zaburzeniami metabolizmu kwasu moczowego.

Dawkowanie i sposób podawania

Dawka 100 mg:

Dorośli:

Leczenie należy rozpoczynać od małej dawki 100 mg/dobę
Dawkę zwiększa się tylko jeśli odpowiedź w postaci stężenia moczanów w surowicy jest niezadowalająca
Zalecane dawkowanie:
- 2-10 mg/kg mc./dobę lub
- 100-200 mg/dobę w stanach lekkich
- 300-600 mg/dobę w stanach umiarkowanie ciężkich
- 700-900 mg/dobę w stanach ciężkich

Dzieci i młodzież (poniżej 15 lat):

10-20 mg/kg mc./dobę
Maksymalna dawka: 400 mg/dobę
Dawkę należy podzielić na 3 oddzielne dawki

Osoby w podeszłym wieku:

Należy stosować najmniejszą dawkę zapewniającą zadowalającą redukcję moczanów

Dawka 300 mg:

Dorośli:

Leczenie należy rozpoczynać od małej dawki 100 mg/dobę
Dawkę zwiększa się tylko jeśli odpowiedź w postaci stężenia moczanów w surowicy jest niezadowalająca
Zalecane dawkowanie:
- 2-10 mg/kg mc./dobę lub
- 100-200 mg/dobę w stanach lekkich
- 300-600 mg/dobę w stanach umiarkowanie ciężkich
- 700-900 mg/dobę w stanach ciężkich

Osoby w podeszłym wieku:

Należy stosować najmniejszą dawkę zapewniającą zadowalającą redukcję moczanów

Dawkowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek
Klirens kreatyniny	Dawkowanie
>20 ml/min	Zwykła dawka
10-20 ml/min	100-200 mg/dobę
<10 ml/min	100 mg/dobę lub dłuższe odstępy między dawkami

U pacjentów dializowanych: 300-400 mg produktu leczniczego tuż po każdej dializie, bez podawania kolejnych dawek do czasu następnego zabiegu.

Dawkowanie allopurynolu należy dostosować indywidualnie, uwzględniając wiek pacjenta, stan kliniczny oraz funkcję nerek. Kluczowe jest rozpoczynanie leczenia od małych dawek i stopniowe ich zwiększanie w razie potrzeby.

Przeciwwskazania

Jedynym przeciwwskazaniem do stosowania allopurynolu jest nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.

Allopurynol ma bardzo wąski zakres przeciwwskazań, co czyni go bezpiecznym lekiem dla większości pacjentów. Jednak należy zachować ostrożność u osób z historią reakcji alergicznych.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Nie należy stosować allopurynolu u pacjentów leczonych azatiopryną lub 6-merkaptopuryną bez zmniejszenia ich dawki do 25% pierwotnie przepisanej dawki
Leczenie należy rozpocząć po całkowitym ustąpieniu ostrego napadu dny moczanowej
Zaleca się profilaktyczne stosowanie leku przeciwzapalnego lub kolchicyny przez co najmniej miesiąc na początku leczenia
U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby należy stosować mniejsze dawki
Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym lub niewydolnością serca
Istnieje zwiększone ryzyko reakcji nadwrażliwości, w tym zespołu Stevens-Johnsona i toksycznego martwiczego oddzielania się naskórka
Należy monitorować morfologię krwi, zwłaszcza przy jednoczesnym stosowaniu cytostatyków
Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu z inhibitorami ACE, zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek

Stosowanie allopurynolu wymaga ścisłego monitorowania pacjenta, szczególnie pod kątem reakcji nadwrażliwości i interakcji z innymi lekami. Kluczowe jest dostosowanie dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek i wątroby.

Warto zapamiętać

Allopurynol jest skutecznym lekiem w leczeniu hiperurykemii i jej powikłań
Dawkowanie należy rozpoczynać od małych dawek i stopniowo zwiększać w razie potrzeby

Interakcje

Allopurynol wchodzi w interakcje z wieloma lekami, w tym:

6-merkaptopuryna i azatiopryna - konieczne zmniejszenie dawki do 25%
Widarabina - wydłużenie T0,5
Probenecyd i salicylany - mogą przyspieszyć wydalanie oksypurynolu
Chlorpropamid - zwiększone ryzyko przedłużonego działania hipoglikemizującego
Warfaryna i inne leki przeciwzakrzepowe - możliwe zwiększenie działania
Fenytoina - możliwe hamowanie utleniania w wątrobie
Teofilina - możliwe hamowanie metabolizmu
Ampicylina/amoksycylina - zwiększone ryzyko wysypki
Cytostatyki - zwiększone ryzyko zaburzeń składu krwi
Cyklosporyna - możliwe zwiększenie stężenia w osoczu
Dydanozyna - zwiększenie stężenia w osoczu
Inhibitory ACE - zwiększone ryzyko reakcji nadwrażliwości
Furosemid - zwiększenie stężenia moczanu i oksypurynolu w surowicy

Ze względu na liczne interakcje, stosowanie allopurynolu wymaga dokładnej analizy wszystkich przyjmowanych przez pacjenta leków i odpowiedniego dostosowania dawek.

