Diprogenta - złożony preparat kortykosteroidowy do stosowania miejscowego

Skład i postać

Diprogenta to produkt leczniczy dostępny w postaci kremu i maści do stosowania miejscowego na skórę. Każdy gram preparatu zawiera dwie substancje czynne:

• 0,64 mg dipropionianu betametazonu (co odpowiada 0,5 mg betametazonu)
• 1 mg gentamycyny w postaci siarczanu

Betametazon to silnie działający kortykosteroid o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwświądowych i obkurczających naczynia krwionośne. Gentamycyna to antybiotyk aminoglikozydowy o szerokim spektrum działania przeciwbakteryjnego.

Połączenie tych dwóch substancji zapewnia jednoczesne działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne w miejscu aplikacji.

Wskazania

Diprogenta jest wskazana w leczeniu objawowym zmian zapalnych skóry reagujących na kortykosteroidy, powikłanych wtórnymi zakażeniami wywołanymi przez drobnoustroje wrażliwe na gentamycynę. Do schorzeń, w których stosowanie preparatu jest uzasadnione, należą:

• Łuszczyca
• Kontaktowe zapalenie skóry (w tym toksyczne)
• Atopowe zapalenie skóry (wyprysk dziecięcy, alergiczne zapalenie skóry)
• Neurodermit (przewlekły liszaj prosty)
• Liszaj płaski
• Wyprysk (w tym pieniążkowaty, skóry rąk, wypryskowe zapalenie skóry)
• Wyprzenia i odparzenia
• Nagły, odczynowy wysiew pęcherzyków na dłoniach i stopach (potówki)
• Łojotokowe zapalenie skóry
• Złuszczające zapalenie skóry
• Zapalenie skóry wywołane promieniowaniem słonecznym
• Plamica na tle zastoju żylnego

Preparat jest skuteczny w zwalczaniu zakażeń wywołanych przez bakterie wrażliwe na gentamycynę, takie jak:

• Paciorkowce (grupy A: β-hemolizujące, α-hemolizujące)
• Gronkowiec złocisty (szczepy koagulazo-dodatnie, koagulazo-ujemne oraz niektóre szczepy wytwarzające penicylinazę)
• Bakterie Gram-ujemne: Pseudomonas aeruginosa, Aerobacter aerogenes, Escherichia coli, Proteus vulgaris i Klebsiella pneumoniae

Skuteczność preparatu Diprogenta w leczeniu wymienionych schorzeń wynika z synergistycznego działania kortykosteroidu i antybiotyku, co pozwala na jednoczesne zwalczanie stanu zapalnego i towarzyszącego mu zakażenia bakteryjnego.

Dawkowanie i sposób podawania

W leczeniu podtrzymującym u niektórych pacjentów można rozważyć rzadsze stosowanie preparatu. Czas trwania terapii zależy od rozmiaru i umiejscowienia zmian chorobowych oraz odpowiedzi pacjenta na leczenie. Jeśli po 3-4 tygodniach nie nastąpi poprawa, należy zweryfikować diagnozę.

Diprogenta przeznaczona jest wyłącznie do stosowania miejscowego na skórę. Nie należy stosować preparatu na błony śluzowe, do oczu ani w ich okolicy.

Przeciwwskazania

Stosowanie preparatu Diprogenta jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na dipropionian betametazonu, gentamycynę, inne kortykosteroidy, antybiotyki aminoglikozydowe lub którąkolwiek substancję pomocniczą
• Wirusowe zakażenia skóry (np. ospa wietrzna, opryszczka)
• Grzybicze zakażenia skóry
• Pierwotne bakteryjne zakażenia skóry
• Trądzik różowaty
• Trądzik pospolity
• Rany i uszkodzona skóra
• Okolica odbytu i narządów płciowych
• Zapalenie skóry wokół ust
• Długotrwałe stosowanie
• Dzieci poniżej 2 roku życia

Znajomość przeciwwskazań jest kluczowa dla bezpiecznego stosowania preparatu Diprogenta. Lekarz powinien dokładnie ocenić stan pacjenta przed zaleceniem terapii tym lekiem.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Stosując preparat Diprogenta, należy zachować szczególną ostrożność i mieć na uwadze następujące kwestie:

• W przypadku wystąpienia podrażnienia, uczulenia lub wtórnego zakażenia należy przerwać stosowanie preparatu i wdrożyć odpowiednie leczenie.
• Długotrwałe miejscowe stosowanie może prowadzić do rozwoju szczepów drobnoustrojów opornych na gentamycynę i inne antybiotyki aminoglikozydowe.
• Istnieje ryzyko alergii krzyżowej na antybiotyki aminoglikozydowe.
• Nie należy stosować preparatu do oczu, wokół oczu ani na błony śluzowe.
• Wchłanianie ogólnoustrojowe kortykosteroidów i gentamycyny zwiększa się przy stosowaniu opatrunków okluzyjnych.
• Istnieje ryzyko ogólnoustrojowych działań niepożądanych, w tym zahamowania czynności kory nadnerczy oraz oto- i nefrotoksyczności gentamycyny.
• Należy unikać stosowania na dużą powierzchnię ciała, w dużych dawkach oraz pod opatrunkami okluzyjnymi.
• U dzieci częściej niż u dorosłych występuje zahamowanie czynności osi podwzgórze-przysadka-nadnercza.
• U dzieci opisywano: zahamowanie czynności osi podwzgórze-przysadka-nadnercza, zespół Cushinga, spowolnienie wzrostu, zmniejszenie przyrostu masy ciała oraz wzrost ciśnienia śródczaszkowego.

Lekarz powinien monitorować pacjentów, szczególnie dzieci, pod kątem potencjalnych działań niepożądanych i dostosować terapię w razie potrzeby.

Interakcje

Nie przeprowadzono badań dotyczących interakcji preparatu Diprogenta z innymi lekami. Jednakże, ze względu na miejscowe stosowanie i ograniczone wchłanianie ogólnoustrojowe, ryzyko istotnych klinicznie interakcji jest niewielkie.

Lekarz powinien zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu innych leków miejscowych lub ogólnoustrojowych, szczególnie u pacjentów z rozległymi zmianami skórnymi lub przy stosowaniu opatrunków okluzyjnych.

Ciąża i laktacja

Stosowanie preparatu Diprogenta w okresie ciąży i karmienia piersią wymaga szczególnej ostrożności:

• Ciąża: Brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania u kobiet w ciąży. Preparat można stosować tylko wtedy, gdy potencjalna korzyść dla matki przewyższa potencjalne ryzyko dla płodu lub noworodka.
• Karmienie piersią: Nie wiadomo, czy substancje czynne przenikają do mleka ludzkiego. Należy podjąć decyzję o przerwaniu karmienia piersią lub przerwaniu podawania leku, biorąc pod uwagę korzyści z leczenia dla matki.

W przypadku konieczności stosowania preparatu w okresie karmienia piersią, nie należy aplikować go na skórę piersi. Należy uważać, aby preparat nie wszedł w kontakt ze skórą piersi, gdyż nie można dopuścić do spożycia leku przez niemowlę lub kontaktu leku ze skórą niemowlęcia.

Działania niepożądane

Podczas stosowania preparatu Diprogenta obserwowano następujące działania niepożądane:

• Bardzo rzadko (<1/10 000): nadwrażliwość, odbarwienie skóry
• Częstość nieznana (związana głównie z miejscowym stosowaniem kortykosteroidów, zwłaszcza pod opatrunkiem okluzyjnym):
  • Uczucie pieczenia, świąd, podrażnienie, suchość skóry
  • Zapalenie mieszków włosowych, nadmierne owłosienie
  • Trądzik posteroidowy
  • Zapalenie skóry wokół ust, alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
  • Maceracja skóry, wtórne zakażenia
  • Zanik skóry, rozstępy
  • Potówki

Ze względu na zawartość gentamycyny może wystąpić podrażnienie skóry (rumień i świąd), które zazwyczaj nie wymaga przerwania leczenia. W przypadku wystąpienia objawów nadwrażliwości należy natychmiast przerwać stosowanie preparatu.

Przedawkowanie

Nadmierne lub długotrwałe stosowanie miejscowe preparatu Diprogenta może prowadzić do:

• Zahamowania czynności osi podwzgórze-przysadka-nadnercza
• Wtórnej niedoczynności nadnerczy
• Wystąpienia ogólnoustrojowych objawów niepożądanych kortykosteroidów
• Zespołu Cushinga
• Rozwoju opornych szczepów bakterii
• Uszkodzenia słuchu i nerek (związane z gentamycyną)

W przypadku przedawkowania zaleca się:

• Odpowiednie leczenie objawowe
• W razie potrzeby wyrównanie bilansu elektrolitowego
• Stopniowe zmniejszanie dawki kortykosteroidów w przypadku przewlekłego zatrucia
• Przerwanie stosowania preparatu i wdrożenie odpowiedniego leczenia w przypadku wzrostu niewrażliwych drobnoustrojów

Lekarz powinien monitorować pacjentów pod kątem potencjalnych objawów przedawkowania, szczególnie przy długotrwałym stosowaniu preparatu lub aplikacji na dużą powierzchnię skóry.

Podsumowanie

Diprogenta jest skutecznym preparatem łączącym działanie przeciwzapalne kortykosteroidu z przeciwbakteryjnym działaniem antybiotyku. Jego stosowanie wymaga jednak ostrożności i regularnej oceny stanu pacjenta. Lekarz powinien rozważyć korzyści i ryzyko związane z terapią, szczególnie u dzieci i w przypadku długotrwałego stosowania. Kluczowe jest przestrzeganie zalecanego dawkowania i czasu trwania terapii oraz monitorowanie potencjalnych działań niepożądanych.