Colchican - charakterystyka produktu leczniczego dla lekarzy

Wskazania do stosowania

Colchican jest wskazany w następujących przypadkach:

• Leczenie ostrych ataków dny moczanowej
• Profilaktyka ostrych napadów dny moczanowej podczas terapii allopurynolem, febuksostatem lub lekami o działaniu urykozurycznym

Colchican wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe w ostrych atakach dny poprzez hamowanie migracji leukocytów i fagocytozy kryształów moczanowych. Nie wpływa natomiast na stężenie kwasu moczowego we krwi i tkankach.

Dawkowanie i sposób podawania

Leczenie ostrych ataków dny moczanowej u dorosłych:

Maksymalna dawka w cyklu leczenia wynosi 6 mg (12 tabletek). Po zakończeniu cyklu należy odczekać minimum 3 dni (72 godziny) przed rozpoczęciem kolejnego.

Profilaktyka ostrych napadów dny moczanowej:

Zazwyczaj stosuje się 0,5-1 mg na dobę przez okres do 6 miesięcy od rozpoczęcia leczenia allopurynolem lub lekami urykozurycznymi. Czas trwania profilaktyki należy dostosować indywidualnie w oparciu o częstość napadów, czas trwania choroby oraz obecność guzków dnawych.

Tabletki należy połykać w całości, popijając odpowiednią ilością wody.

Modyfikacja dawkowania w szczególnych grupach pacjentów:

• Pacjenci w podeszłym wieku: stosować ostrożnie
• Zaburzenia czynności wątroby: stosować ostrożnie, przeciwwskazane w ciężkich zaburzeniach
• Zaburzenia czynności nerek: dostosować dawkę do klirensu kreatyniny (ClCr):
  • ClCr >50 ml/min: 0,5 mg 2 razy/dobę
  • ClCr 35-49 ml/min: 0,5 mg 1 raz/dobę
  • ClCr 10-34 ml/min: 0,5 mg co 2-3 dni
  • ClCr <10 ml/min: przeciwwskazane
• Nie zaleca się stosowania u pacjentów hemodializowanych
• Dzieci i młodzież poniżej 18 lat: nie zaleca się ze względu na brak danych

Należy zachować szczególną ostrożność przy stosowaniu Colchicanu u pacjentów w podeszłym wieku, osłabionych oraz z chorobami układu sercowo-naczyniowego i wątroby.

Przeciwwskazania

Stosowanie Colchicanu jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na kolchicynę lub którąkolwiek substancję pomocniczą
• Ciężkie zaburzenia czynności serca
• Ciężkie zaburzenia żołądka i jelit
• Ciężkie zaburzenia czynności wątroby
• Ciężkie zaburzenia czynności nerek (ClCr <10 ml/min)
• Zaburzenia hematologiczne

Należy dokładnie ocenić stosunek korzyści do ryzyka przed zastosowaniem leku u pacjentów z wymienionymi schorzeniami.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Podczas stosowania Colchicanu należy zwrócić szczególną uwagę na:

• Pacjentów w podeszłym wieku, osłabionych oraz z chorobami układu sercowo-naczyniowego i wątroby - stosować ostrożnie
• Pacjentów ze schorzeniami przewodu pokarmowego - możliwe zaostrzenie objawów (biegunka, nudności, wymioty, bóle brzucha) w wyniku działania antymitotycznego
• Pacjentów z zaburzeniami czynności nerek - ryzyko zaburzeń szpiku kostnego, agranulocytozy, neuromiopatii, miopatii lub rabdomiolizy
• Jednoczesne stosowanie z cyklosporyną lub antybiotykami makrolidowymi - może nasilać objawy niepożądane
• Zawartość laktozy - nie stosować u pacjentów z nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy

Ze względu na możliwość wystąpienia zawrotów głowy, pacjenci nie powinni prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn po zażyciu Colchicanu.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Chociaż nie przeprowadzono formalnych badań interakcji, w literaturze naukowej opisano następujące potencjalne interakcje:

• Zmniejszenie wchłaniania witaminy B12
• Nasilenie ryzyka zaburzeń szpiku kostnego, agranulocytozy, neuromiopatii, miopatii lub rabdomiolizy przy jednoczesnym stosowaniu z cyklosporyną, statynami lub antybiotykami makrolidowymi, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek
• Inhibitory cytochromu P-450 (np. cymetydyna, erytromycyna) mogą zwiększać stężenie kolchicyny we krwi

Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu Colchicanu z wymienionymi lekami i monitorować pacjentów pod kątem potencjalnych działań niepożądanych.