Ciąża i laktacja

Ciąża: Brak wystarczających dowodów potwierdzających bezpieczeństwo stosowania allopurynolu w okresie ciąży u ludzi. Stosować tylko wtedy, gdy nie ma bezpieczniejszej alternatywy, a sama choroba niesie za sobą ryzyko dla matki lub dziecka.

Laktacja: Allopurynol i jego metabolit przenikają do mleka ludzkiego. Nie zaleca się stosowania allopurynolu w okresie karmienia piersią.

Allopurynol powinien być stosowany w ciąży i podczas karmienia piersią tylko w sytuacjach, gdy korzyści przewyższają potencjalne ryzyko.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane obejmują:

Wysypkę skórną
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe (wymioty, nudności, biegunka)
Zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych
Reakcje nadwrażliwości

Rzadsze, ale poważne działania niepożądane to:

Zespół Stevens-Johnsona i toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka
Zaburzenia krwi (agranulocytoza, trombocytopenia)
Zapalenie wątroby
Niewydolność nerek

Mimo że allopurynol jest generalnie dobrze tolerowany, pacjenci powinni być świadomi możliwych działań niepożądanych i natychmiast zgłaszać wszelkie niepokojące objawy lekarzowi.

Warto zapamiętać

Allopurynol może wchodzić w interakcje z wieloma lekami, co wymaga ostrożności i monitorowania
Wysypka skórna jest częstym działaniem niepożądanym i może być pierwszym objawem poważnej reakcji nadwrażliwości

Przedawkowanie

Objawy przedawkowania mogą obejmować nudności, wymioty, biegunkę i zawroty głowy. Leczenie polega na:

Zapewnieniu odpowiedniego nawodnienia
Utrzymaniu optymalnej diurezy
W razie konieczności zastosowaniu hemodializy

Przedawkowanie allopurynolu jest rzadkie, ale wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.

Mechanizm działania

Allopurynol jest inhibitorem oksydazy ksantynowej. Hamuje on utlenianie hipoksantyny do ksantyny i ksantyny do kwasu moczowego, co prowadzi do zmniejszenia stężenia kwasu moczowego w osoczu i moczu.

Zrozumienie mechanizmu działania allopurynolu jest kluczowe dla właściwego jego stosowania i przewidywania potencjalnych interakcji z innymi lekami.

Skład

Produkt leczniczy Dnor dostępny jest w dwóch dawkach:

1 tabletka zawiera 100 mg allopurynolu
1 tabletka zawiera 300 mg allopurynolu

Dostępność dwóch dawek pozwala na elastyczne dostosowanie leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta.

1) Refundacja we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach: Pokaż wskazania z ChPL

Dnor

2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia

Wskazania

Dawka 100 mg. Dorośli. Leczenie wszystkich postaci hiperurykemii, których nie można kontrolować dietą, w tym hiperurykemii wtórnej różnego pochodzenia i powikłań klinicznych stanów przebiegających z hiperurykemią, zwłaszcza jawnej dny moczanowej, nefropatii moczanowej oraz w celu rozpuszczenia złogów i zapobiegania powstawaniu kamieni moczanowych. Leczenie nawracającej kamicy nerkowej, z kamieniami nerkowymi o mieszanym składzie wapniowo-szczawianowym, z towarzyszącą hiperurkemią w przypadku gdy próby leczenia dietą, płynami i innymi metodami okazały się nieskuteczne. Dzieci i młodzież. Wtórna hiperurykemia różnego pochodzenia. Nefropatia moczanowa w przebiegu leczenia białaczki. Zaburzenia związane z dziedzicznym niedoborem enzymów, zespół Lescha-Nyhana (częściowy niedobór lub całkowity niedobór fosforybozylotransferazy hipoksantynowo-guaninowej) oraz niedobór fosforybozylotransferazy adeninowej. Dawka 300 mg. Dorośli. Leczenie wszystkich postaci hiperurykemii, których nie można kontrolować dietą, w tym hiperurykemii wtórnej różnego pochodzenia i powikłań klinicznych stanów przebiegających z hiperurykemią, zwłaszcza jawnej dny moczanowej, nefropatii moczanowej oraz w celu rozpuszczenia złogów i zapobiegania powstawaniu kamieni moczanowych. Leczenie nawracającej kamicy nerkowej, z kamieniami nerkowymi o mieszanym składzie wapniowo-szczawianowym, z towarzyszącą hiperurkemią w przypadku gdy próby leczenia dietą, płynami i innymi metodami okazały się nieskuteczne.

Dawkowanie

Dawka 100 mg. Dorośli. Leczenie allopurynolem należy rozpoczynać w małej dawce, np. 100 mg/dobę, w celu zmniejszenia ryzyka działań niepożądanych, a zwiększać ją jedynie, jeśli odpowiedź w postaci stężenia moczanów w surowicy jest niezadowalająca. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z osłabioną czynnością nerek. 2-10 mg/kg mc./dobę lub 100-200 mg/dobę w stanach lekkich, 300-600 mg/dobę w stanach umiarkowanie ciężkich lub 700-900 mg/dobę w stanach ciężkich. Leczenie allopurynolem należy rozpoczynać w małej dawce, np. 100 mg/dobę, w celu zmniejszenia ryzyka działań niepożądanych, a zwiększać ją jedynie, jeśli odpowiedź w postaci stężenia moczanów w surowicy jest niezaowalająca. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z osłabioną czynnością nerek. Dzieci i młodzież. Dzieci (w wieku poniżej 15 lat). 10-20 mg/kg mc./dobę, do maks. dawki 400 mg/dobę, podzielonej na 3 oddzielne dawki. Stosowanie produktu leczniczego u dzieci jest rzadko wskazane, z wyjątkiem chorób nowotworowych, szczególnie białaczki, i niektórych zaburzeń enzymatycznych, takich jak zespół Lescha-Nyhana. Osoby w podeszłym wieku. Ze względu na brak specyficznych danych, należy stosować najmniejszą dawkę, która zapewnia zadowalającą redukcję moczanów. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek. Allopurynol i jego metabolity wydalane są przez nerki, dlatego też zaburzenia czynności nerek mogą prowadzić do retencji leku i/lub jego metabolitów. W konsekwencji, prowadzi to do przedłużenia ich okresów półtrwania w osoczu. Poniższy schemat może służyć jako instrukcja do dostosowania dawki produktu u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek: Cl_Cr >20 ml/minutę: zwykła dawka; Cl_Cr 10-20 ml/minutę: 100-200 mg/dobę; Cl_Cr <10 ml/minutę: 100 mg/dobę lub dłuższe odstępy między dawkami. Należy poważnie rozważyć leczenie, jeśli występują zaburzenia czynności nerek, rozpocząć leczenie maks. dawką 100 mg/dobę i zwiększyć ją tylko wtedy, gdy odpowiedź na leczenie w surowicy i/lub moczu jest niezadowalająca. W przypadku ciężkiej niewydolności nerek wskazane może być stosowanie dawki początkowej mniejszej niż 100 mg/dobę lub też podawanie dawki 100 mg w odstępach dłuższych niż 24 h. Jeśli możliwe jest monitorowanie stężenia oksypurynolu w osoczu, to dawkowanie allopurynolu należy ustalić tak, aby stężenie oksypurynolu było mniejsze niż 100 µmoli/L (15,2 µg/ml). Dostosowanie dawki podczas dializy nerkowej. Allopurynol i jego metabolity są usuwane z organizmu podczas dializy nerkowej. Jeśli pacjent wymaga dializy 2 lub 3 razy w tyg., należy rozważyć następujący, alternatywny schemat dawkowania: podawanie 300-400 mg produktu leczniczego tuż po każdej dializie, bez podawania kolejnych dawek do czasu następnego zabiegu. Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby. U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby należy zmniejszyć dawki produktu leczniczego. Zaleca się okresowe wykonywanie testów czynnościowych wątroby w początkowym okresie leczenia. Dawkowanie w leczeniu chorób z intensywnym obrotem moczanowym, np. w chorobach nowotworowych, w zespole Lescha-Nyhana. Zaleca się wyrównanie hiperurykemii i/lub hiperurykozurii z zastosowaniem produktu leczniczego przed rozpoczęciem leczenia cytotoksycznego. Istotne jest zapewnienie właściwego nawodnienia pacjenta w celu utrzymania optymalnej diurezy oraz alkalizacja moczu w celu zwiększenia rozpuszczalności moczanów/kwasu moczowego. Dawkowanie produktu leczniczego należy stosować w dawkach mieszczących się w dolnych granicach zalecanego zakresu dawkowania. W przypadku pacjentów z nefropatią moczanową lub inną patologią zaburzającą czynność nerek, należy przestrzegać zaleceń podanych jak u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Powyższe zalecenia mają na celu zmniejszenie ryzyka odkładania złogów ksantyny oraz/lub oksypurynolu, co mogłoby niekorzystnie wpłynąć na stan kliniczny pacjenta. Monitorowanie pacjentów. We właściwych odstępach czasu należy oznaczać stężenie moczanów w surowicy i w moczu oraz kwasu moczowego w moczu, w celu dostosowania dawki produktu leczniczego. Dawka 300 mg. Dorośli. Leczenie allopurynolem należy rozpoczynać w małej dawce, np. 100 mg/dobę, w celu zmniejszenia ryzyka działań niepożądanych, a zwiększać ją jedynie, jeśli odpowiedź w postaci stężenia moczanów w surowicy jest niezadowalająca. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z osłabioną czynnością nerek. 2-10 mg/kg mc./dobę lub 100-200 mg/dobę w stanach lekkich, 300-600 mg/dobę w stanach umiarkowanie ciężkich lub 700-900 mg/dobę w stanach ciężkich. Leczenie allopurynolem należy rozpoczynać w małej dawce, np. 100 mg/dobę, w celu zmniejszenia ryzyka działań niepożądanych, a zwiększać ją jedynie, jeśli odpowiedź w postaci stężenia moczanów w surowicy jest niezadowalająca. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z osłabioną czynnością nerek. Dzieci i młodzież. Tabl. zawierają żółcień pomarańczową lak glinowy FCF (barwnik azowy) i nie należy stosować ich u dzieci. Osoby w podeszłym wieku. Ze względu na brak specyficznych danych, należy stosować najmniejszą dawkę, która zapewnia zadowalającą redukcję moczanów. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek. Allopurynol i jego metabolity wydalane są przez nerki, dlatego też zaburzenia czynności nerek mogą prowadzić do retencji leku i/lub jego metabolitów. W konsekwencji, prowadzi to do przedłużenia ich okresów półtrwania w osoczu. Poniższy schemat może służyć jako instrukcja do dostosowania dawki produktu u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek: Cl_Cr >20 ml/minutę: zwykła dawka; Cl_Cr 10-20 ml/minutę: 100-200 mg/dobę; Cl_Cr <10 mll/minutę: 100 mg/dobę lub dłuższe odstępy między dawkami. Należy poważnie rozważyć leczenie, jeśli występują zaburzenia czynności nerek, rozpocząć leczenie maks. dawką 100 mg/dobę i zwiększyć ją tylko wtedy, gdy odpowiedź na leczenie w surowicy i/lub moczu jest niezadowalająca. W przypadku ciężkiej niewydolności nerek wskazane może być stosowanie dawki początkowej mniejszej niż 100 mg/dobę lub też podawanie dawki 100 mg w odstępach dłuższych niż 24 h. Jeśli możliwe jest monitorowanie stężenia oksypurynolu w osoczu, to dawkowanie allopurynolu należy ustalić tak, aby stężenie oksypurynolu było mniejsze niż 100 µmoli/L (15,2 µg/mL). Dostosowanie dawki podczas dializy nerkowej. Allopurynol i jego metabolity są usuwane z organizmu podczas dializy nerkowej. Jeśli pacjent wymaga dializy 2 lub 3 razy w tyg., należy rozważyć następujący, alternatywny schemat dawkowania: podawanie 300-400 mg produktu leczniczego tuż po każdej dializie, bez podawania kolejnych dawek do czasu następnego zabiegu. Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby. U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby należy zmniejszyć dawki produktu leczniczego. Zaleca się okresowe wykonywanie testów czynnościowych wątroby w początkowym okresie leczenia. Dawkowanie w leczeniu chorób z intensywnym obrotem moczanowym, np. w chorobach nowotworowych, w zespole Lescha-Nyhana. Zaleca się wyrównanie hiperurykemii i/lub hiperurykozurii z zastosowaniem produktu leczniczego przed rozpoczęciem leczenia cytotoksycznego. Istotne jest zapewnienie właściwego nawodnienia pacjenta w celu utrzymania optymalnej diurezy oraz alkalizacja moczu w celu zwiększenia rozpuszczalności moczanów/kwasu moczowego. Dawkowanie produktu leczniczego Dnor należy stosować w dawkach mieszczących się w dolnych granicach zalecanego zakresu dawkowania. W przypadku pacjentów z nefropatią moczanową lub inną patologią zaburzającą czynność nerek, należy przestrzegać zaleceń podanych jak u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Powyższe zalecenia mają na celu zmniejszenie ryzyka odkładania złogów ksantyny oraz/lub oksypurynolu, co mogłoby niekorzystnie wpłynąć. na stan kliniczny pacjenta. Monitorowanie pacjentów. We właściwych odstępach czasu należy oznaczać stężenie moczanów w surowicy i w moczu oraz kwasu moczowego w moczu, w celu dostosowania dawki produktu leczniczego.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.

Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności

Nie należy przepisywać allopurynolu pacjentom leczonym azatiopryną lub 6-merkaptopuryną, chyba że dawka tych leków jest zmniejszona do 25% pierwotnie przepisanej dawki. Stosowanie w ostrym napadzie dny: leczenie allopurynolem należy rozpocząć dopiero po całkowitym ustąpieniu ostrego napadu dny moczanowej, ponieważ może on wywołać kolejne napady. W początkowym okresie leczenia allopurynolem, podobnie jak w przypadku leków urykozurycznych, może wystąpić ostre dnawe zapalenie stawów. Dlatego też, zaleca się profilaktyczne stosowanie odpowiedniego leku przeciwzapalnego lub kolchicyny przez co najmniej jeden miesiąc. Należy zasięgnąć odpowiednich informacji z literatury fachowej, dotyczących szczegółowych zaleceń dawkowania i środków ostrożności. Jeżeli u pacjentów otrzymujących allopurynol rozwiną się ostre napady, leczenie należy kontynuować z zastosowaniem tej samej dawki, a jednocześnie leczyć ostry napad dny poprzez zastosowanie odpowiedniego leku przeciwzapalnego. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby należy stosować mniejsze dawki produktu leczniczego. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek występuje zwiększone ryzyko akumulacji allopurynolu. U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym lub niewydolnością serca, leczonych np. lekami moczopędnymi czy inhibitorami konwertazy angiotensyny, mogą wystąpić jednocześnie zaburzenia czynności nerek. Dlatego, należy zachować ostrożność stosując allopurynolu w tej grupie pacjentów. Pacjenci z przewlekłymi zaburzeniami czynności nerek mogą być narażeni na zwiększone ryzyko wystąpienia reakcji nadwrażliwości, w tym zespołu Stevens-Johnsona i/lub toksycznego martwiczego oddzielania się naskórka (ang. TEN), związanych ze stosowaniem allopurynolu i równoczesnym stosowaniem leków moczopędnych, w szczególności diuretyków tiazdydowych. Należy szczególnie uważnie obserwować pacjentów w kierunku występowania objawów zespołu nadwrażliwości lub SJS i lub TEN, a pacjentów należy poinformować, aby w razie pojawienia się pierwszych objawów natychmiast i na stałe przerwali leczenie. Ogólnie uważa się, że bezobjawowa hiperurykemia nie jest wskazaniem do stosowania allopurynolu i może być wyrównana przez podawanie płynów, zastosowanie odpowiedniej diety oraz leczenie jej przyczyny. W bardzo rzadkich przypadkach może wystąpić trombocytopenia, agranulocytoza i niedokrwistość aplastyczna, szczególnie u osób z zaburzeniami czynności nerek i/lub wątroby, co potwierdza konieczność zachowania szczególnej ostrożności u tych pacjentów. W przypadku wystąpienia oznak i objawów hematologicznych działań niepożądanych, należy rozważyć odstawienie allopurynolu. W stanach, w których występuje znaczne zwiększenie wytwarzania moczanów (np. w chorobach nowotworowych i podczas ich leczenia, w zespole Lescha-Nyhana) całkowite stężenie ksantyny w moczu może, w rzadkich przypadkach, zwiększyć się na tyle, by spowodować odkładanie się złogów ksantynowych w drogach moczowych. Ryzyko to można zminimalizować zapewniając właściwe nawodnienie pacjenta w celu uzyskania optymalnego rozcieńczenia moczu. Odpowiednie leczenie allopurynolem doprowadza do rozpuszczenia dużych kamieni moczanowych znajdujących się w miedniczkach nerkowych, z niewielką możliwością zaklinowania się ich w moczowodzie. Podczas leczenia dny i kamicy moczowej objętość wytwarzanego moczu powinna wynosić co najmniej 2 litry/dobę, a pH moczu powinno znajdować się w zakresie 6,4-6,8. W razie wystąpienia wysypki skórnej lub innych objawów nadwrażliwości należy natychmiast przerwać stosowanie allopurynolu, ponieważ może to prowadzić do poważniejszych reakcji nadwrażliwości. Reakcje nadwrażliwości na allopurynol mogą przejawiać się w różnoraki sposób, w tym jako rumień grudkowo-plamkowy, zespół nadwrażliwości (znany także jako DRESS) oraz zespół Stevens- Johnsona i/lub toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka (TEN). Reakcje te są rozpoznaniami klinicznymi, a ich postacie kliniczne stanowią podstawę do podejmowania decyzji. W razie wystąpienia takich reakcji na dowolnym etapie trwania leczenia należy natychmiast przerwać stosowanie allopurynolu. Nie należy ponownie narażać na kontakt z lekiem pacjentów z zespołem nadwrażliwości oraz i/lub TEN. Stosowanie glikokortykosteroidów może mieć korzystny wpływ na łagodzenie skórnych reakcji nadwrażliwości. Wykazano związek obecności allelu HLA-B*5801 z ryzykiem rozwoju zespołu nadwrażliwości oraz SJS i/lub TEN, związanych ze stosowaniem allopurynolu. Częstość występowania allelu HLA-B*5801 różni się znacząco w grupach etnicznych: wynosi do 20% w populacji chińskiej należącej do grupy etnicznej Han, 8-15% w populacji tajskiej, około 12% w populacji koreańskiej oraz 1-2% u osób pochodzenia europejskiego oraz japońskiego. Należy rozważyć przeprowadzenie badania przesiewowego w celu wykrycia HLA-B*5801 przed rozpoczęciem leczenia allopurynolem w podgrupach pacjentów o znanej, dużej częstości występowania tego allelu. Przewlekła choroba nerek może dodatkowo zwiększać ryzyko u tych pacjentów. Jeśli nie będzie możliwe przeprowadzenie genotypowania HLA-B*5801 u pacjentów pochodzenia chińskiego (Han), tajskiego lub koreańskiego, rozpoczęcie leczenia musi poprzedzać dokładna ocena korzyści i uznanie, że przeważają one nad możliwym większym ryzykiem. Nie określono zastosowania genotypowania w innych populacjach pacjentów. Jeśli wiadomo, że pacjent jest nosicielem HLA-B*5801 [dotyczy to zwłaszcza osób pochodzenia chińskiego (Han), tajskiego lub koreańskiego], nie należy rozpoczynać leczenia allopurynolem, chyba że nie są dostępne inne opcje leczenia, a korzyści przewyższają zagrożenia. Należy szczególnie uważnie obserwować, czy nie występują objawy zespołu nadwrażliwości albo SJS lub TEN, a pacjenta należy poinformować o konieczności natychmiastowego zaprzestania leczenia w chwili wystąpienia pierwszych objawów. Objawy SJS i/lub TEN mogą wystąpić nawet u pacjentów, u których wynik badania wykrywającego HLA-B*5801 był negatywny, niezależnie od ich pochodzenia etnicznego. W długotrwałym otwartym badaniu kontynuacyjnym obserwowano zwiększone wartości TSH (>5,5 µIU/ml) u pacjentów poddanych długotrwałemu leczeniu allopurynolem (5,8%). Należy zachować ostrożność podczas stosowania allopurynolu u pacjentów z zaburzeniami czynności tarczycy. Produkt leczniczy nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Ten produkt leczniczy zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu na tabl., to znaczy produkt leczniczy uznaje się za „wolny od sodu”. Ze względu na możliwość wystąpienia działań niepożądanych, takich jak zawroty głowy, senność i ataksja u pacjentów przyjmujących allopurynol, należy zachować szczególną ostrożność do czasu upewnienia się, że allopurynol nie wpływa niekorzystnie na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn oraz wykonywania innych niebezpiecznych czynności.

Interakcje

Podczas jednoczesnego stosowania z allopurynolem dawkę 6-merkaptopuryny lub azatiopryny należy zmniejszyć do 25% zwykłej dawki. Allopurynol jest inhibitorem oksydazy ksantynowej i przeciwdziała metabolicznej inaktywacji azatiopryny i 6-merkaptopuryny. Stężenia tych produktów leczniczych w surowicy mogą osiągnąć poziom toksyczny, chyba że zmniejszy się ich dawkę. Dostępne dane wskazują, że obecność allopurynolu wydłuża T_0,5 widarabiny. W przypadku jednoczesnego podawania tych produktów leczniczych konieczna jest uważna obserwacja pacjenta w celu wykrycia objawów zwiększonego działania toksycznego. Oksypurynol, który jest głównym metabolitem allopurynolu i wykazuje działanie terapeutyczne, jest wydalany przez nerki w sposób podobny do moczanów. Dlatego też, leki zwiększające wydalanie kwasu moczowego, takie jak probenecyd, lub salicylany w dużych dawkach mogą przyspieszyć wydalanie oksypurynolu. Może to zmniejszyć działanie terapeutyczne allopurynolu, jednakże kliniczne znaczenie tej interakcji należy ocenić indywidualnie w każdym przypadku. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, którym podaje się jednocześnie produkt leczniczy i chlorpropamid, może wystąpić większe ryzyko przedłużenia działania hipoglikemizującego. Powodem tego jest możliwość konkurowania allopurynolu i chlorpropamidu podczas wydalania w cewkach nerkowych. Rzadko opisywano przypadki zwiększenia działania warfaryny i innych leków przeciwzakrzepowych z grupy pochodnych kumaryny podczas jednoczesnego stosowania z allopurynolem. Dlatego też wszystkich pacjentów przyjmujących leki przeciwzakrzepowe należy uważnie monitorować. Allopurynol może hamować utlenianie fenytoiny w wątrobie, ale kliniczne znaczenie tej reakcji nie zostało wykazane. Istnieją doniesienia o hamowaniu metabolizmu teofiliny. Mechanizm tej interakcji można tłumaczyć tym, że u człowieka oksydaza ksantynowa bierze udział w metabolizmie teofiliny. Należy monitorować stężenie teofiliny u pacjentów, którzy rozpoczynają leczenie allopurynolem, lub gdy zwiększana jest jego dawka. Obserwowano zwiększenie częstości występowania wysypek skórnych u pacjentów przyjmujących jednocześnie ampicylinę lub amoksycylinę i allopurynol, w porównaniu z pacjentami nie przyjmującymi obu leków jednocześnie. Nie ustalono przyczyny zaobserwowanej zależności. Jednakże, zaleca się, jeżeli to tylko możliwe, stosowanie innych antybiotyków niż ampicylina lub amoksycylina u pacjentów leczonych allopurynolem. Zaburzenia składu krwi występują częściej, gdy allopurynol podaje się razem z cytostatykami (np. cyklofosfamid, doksorubicyna, bleomycyna, prokarbazyna, halogenki alkilowe) niż gdy te substancje czynne są podawane osobno. Dlatego należy regularnie kontrolować morfologię krwi. Doniesienia wskazują, że stężenie cyklosporyny w osoczu może zwiększyć się podczas jednoczesnego podawania allopurynolu. Podczas jednoczesnego stosowania obu produktów leczniczych należy brać pod uwagę możliwość nasilenia toksyczności cyklosporyny. Jednoczesne stosowanie allopurynolu (w dawce 300 mg/dobę) u zdrowych ochotników oraz u pacjentów zakażonych wirusem HIV otrzymujących dydanozynę powodowało podwojenie wartości C_max w osoczu oraz AUC dydanozyny, pozostając bez wpływu na T_0,5 w fazie eliminacji. Ogólnie, nie zaleca się jednoczesnego podawania tych dwóch produktów leczniczych. Jeśli nie można uniknąć jednoczesnego podawania allopurynolu i dydanozyny, może być konieczne zmniejszenie dawki dydanozyny, a pacjentów należy dokładnie monitorować. Zgłaszano zwiększone ryzyko wystąpienia reakcji nadwrażliwości, związanych z podaniem allopurynolu jednocześnie z inhibitorami ACE, głównie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Na przykład, jednoczesne stosowanie allopurynolu i kaptoprylu może zwiększać ryzyko wystąpienia reakcji skórnych, zwłaszcza w przypadku przewlekłej niewydolności nerek. Odnotowano interakcję między allopurynolem i furosemidem, które powoduje zwiększenie stężenia moczanu i osoczowego stężenia oksypurynolu w surowicy. Zwiększone ryzyko nadwrażliwości zgłaszano w przypadku podawania allopurynolu z lekami moczopędnymi, zwłaszcza tiazydami, szczególnie w zaburzeniach czynności nerek. Jednoczesne przyjmowanie wodorotlenku glinu może prowadzić do zmniejszenia działania allopurynolu. Należy zachować odstęp co najmniej 3 h między przyjmowaniem obu produktów leczniczych.

Ciąża i laktacja

Nie ma wystarczających dowodów potwierdzających bezpieczeństwo stosowania allopurynolu w okresie ciąży u ludzi. Badania na zwierzętach dotyczące szkodliwego wpływu na reprodukcję nie są rozstrzygające. Allopurynol można stosować w ciąży tylko wtedy, gdy nie ma bezpieczniejszej alternatywy, a sama choroba niesie za sobą ryzyko dla matki lub dziecka. Allopurynol i jego metabolit, oksypurynol, przenikają do mleka ludzkiego. Nie zaleca się stosowania allopurynolu w okresie karmienia piersią.

Działania niepożądane

Brak współczesnej dokumentacji klinicznej tego produktu leczniczego, która mogłaby być wykorzystana dla oceny częstości występowania działań niepożądanych. Częstość działań niepożądanych może być różna w zależności od stosowanej dawki oraz w przypadku leczenia skojarzonego z innymi produktami leczniczymi. Częstości występowania przypisane do wymienionych poniżej działań niepożądanych zostały określone w przybliżeniu, dla większości z tych działań nie są dostępne odpowiednie dane, pozwalające określić częstość występowania. Zakażenia i zarażenia pasożytnicze: (bardzo rzadko) czyraczność. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (bardzo rzadko) agranulocytoza, niedokrwistość aplastyczna, trombocytopenia, leukopenia, leukocytoza, eozynofilia i wybiórcza aplazja czerwonokrwinkowa. Zaburzenia układu immunologicznego: (niezbyt często) reakcje nadwrażliwości; (bardzo rzadko) limfadenopatia angioimmunoblastyczna, reakcja anafilaktyczna. Zakażenia i zarażenia pasożytnicze: (bardzo rzadko) czyraczność. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (bardzo rzadko) agranulocytoza, niedokrwistość aplastyczna, trombocytopenia, leukopenia, leukocytoza, eozynofilia i wybiórcza aplazja czerwonokrwinkowa. Zaburzenia układu immunologicznego: (niezbyt często) reakcje nadwrażliwości; (bardzo rzadko) limfadenopatia angioimmunoblastyczna, reakcja anafilaktyczna. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (bardzo rzadko) cukrzyca, hiperlipidemia. Zaburzenia psychiczne: (bardzo rzadko) depresja. Zaburzenia układu nerwowego: (bardzo rzadko) śpiączka, porażenia, ataksja, neuropatia, parestezje, senność, ból głowy, zaburzenia smaku; (nieznana) jałowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Zaburzenia oka: (bardzo rzadko) zaćma, zaburzenia widzenia, zmiany w obszarze plamki żółtej. Zaburzenia ucha i błędnika: (bardzo rzadko) zawroty głowy pochodzenia błędnikowego. Zaburzenia serca: (bardzo rzadko) dławica piersiowa, bradykardia. Zaburzenia naczyniowe: (bardzo rzadko) nadciśnienie tętnicze. Zaburzenia żołądka i jelit: (niezbyt często) wymioty, nudności, biegunka; (bardzo rzadko) nawracające krwawe wymioty, biegunki tłuszczowe, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, zmiana częstości wypróżnień. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (niezbyt często) bezobjawowe zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych; (rzadko) zapalenie wątroby (w tym martwica i ziarniniakowe zapalenie wątroby). Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) wysypka; (rzadko) zespół Stevens-Johnsona i/lub toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka (TEN); (bardzo rzadko) obrzęk naczynioruchowy, rumień trwały, łysienie, odbarwienie włosów. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (bardzo rzadko) ból mięśni. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (rzadko) kamica moczowa; (bardzo rzadko) krwiomocz, azotemia/ mocznica. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (bardzo rzadko) niepłodność u mężczyzn, zaburzenia erekcji, ginekomastia. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (bardzo rzadko) obrzęki, ogólne złe samopoczucie, osłabienie, gorączka. Badania diagnostyczne: (często) zwiększone stężenie hormonu tyreotropowego we krwi, szczegóły patrz ChPL.

Przedawkowanie

Opisano przypadki spożycia do 22,5 g allopurynolu bez wystąpienia działań niepożądanych. U pacjenta, który przyjął 20 g allopurynolu odnotowano między innymi nudności, wymioty, biegunkę i zawroty głowy. Po zastosowaniu ogólnego leczenia podtrzymującego pacjent powrócił do zdrowia. Wchłonięcie dużych dawek produktu leczniczego może spowodować znaczne zmniejszenie aktywności oksydazy ksantynowej, co prawdopodobnie nie wywoła szkodliwych następstw, chyba że jednocześnie stosuje się inne leki, a zwłaszcza 6-merkaptopurynę i/lub azatioprynę. Właściwe nawodnienie organizmu zapewnia utrzymanie optymalnej diurezy i wspomaga wydalanie allopurynolu oraz jego metabolitów. W razie konieczności można zastosować hemodializę.

Działanie

Allopurynol jest inhibitorem oksydazy ksantynowej. Allopurynol i jego główny metabolit oksypurynol zmniejszają stężenie kwasu moczowego w osoczu i moczu poprzez hamowanie oksydazy ksantynowej, enzymu katalizującego utlenianie hipoksantyny do ksantyny i ksantyny do kwasu moczowego. Poza hamowaniem katabolizmu puryn, u niektórych, choć nie u wszystkich pacjentów z hiperurykemią zmniejszeniu ulega biosynteza puryn de novo dzięki hamowaniu na drodze sprzężenia zwrotnego fosforybozylotransferazy hipoksantyno-guaninowej. Do innych metabolitów allopurynolu należą: rybozyd allopurynolu i 7-rybozyd oksypurynolu.