DT-Szczepionka błoniczo-tężcowa adsorbowana

Wskazania do stosowania

DT-Szczepionka błoniczo-tężcowa adsorbowana jest przeznaczona do czynnego uodparniania dzieci przeciwko błonicy i tężcowi, zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych. Szczepionka znajduje zastosowanie w dwóch głównych scenariuszach:

• Szczepienie podstawowe: u dzieci z przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw krztuścowi
• Szczepienie przypominające: u dzieci, które otrzymały pełny cykl szczepienia podstawowego (DTP lub DT)

Szczepionka ta stanowi zatem istotny element profilaktyki chorób zakaźnych u dzieci, zwłaszcza w przypadkach, gdy nie można zastosować standardowego schematu szczepień.

Dawkowanie i sposób podawania

Szczepienie podstawowe

Schemat szczepienia podstawowego dla dzieci z przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw krztuścowi.

Szczepienie przypominające

Jedna dawka szczepionki powinna być podana w 6. roku życia. W przypadku braku możliwości wykonania szczepienia w tym czasie, należy je przeprowadzić w 7. roku życia. Dla dzieci powyżej 7. roku życia zaleca się stosowanie szczepionki Td.

Szczepionkę należy podawać głęboko podskórnie, przy czym zaleca się również podanie domięśniowe w celu zminimalizowania odczynów miejscowych związanych z obecnością adiuwantu. Rekomendowanymi miejscami wstrzyknięć są mięsień naramienny lub przednioboczna część uda.

Dawka szczepionki wynosi 0,5 ml.

Przeciwwskazania

Istnieje szereg przeciwwskazań do podania szczepionki DT, które obejmują:

• Nadwrażliwość na substancje czynne lub którąkolwiek substancję pomocniczą
• Ostre stany chorobowe przebiegające z gorączką (łagodne infekcje nie są przeciwwskazaniem)
• Choroby przewlekłe w okresie zaostrzenia (szczepienie należy odłożyć do ustąpienia zaostrzenia)
• Trombocytopenia lub zaburzenia neurologiczne po wcześniejszym podaniu szczepionek zawierających antygeny T, DT, Td, D lub d

W przypadku przeciwwskazań do podania szczepionki błoniczej, należy rozważyć podanie szczepionki zawierającej tylko toksoid tężcowy (T). Analogicznie, przy przeciwwskazaniach do szczepienia tężcowego, zaleca się podanie szczepionki zawierającej tylko toksoid błoniczy (D).

Kluczowe jest indywidualne rozważenie ryzyka i korzyści wynikających ze szczepienia w każdym przypadku, gdy istnieją jakiekolwiek przeciwwskazania.

Ostrzeżenia i środki ostrożności

Przed podaniem szczepionki DT należy zachować szczególną ostrożność i uwzględnić następujące aspekty:

• Przeprowadzenie dokładnego wywiadu lekarskiego, ze szczególnym uwzględnieniem poprzednich szczepień i ewentualnych działań niepożądanych
• Zapewnienie możliwości natychmiastowego leczenia w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego
• U dzieci poddawanych leczeniu immunosupresyjnemu lub z niedoborami odporności odpowiedź na szczepionkę może być obniżona
• W przypadku bardzo niedojrzałych wcześniaków (urodzonych ≤28. tygodnia ciąży) należy monitorować czynności oddechowe przez 48-72 godziny po szczepieniu
• Szczepionka zawiera tiomersal jako środek konserwujący, który może powodować reakcje alergiczne
• Nie należy podawać szczepionki donaczyniowo
• Po szczepieniu dziecko powinno pozostać 30 minut pod obserwacją lekarza

Przestrzeganie tych środków ostrożności pozwala na minimalizację ryzyka wystąpienia poważnych działań niepożądanych i zapewnienie bezpieczeństwa pacjenta podczas procesu szczepienia.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Szczepionka DT może być podawana jednocześnie z innymi szczepionkami zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych. W przypadku konieczności jednoczesnego podania immunoglobulin, należy pamiętać o kilku zasadach:

• Różne szczepionki i immunoglobuliny podawane w tym samym czasie powinny być wstrzykiwane w różne miejsca ciała
• Do każdego wstrzyknięcia należy używać oddzielnych strzykawek i igieł

Przestrzeganie tych zasad pozwala na uniknięcie potencjalnych interakcji między różnymi preparatami i zapewnienie optymalnej skuteczności każdego z nich.

Działania niepożądane

Po podaniu szczepionki DT mogą wystąpić następujące działania niepożądane:

• Zaburzenia układu immunologicznego: objawy nadwrażliwości (częstość nieznana)
• Zaburzenia układu nerwowego: ból głowy (częstość nieznana)
• Zaburzenia układu oddechowego: bezdech u bardzo niedojrzałych wcześniaków (urodzonych ≤28. tygodnia ciąży) (częstość nieznana)
• Zaburzenia żołądka i jelit: zaburzenia żołądkowo-jelitowe (częstość nieznana)
• Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: nadmierne pocenie się, dreszcze, gorączka, złe samopoczucie, zaczerwienienie, obrzęk i/lub ból, swędzenie w miejscu podania (częstość nieznana)

Większość objawów ustępuje po 24-48 godzinach. W rzadkich przypadkach (1:100 000) może dojść do powstania podskórnych guzków - ziarniniaków, które mogą przekształcać się w aseptyczne ropnie. Ziarniniaki utrzymujące się powyżej 6 tygodni mogą być wynikiem rozwoju nadwrażliwości na glin.

Mechanizm działania

Szczepionka DT wywołuje lub wzmaga czynną odporność przeciw błonicy i tężcowi. Substancje czynne szczepionki to toksoid błoniczy (D) i toksoid tężcowy (T), które są adsorbowane na wodorotlenku glinu. Toksoidy otrzymywane są przez inaktywację formaldehydem toksyn bakteryjnych pochodzących z hodowli Corynebacterium diphtheriae i Clostridium tetani.

Toksoidy zachowują antygenowe właściwości toksyn natywnych, ale są pozbawione patogenności. Po podaniu szczepionki, układ immunologiczny wytwarza swoiste przeciwciała i uruchamia mechanizmy umożliwiające powstanie pamięci immunologicznej. Wodorotlenek glinu, jako adiuwant, wzmacnia uodporniające właściwości szczepionki.

Skład szczepionki

Jedna dawka szczepionki (0,5 ml) zawiera:

• Nie mniej niż 30 j.m. toksoidu błoniczego
• Nie mniej niż 40 j.m. toksoidu tężcowego

Precyzyjne dawkowanie antygenów zapewnia optymalną odpowiedź immunologiczną, przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa stosowania szczepionki.