Wpływ na płodność, ciążę i laktację

Ciąża: Brak wystarczających danych dotyczących stosowania u kobiet w ciąży. Badania na zwierzętach są niewystarczające. Colchicanu nie wolno stosować w okresie ciąży, chyba że jest to bezwzględnie konieczne.

Karmienie piersią: Brak wystarczających danych dotyczących przenikania do mleka kobiecego. Ze względu na potencjalne ryzyko dla dziecka, Colchicanu nie wolno stosować w okresie karmienia piersią.

Płodność: Brak danych dotyczących wpływu na płodność u ludzi.

Działania niepożądane

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane w badaniach klinicznych:

• Zaburzenia żołądka i jelit (bardzo często): nudności, biegunka, bóle brzucha

Działania niepożądane obserwowane po wprowadzeniu do obrotu:

• Zaburzenia krwi i układu chłonnego: agranulocytoza, niewydolność szpiku kostnego, anemia aplastyczna, anemia hemolityczna, pancytopenia, trombocytopenia
• Zaburzenia układu immunologicznego: nadwrażliwość
• Zaburzenia układu nerwowego: neuromiopatia, zawroty głowy
• Zaburzenia żołądka i jelit: wymioty
• Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: świąd, plamica, pieczenie skóry, łysienie, schorzenia paznokci
• Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: rabdomioliza, miopatia
• Zaburzenia nerek i dróg moczowych: zaburzenie czynności nerek

W przypadku wystąpienia działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego należy natychmiast przerwać podawanie leku.

Przedawkowanie

Objawy ostrego zatrucia kolchicyną mogą wystąpić po zażyciu dawki przekraczającej 0,5 mg/kg masy ciała. Przebieg zatrucia można podzielić na trzy fazy:

1. Faza wczesna (2-12 godzin po zażyciu): krwotoczne zapalenie błony śluzowej żołądka i jelit, bóle brzucha, biegunka, nudności, wymioty, zaburzenia elektrolitowe, leukocytoza
2. Faza pośrednia (24-72 godziny po zażyciu): niewydolność wielonarządowa (płuca, nerki, wątroba, mięśnie, serce), agranulocytoza, leukopenia, trombocytopenia, rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe, wstrząs
3. Faza późna: objawy neurologiczne (drgawki, majaczenia, osłabienie mięśniowe, neuropatia, paraliż wstępujący)

Leczenie przedawkowania:

• Płukanie żołądka (najlepiej w ciągu 60 minut od zażycia) i podanie węgla aktywowanego
• Nie hamować biegunki, gdyż sprzyja ona wydalaniu leku
• Leczenie objawowe i podtrzymujące
• Ścisłe monitorowanie stanu hemodynamicznego, kardiologicznego, oddechowego oraz poziomu elektrolitów
• W razie potrzeby hemodializa (nie usuwa kolchicyny, ale może być konieczna np. w przypadku kwasicy mleczanowej)

Ze względu na wysokie powinowactwo kolchicyny do tkanek, hemodializa nie jest skuteczna w usuwaniu leku z organizmu.

Właściwości farmakodynamiczne i farmakokinetyczne

Mechanizm działania: Kolchicyna wiąże się z mikrotubulami w metafazie podziału komórki, hamując ich polimeryzację. Wpływa to na wrzeciono kariokinetyczne, hamując podziały komórkowe. Ponadto zmniejsza ruchy i degranulację lizosomów wewnątrzkomórkowych, co prowadzi do zmniejszenia uwalniania enzymów lizosomalnych, chemoatraktantów i kwasu mlekowego. Kolchicyna hamuje również fagocytozę kryształów moczanów przez leukocyty oraz zmniejsza ich mobilność, migrację i adhezję. W efekcie dochodzi do zahamowania napływu nowych granulocytów do miejsca zapalenia.

Farmakokinetyka: Brak szczegółowych danych w charakterystyce produktu leczniczego.

Dane farmaceutyczne

Skład: 1 tabletka powlekana zawiera 0,5 mg kolchicyny jako substancję czynną.

Postać farmaceutyczna: Tabletka powlekana.

Przechowywanie: Brak szczegółowych danych w charakterystyce produktu leczniczego.

Colchican jest skutecznym lekiem w leczeniu i profilaktyce ostrych ataków dny moczanowej. Jego stosowanie wymaga jednak ostrożności ze względu na wąski indeks terapeutyczny i potencjalne działania niepożądane. Kluczowe jest przestrzeganie zalecanego dawkowania i monitorowanie pacjentów, szczególnie tych z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby.