Dawka 2,5 mg. Stabilna przewlekła niewydolność serca. Standardowe leczenie przewlekłej niewydolności serca obejmuje inhibitor ACE (lub antagonistę receptora angiotensyny, jeśli pacjent nie toleruje inhibitorów ACE), lek β-adrenolityczny, leki moczopędne i, jeśli to wskazane, glikozydy naparstnicy. Leczenie bisoprololem należy rozpoczynać u pacjentów w stabilnym stanie klinicznym (bez incydentów ostrej niewydolności serca). Leczenie powinien prowadzić lekarz z doświadczeniem w zakresie metod postępowania w przewlekłej niewydolności serca. Etap dostosowania dawki. Leczenie bisoprololem stabilnej, przewlekłej niewydolności serca wymaga etapu dostosowania dawki. Leczenie bisoprololem należy rozpocząć od stopniowego zwiększania dawki zgodnie z poniższym schematem: 1,25 mg raz/dobę przez tydz. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 2,5 mg raz/dobę przez kolejny tydz. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 3,75 mg raz/dobę przez kolejny tydz. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 5 mg raz/dobę przez 4 kolejne tyg. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 7,5 mg raz/dobę przez 4 kolejne tyg. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 10 mg raz/dobę w leczeniu podtrzymującym. Zalecana dawka maks. wynosi 10 mg raz/dobę. W trakcie ustalania dawki i po jego zakończeniu może wystąpić przemijające nasilenie niewydolności serca, niedociśnienie tętnicze lub bradykardia. W trakcie ustalania dawki zaleca się uważne monitorowanie parametrów życiowych pacjenta (tętno, ciśnienie tętnicze) oraz objawów nasilenia niewydolności serca. Objawy te mogą wystąpić już w pierwszym dniu leczenia. Modyfikacja leczenia. Jeśli maks. zalecana dawka nie jest dobrze tolerowana, można rozważyć jej stopniowe zmniejszanie. W przypadku przemijającego nasilenia niewydolności serca, niedociśnienia tętniczego lub bradykardii należy ponownie rozważyć dawkę jednocześnie podawanych leków. Może być również konieczne czasowe zmniejszenie dawki bisoprololu lub rozważenie jego odstawienia. Należy zawsze rozważyć wznowienie podawania i/lub zwiększenie dawki bisoprololu, gdy uzyska się stabilizację stanu pacjenta. Czas trwania leczenia. Leczenie bisoprololem stabilnej, przewlekłej niewydolności serca jest z reguły długotrwałe. Leczenia bisoprololem nie wolno przerywać w sposób nagły, gdyż może to prowadzić do przemijającego pogorszenia stanu pacjenta. Dotyczy to zwłaszcza pacjentów z chorobą niedokrwienną serca. Zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki dobowej produktu leczniczego. Zaburzenia czynności nerek lub wątroby. Brak danych dotyczących farmakokinetyki bisoprololu u pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca i z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek. Zwiększanie dawki u tych pacjentów wymaga szczególnej ostrożności. Pacjenci w podeszłym wieku. Zmiana dawkowania nie jest wymagana. Populacja pediatryczna. Brak doświadczenia dotyczącego leczenia bisoprololem dzieci i młodzieży, dlatego nie można zalecić jego stosowania w tej grupie pacjentów. Dawka 5 mg, 10 mg. Nadciśnienie tętnicze/dławica piersiowa. Dorośli. Dawkowanie należy dostosować indywidualnie, z uwzględnieniem zwłaszcza tętna pacjenta i skuteczności leczenia. Zaleca się rozpoczęcie leczenia od dawki 5 mg/dobę. Zwykle stosuje się dawkę 10 mg raz/dobę, a zalecana dawka maks. wynosi 20 mg raz/dobę. Pacjenci w podeszłym wieku. Zaleca się rozpoczęcie leczenia od najmniejszej możliwej dawki. Zaburzenia czynności nerek lub wątroby. U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek o nasileniu lekkim do umiarkowanego modyfikacja dawki nie jest zwykle konieczna. U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (Cl_Cr <20 ml/min) i u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby dawka dobowa nie powinna być większa niż 10 mg. Doświadczenie dotyczące stosowania bisoprololu u pacjentów poddawanych dializie jest ograniczone, ale nie dowiedziono, aby zmiana dawkowania była u nich konieczna. Przerwanie leczenia. Nie wolno nagle przerywać leczenia. Dawkę należy zmniejszać stopniowo co tydzień o połowę. Stabilna przewlekła niewydolność serca. Standardowe leczenie przewlekłej niewydolności serca obejmuje inhibitor ACE (lub antagonistę receptora angiotensyny, jeśli pacjent nie toleruje inhibitorów ACE), lek β-adrenolityczny, leki moczopędne i, jeśli to wskazane, glikozydy naparstnicy. Leczenie bisoprololem należy rozpoczynać u pacjentów w stabilnym stanie klinicznym (bez incydentów ostrej niewydolności serca). Leczenie powinien prowadzić lekarz z doświadczeniem w zakresie metod postępowania w przewlekłej niewydolności serca. Etap dostosowania dawki. Leczenie bisoprololem stabilnej, przewlekłej niewydolności serca wymaga etapu dostosowania dawki. Leczenie bisoprololem należy rozpocząć od stopniowego zwiększania dawki zgodnie z poniższym schematem: 1,25 mg raz/dobę przez tydz. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 2,5 mg raz/dobę przez kolejny tydz. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 3,75 mg raz/dobę przez kolejny tydz. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 5 mg raz/dobę przez 4 kolejne tyg. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 7,5 mg raz/dobę przez 4 kolejne tyg. Jeśli dawka jest dobrze tolerowana, należy ją zwiększyć do: 10 mg raz/dobę w leczeniu podtrzymującym. Zalecana dawka maks. wynosi 10 mg raz/dobę. W trakcie ustalania dawki i po jego zakończeniu może wystąpić przemijające nasilenie niewydolności serca, niedociśnienie tętnicze lub bradykardia. W trakcie ustalania dawki zaleca się uważne monitorowanie parametrów życiowych pacjenta (tętno, ciśnienie tętnicze) oraz objawów nasilenia niewydolności serca. Objawy te mogą wystąpić już w pierwszym dniu leczenia. Modyfikacja leczenia. Jeśli maks. zalecana dawka nie jest dobrze tolerowana, można rozważyć jej stopniowe zmniejszanie. W przypadku przemijającego nasilenia niewydolności serca, niedociśnienia tętniczego lub bradykardii należy ponownie rozważyć dawkę jednocześnie podawanych leków. Może być również konieczne czasowe zmniejszenie dawki bisoprololu lub rozważenie jego odstawienia. Należy zawsze rozważyć wznowienie podawania i/lub zwiększenie dawki bisoprololu, gdy uzyska się stabilizację stanu pacjenta. Czas trwania leczenia. Leczenie bisoprololem stabilnej, przewlekłej niewydolności serca jest z reguły długotrwałe. Leczenia bisoprololem nie wolno przerywać w sposób nagły, gdyż może to prowadzić do przemijającego pogorszenia stanu pacjenta. Dotyczy to zwłaszcza pacjentów z chorobą niedokrwienną serca. Zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki dobowej produktu leczniczego. Zaburzenia czynności nerek lub wątroby. Brak danych dotyczących farmakokinetyki bisoprololu u pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca i zaburzeniami czynności wątroby lub nerek. Zwiększanie dawki u tych pacjentów wymaga szczególnej ostrożności. Wszystkie wskazania. Pacjenci w podeszłym wieku. Zmiana dawkowania nie jest wymagana. Dzieci i młodzież. Brak doświadczenia dotyczącego leczenia bisoprololem dzieci i młodzieży, dlatego nie można zalecić jego stosowania w tej grupie pacjentów.

Tabletki powlekane należy połykać bez rozgryzania i popija odpowiednią ilością płynu. Lek należy przyjmować rano na czczo lub podczas śniadania. Tabletki można łamać. Ze względu na zróżnicowany charakter reakcji (uczucie nadmiernego zmęczenia, bóle i zawroty głowy) i możliwość znaczącego obniżenia ciśnienia krwi, lek może zaburzać zdolność do kierowania pojazdami mechanicznymi, obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu lub pracy na wysokości. Dotyczy to zwłaszcza początkowego okresu leczenia, zwiększania dawki, zmiany preparatu oraz jednoczesnego przyjmowania leku i alkoholu.

Reakcje nadwrażliwości na leki β-adrenolityczne lub inne składniki preparatu, ostra lub przewlekła niewyrównana niewydolność serca, wstrząs kardiogenny, blok przewodzenia przedsionkowo-komorowego II i III°, zespół chorej zatoki, blok przewodzenia zatokowo-przedsionkowego, bradykardia (częstość tętna w spoczynku poniżej 50/min. przed rozpoczęciem leczenia), niskie ciśnienie tętnicze krwi (wartość ciśnienia skurczowego poniżej 100 mm Hg), kwasica metaboliczna, choroba obturacyjna oskrzeli, astma oskrzelowa, zaawansowane zaburzenia krążenia obwodowego.

U pacjentów leczonych preparatem nie należy podawać dożylnie leków z grupy antagonistów wapnia (np. werapamil, diltiazem) oraz leków przeciwarytmicznych (np. dizopiramid, chinidyna, amiodaron), z wyjątkiem sytuacji, gdy leczenie stosuje się w oddziale intensywnej opieki medycznej. Gwałtowne odstawienie klonidyny w czasie leczenia bisoprololem może wywołać nagły wzrost ciśnienia tętniczego krwi, musi więc być poprzedzone kilkudniową przerwą w stosowaniu bisoprololu. Klonidyna powinna być odstawiona poprzez stopniowe zmniejszanie jej dawek dobowych. U pacjentów z łuszczycą w wywiadzie (także rodzinnym) bisoprolol i inne leki blokujące receptory β-adrenergiczne mogą być stosowane tylko po starannym rozważeniu ryzyka i korzyści takiego leczenia, gdyż mogą nasilać objawy łuszczycy. Leki te mogą również nasilać wrażliwość na alergeny i nasilać reakcje nadwrażliwości. Podawanie ich pacjentom z reakcjami nadwrażliwości w wywiadzie oraz pacjentom w okresie leczenia odczulającego wymaga rozważenia korzyści i ryzyka. Przed rozpoczęciem znieczulenia ogólnego należy pamiętać o zwiększonym ryzyku wystąpienia objawów związanych z gwałtownym odstawieniem bisoprololu. Szczególny nadzór medyczny podczas leczenia preparatem konieczny jest w przypadkach: cukrzycy i zaburzeń metabolizmu glukozy ze względu na możliwość wystąpienia hipoglikemii (lek może maskować kliniczne objawy hipoglikemii); długotrwałej głodówki i nadmiernego wysiłku fizycznego (możliwość wystąpienia hipoglikemii); leczenia pacjentów z rozpoznanym guzem chromochłonnym rdzenia nadnerczy pheochromocytoma (lek można stosować po uzyskaniu farmakologicznej blokady receptorów α); choroby obturacyjnej oskrzeli; niedokrwienia kończyn (w tym choroba i zespół Raynaud); nadczynności tarczycy z tyreotoksykozą. Jako, że kliniczne objawy hipoglikemii (tachykardia, drżenia mięśni, nadmierne pocenie się) mogą być maskowane, należy regularnie kontrolować stężenia glukozy we krwi i w razie konieczności dostosować dawki leków przeciwcukrzycowych.

Działanie przeciwnadciśnieniowe bisoprololu może być nasilone przez inne leki obniżające ciśnienie tętnicze krwi (np. inhibitory ACE, leki moczopędne, leki rozszerzające naczynia, leki uspokajające, psycholeptyczne). Jednoczesne stosowanie z blokerami kanałów wapniowych typu nifedipiny może nasilać obniżenie ciśnienia tętniczego i w pojedynczych przypadkach powodować lub nasilać niewydolność serca. Jednoczesne stosowanie z lekami blokującymi kanały wapniowe typu werapamil lub diltiazem lub innymi lekami przeciwarytmicznymi (np. dizopiramid, chinidyna, amiodaron) wymaga kontroli pod kątem obniżenia ciśnienia tętniczego krwi, bradykardii, zaburzeń rytmu serca i/lub niewydolności serca. Jednoczesne stosowanie bisoprololu i rezerpiny, α-metyldopy, klonidyny, glikozydów naparstnicy może nasilać zwolnienie częstości rytmu serca i zwalniać przewodzenie w układzie bodźcoprzewodzącym serca. W czasie jednoczesnego leczenia bisoprololem i noradrenaliną, adrenaliną lub innymi lekami sympatykomimetycznymi (także zawartymi w lekach przeciwkaszlowych, kroplach do nosa lub oczu) może wystąpić osłabienie działania przeciwnadciśnieniowego bisoprololu. Jednoczesne stosowanie z pochodnymi ergotaminy (np. niektóre leki przeciwmigrenowe) może nasilać zaburzenia przepływu w krążeniu obwodowym. Ze względu na możliwość nadmiernego wzrostu ciśnienia tętniczego nie należy jednocześnie stosować z inhibitorami MAO. Jednoczesne stosowanie bisoprololu i insuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych może nasilać ich działanie przeciwcukrzycowe. Cymetydyna, hydralazyna i alkohol mogą nasilać działanie β-adrenolityczne bisoprololu. Jednoczesne stosowanie bisoprololu i narkotycznych leków przeciwbólowych może powodować spadki ciśnienia tętniczego a ujemny wpływ inotropowy obu leków może się sumować.

Kategoria C. Lek można podawać kobietom w ciąży, gdy korzyści dla matki są większe niż możliwe zagrożenia dla płodu. Noworodki matek leczonych bisoprololem powinny być ściśle nadzorowane przez lekarza przez około 72 h po urodzeniu, ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia bradykardii, spadków ciśnienia, hipoglikemii i zaburzeń oddechowych. U noworodków karmionych mlekiem matek przyjmujących bisoprolol należy kontrolować czynność układu krążenia i oddechowego oraz stężenie glukozy w surowicy. Jeśli jest to możliwe, należy rozważyć odstawienie bisoprololu u matki na 48-72 h przed planowanym porodem.

Układ oddechowy: ze względu na możliwość zwiększenia oporu oddechowego pacjenci z tendencją do reakcji spastycznych oskrzeli (astma oskrzelowa, choroba obturacyjna oskrzeli) mogą odczuwać nasilenie duszności. Układ krążenia: może wystąpić nadmierne obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, również w czasie gwałtownej pionizacji ciała (hipotonia ortostatyczna), bradykardia, zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego oraz nasilenie objawów niewydolności serca objawiającymi się m.in. obrzękami obwodowymi i/lub dusznością; u pacjentów z zaburzeniami krążenia obwodowego (także chorobą i zespołem Raynaud) obserwowano nasilenie dolegliwości. Mięśnie i układ szkieletowy: osłabienie siły mięśni, kurcze mięśni (np. mięśni łydek). Układ nerwowy: uczucie nadmiernego zmęczenia, zawroty i bóle głowy, depresja, dezorientacja, koszmary nocne, zaburzenia snu, halucynacje, parestezje, nadmierne uczucie zimna w dystalnych częściach kończyn. Metabolizm: może ujawnić się utajona bezobjawowa klinicznie lub ulec nasileniu cukrzyca, wzrost stężenia lipidów (cholesterolu, trójglicerydów) w surowicy krwi; w okresie długotrwałej głodówki i nadmiernego wysiłku fizycznego leczenie bisoprololem może nasilać hipoglikemię.

Objawy kliniczne zależą od stopnia przedawkowania. Mogą wystąpić: zaburzenia czynności układu krążenia i układu nerwowego, z ciężką hipotonią, bradykardią (także asystolią), objawami niewydolności serca i wstrząsem, duszność, skurczem oskrzeli, wymiotami, zaburzeniami świadomości i niekiedy uogólnionymi drgawkami. Wkrótce po przedawkowaniu skuteczne mogą być: prowokowanie wymiotów, płukanie żołądka, podanie węgla aktywowanego. W oddziale intensywnej opieki medycznej należy kontrolować i leczyć zaburzenia czynności układu krążenia, składu elektrolitów osocza, glikemii. Możliwe jest zastosowanie następującego leczenia: atropina: 0,5-2 mg we wstrzyknięciu dożylnym (bradykardia); glukagon: początkowo 1-10 mg we wstrzyknięciu dożylnym, następnie w razie konieczności 2-2,5 mg/h we wlewie dożylnym (działanie inotropowe dodatnie); sympatykomimetyki zależnie od ciężaru ciała i efektu działania: dopamina, dobutamina, isoprenalina, orcyprenalina i adrenalina. W przypadkach, gdy leczenie farmakologiczne bradykardii jest nieskuteczne należy zastosować okresową elektrostymulację serca. Postępowanie objawowe.

Lek z grupy kardioselektywnych β-adrenolityków o dużym powinowactwie do receptorów β₁ w sercu. Posiada właściwości lipofilne oraz hydrofilne. Nie wykazuje wewnętrznej aktywności sympatykomimetycznej. Nie ma istotnego klinicznie działania stabilizującego błonę komórkową. Poprzez hamowanie receptorów β₂ bisoprolol w niewielkim stopniu zwiększa napięcia mięśni gładkich (m.in. w oskrzelach). Ze względu na T_0,5 wynoszący 10-12 h, jego działanie utrzymuje się przez ponad 24 h, co umożliwia podawanie leku w jednorazowej dawce dobowej. Stężenie maks. w osoczu występuje po 1-3 h od podania doustnego. Ulega eliminacji z osocza dwiema równorzędnymi drogami, połowa ulega metabolizmowi w wątrobie, a druga połowa w postaci niezmienionej zostaje wydalona przez nerki.

1 tabl. powl. zawiera 2,5 mg, 5 mg lub 10 mg bisoprololu.