Cystadane - Charakterystyka produktu leczniczego

Wskazania do stosowania

Cystadane jest wskazany jako leczenie wspomagające w homocystynurii, obejmującej następujące niedobory lub defekty enzymatyczne:

• β-synteza cystationinowa (CBS)
• Reduktaza 5,10-metylenotetrahydrofolanowa (MTHFR)
• Zaburzenia metabolizmu koenzymu kobalaminy (cbl)

Preparat należy stosować jako uzupełnienie innych metod terapeutycznych, takich jak suplementacja witaminą B6 (pirydoksyną), witaminą B12 (kobalaminą), folanami oraz odpowiednie leczenie dietetyczne.

Cystadane jest lekiem wspomagającym w leczeniu homocystynurii, stosowanym w połączeniu z innymi metodami terapeutycznymi. Jego skuteczność wykazano w przypadku trzech głównych defektów enzymatycznych prowadzących do tej choroby.

Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie należy dostosować indywidualnie w zależności od stężenia homocysteiny i metioniny w osoczu. W niektórych przypadkach konieczne może być zastosowanie dawek wyższych niż 200 mg/kg mc./dobę.

Leczenie preparatem Cystadane powinno być nadzorowane przez lekarza doświadczonego w terapii homocystynurii. Celem terapeutycznym jest utrzymanie całkowitego stężenia homocysteiny w osoczu poniżej 15 µM lub jak najbliżej tej wartości. Stan stacjonarny osiągany jest zazwyczaj w ciągu pierwszego miesiąca leczenia.

Dawkowanie Cystadane wymaga indywidualnego dostosowania pod ścisłym nadzorem lekarskim, z regularnym monitorowaniem stężenia homocysteiny i metioniny w osoczu.

Sposób przygotowania i podawania leku

Przed otwarciem butelki należy ją lekko wstrząsnąć. Do odmierzania proszku służą trzy miarki dołączone do opakowania:

• Mała miarka - 100 mg bezwodnej betainy
• Średnia miarka - 150 mg bezwodnej betainy
• Duża miarka - 1 g bezwodnej betainy

Zaleca się nabranie przepełnionej miarki, a następnie zgarnięcie nadmiaru proszku płaskim przedmiotem (np. odwrotną stroną ostrza noża). Odmierzony proszek należy wymieszać z wodą, sokiem, mlekiem, preparatem żywieniowym lub pokarmem do całkowitego rozpuszczenia i natychmiast zażyć.

Precyzyjne odmierzanie i prawidłowe przygotowanie leku są kluczowe dla zapewnienia odpowiedniej dawki i skuteczności terapii.

Przeciwwskazania

Jedynym przeciwwskazaniem do stosowania preparatu Cystadane jest nadwrażliwość na betainę.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

1. Ryzyko obrzęku mózgu i hipermetioninemii:

• W okresie od 2 tygodni do 6 miesięcy od rozpoczęcia leczenia betainą opisywano niezbyt częste przypadki ciężkiego obrzęku mózgu i hipermetioninemii.
• Konieczne jest regularne monitorowanie stężenia metioniny w osoczu, szczególnie na początku leczenia.
• Stężenie metioniny w osoczu nie powinno przekraczać 1000 µM podczas terapii.

2. Postępowanie w przypadku objawów obrzęku mózgu:

• W razie wystąpienia objawów takich jak poranne bóle głowy, wymioty i/lub zaburzenia widzenia, należy natychmiast skontrolować stężenie metioniny w osoczu.
• Konieczne jest przerwanie leczenia Cystadane i weryfikacja przestrzegania zaleceń dietetycznych przez pacjenta.
• W przypadku nawrotu objawów po wznowieniu leczenia, należy bezpowrotnie zaprzestać stosowania betainy.

3. Interakcje lekowe:

• Zaleca się zachowanie 30-minutowej przerwy między przyjęciem betainy a mieszaninami aminokwasów i/lub produktami leczniczymi zawierającymi wigabatrynę oraz analogi GABA.

Stosowanie Cystadane wymaga ścisłego monitorowania pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem ryzyka obrzęku mózgu i hipermetioninemii. Kluczowe jest regularne kontrolowanie stężenia metioniny w osoczu oraz natychmiastowa reakcja na potencjalne objawy niepożądane.

Interakcje

Nie przeprowadzono formalnych badań dotyczących interakcji lekowych dla Cystadane. Jednakże, na podstawie badań in vitro, istnieje potencjalne ryzyko interakcji betainy z:

• Mieszaninami aminokwasów
• Produktami leczniczymi zawierającymi wigabatrynę
• Analogami GABA

W celu minimalizacji ryzyka interakcji zaleca się zachowanie 30-minutowego odstępu między przyjmowaniem Cystadane a wyżej wymienionymi substancjami.

Mimo braku formalnych badań interakcji, należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu Cystadane z określonymi grupami leków, przestrzegając zalecanego odstępu czasowego między dawkami.

Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią

Ciąża:

• Dane z ograniczonej liczby (7) zastosowań produktu w okresie ciąży nie wskazują na szkodliwe działanie betainy na przebieg ciąży lub stan zdrowia płodu/noworodka.
• Brak innych istotnych danych epidemiologicznych.
• Nie przeprowadzono badań dotyczących reprodukcji u zwierząt.
• Stosowanie betainy w ciąży, w skojarzeniu z pirydoksyną, folanami, lekami przeciwzakrzepowymi i leczeniem dietetycznym, może być korzystne dla matki i płodu, pod warunkiem ścisłej kontroli stężenia homocysteiny.
• Preparat nie powinien być stosowany w okresie ciąży, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne.

Karmienie piersią:

• Brak danych dotyczących przenikania betainy do mleka kobiecego.
• Cholina, metaboliczny prekursor betainy, osiąga znaczne stężenia w mleku kobiecym.
• Ze względu na brak danych, należy zachować ostrożność przy przepisywaniu Cystadane kobietom karmiącym piersią.

Stosowanie Cystadane w ciąży i podczas karmienia piersią wymaga indywidualnej oceny korzyści i ryzyka przez lekarza prowadzącego. W przypadku konieczności zastosowania leku, niezbędne jest ścisłe monitorowanie stanu zdrowia matki i dziecka.

Działania niepożądane

Doświadczenia dotyczące działań niepożądanych pochodzą z obserwacji grupy około 1000 pacjentów leczonych betainą. Poniżej przedstawiono najważniejsze działania niepożądane według klasyfikacji układów i narządów:

• Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: jadłowstręt (niezbyt często)
• Zaburzenia psychiczne: pobudzenie, depresja, drażliwość, zaburzenia osobowości, zaburzenia snu (niezbyt często)
• Zaburzenia układu nerwowego: obrzęk mózgu (niezbyt często)
• Zaburzenia żołądka i jelit: choroby uzębienia, biegunka, zapalenie języka, nudności, niestrawność, wymioty (niezbyt często)
• Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: wypadanie włosów, pokrzywka, zmiana zapachu skóry (niezbyt często)
• Zaburzenia nerek i dróg moczowych: nietrzymanie moczu (niezbyt często)
• Badania diagnostyczne: zwiększenie stężenia metioniny we krwi (bardzo często)

Szczególną uwagę należy zwrócić na ryzyko wystąpienia ciężkiego obrzęku mózgu i hipermetioninemii, które obserwowano w okresie od 2 tygodni do 6 miesięcy od rozpoczęcia leczenia betainą. Powikłania te ustępowały po przerwaniu leczenia.

Mimo że Cystadane jest generalnie dobrze tolerowany, istnieje ryzyko wystąpienia poważnych działań niepożądanych, takich jak obrzęk mózgu i hipermetioninemia. Konieczne jest ścisłe monitorowanie pacjentów, szczególnie w początkowym okresie leczenia.

Przedawkowanie

Do tej pory nie zgłoszono żadnego przypadku przedawkowania Cystadane.

Mechanizm działania

Betaina, substancja czynna preparatu Cystadane, działa jako donor grupy metylowej w reakcji remetylacji homocysteiny do metioniny. Mechanizm ten prowadzi do zmniejszenia stężenia homocysteiny w osoczu u pacjentów z homocystynurią.

Skuteczność betainy wykazano w trzech głównych postaciach homocystynurii:

• Niedobór β-syntezy cystationinowej (CBS)
• Niedobór reduktazy 5,10-metylenotetrahydrofolanowej (MTHFR)
• Defekt enzymatyczny koenzymu kobalaminy (cbl)

Efekty działania betainy:

• Zmniejszenie stężenia homocysteiny w osoczu o 20-30% wartości sprzed rozpoczęcia leczenia
• Poprawa kliniczna w zakresie objawów sercowo-naczyniowych i zaburzeń neurorozwojowych u 75% pacjentów (w badaniach obserwacyjnych)
• Zwiększenie stężenia metioniny i S-adenozylometioniny (SAM) w osoczu u pacjentów z niedoborem MTHFR i innymi defektami cbl

Początek działania betainy obserwuje się w ciągu kilku dni od rozpoczęcia leczenia, a stan stacjonarny ustala się w ciągu jednego miesiąca.

Cystadane działa poprzez zmniejszenie stężenia homocysteiny w osoczu, co przekłada się na poprawę kliniczną u pacjentów z homocystynurią. Efekt terapeutyczny jest widoczny stosunkowo szybko po rozpoczęciu leczenia.

Właściwości farmakokinetyczne

Stężenie betainy w osoczu nie wykazuje bezpośredniego związku z aktywnością metylotransferazy homocysteinowej w cytozolu. Z tego powodu monitorowanie osoczowego stężenia betainy nie jest przydatne w ocenie skuteczności leczenia.

Wykazano, że suplementacja betainy łagodzi zaburzenia metaboliczne w płynie mózgowo-rdzeniowym u chorych na homocystynurię.

Ocena skuteczności leczenia Cystadane powinna opierać się przede wszystkim na monitorowaniu stężenia homocysteiny i metioniny w osoczu, a nie na pomiarach stężenia samej betainy.

Skład

1 g proszku Cystadane zawiera 1 g bezwodnej betainy jako substancję czynną.