Betadine® - Roztwór na skórę
Wskazania do stosowania
Betadine® jest wskazany do:
- Dezynfekcji skóry przed iniekcją, pobraniem krwi, biopsją igłową, transfuzją
- Dezynfekcji skóry i błon śluzowych przed zabiegami chirurgicznymi
- Aseptycznego zaopatrzenia ran
- Leczenia infekcji bakteryjnych i grzybiczych
- Całkowitej i częściowej dezynfekcji pacjenta przed operacją (kąpiel antyseptyczna)
Preparat Betadine® wykazuje szerokie spektrum działania przeciwdrobnoustrojowego, co czyni go skutecznym środkiem do dezynfekcji i antyseptyki w różnorodnych sytuacjach klinicznych.
Dawkowanie i sposób podawania
| Wskazanie | Stężenie roztworu | Sposób aplikacji |
|---|---|---|
| Dezynfekcja skóry przed iniekcją, pobieraniem krwi, biopsją igłową, transfuzją lub infuzją | Nierozcieńczony | Nałożyć na zdrową, nieuszkodzoną skórę na 1-2 minuty |
| Aseptyczne zaopatrywanie ran, dezynfekcja błon śluzowych, leczenie infekcji bakteryjnych i grzybiczych | 10% (rozcieńczenie 1:10) | Aplikować na leczone miejsce |
| Kąpiel pacjenta przed operacją | 1% (rozcieńczenie 1:100) | Równomiernie rozprowadzić po całym ciele, pozostawić na min. 2 minuty, spłukać letnią wodą |
Rozcieńczony roztwór należy przygotowywać bezpośrednio przed zastosowaniem. Podczas przygotowania do operacji należy unikać zbierania się produktu pod pacjentem.
Dawkowanie Betadine® zależy od konkretnego zastosowania i wymaga odpowiedniego rozcieńczenia roztworu. Kluczowe jest przestrzeganie zalecanego czasu kontaktu preparatu ze skórą lub błonami śluzowymi dla zapewnienia optymalnego działania antyseptycznego.
Specjalne grupy pacjentów
Dzieci
U noworodków i niemowląt do 6. miesiąca życia produkt można stosować wyłącznie w przypadku potwierdzonego rozpoznania i ścisłych wskazań do zastosowania jodowanego powidonu. Należy monitorować czynność tarczycy.
Stosowanie Betadine® u najmłodszych pacjentów wymaga szczególnej ostrożności i monitorowania ze względu na potencjalny wpływ na funkcję tarczycy.
Przeciwwskazania
Stosowanie Betadine® jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:
- Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą
- Nadczynność tarczycy i inne jawne choroby tarczycy
- Opryszczkowe zapalenie skóry (choroba Duhringa)
- Niewydolność nerek
- Przed i po leczeniu radioaktywnym jodem lub badaniu z użyciem jodu radioaktywnego
Przeciwwskazania do stosowania Betadine® obejmują głównie zaburzenia funkcji tarczycy, choroby skóry oraz stany związane z zaburzeniami gospodarki jodowej organizmu.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Zaburzenia czynności tarczycy: U pacjentów z utajonymi zaburzeniami czynności tarczycy (szczególnie u osób w podeszłym wieku) długotrwałe stosowanie (dłużej niż 14 dni) jodowanego powidonu lub jego stosowanie na dużych powierzchniach skóry (ponad 10% powierzchni ciała) jest dozwolone jedynie po starannym rozważeniu oczekiwanych korzyści i możliwego ryzyka. Tacy pacjenci wymagają obserwacji pod kątem wczesnych objawów nadczynności tarczycy i w razie konieczności kontrolowania czynności tarczycy, nawet po zaprzestaniu leczenia (do 3 miesięcy).
Reakcje skórne: Przedłużona ekspozycja na produkt może wywoływać podrażnienie lub rzadziej ciężkie reakcje skórne. Chemiczne oparzenia skóry mogą wystąpić na skutek zbierania się płynu. W przypadkach podrażnienia skóry, kontaktowego zapalenia skóry lub nadwrażliwości, należy zaprzestać stosowania produktu.
Stosowanie u dzieci: U noworodków i niemowląt do 6. miesiąca życia produkt można stosować wyłącznie w przypadku potwierdzonego rozpoznania i ścisłych wskazań do stosowania jodowanego powidonu. Należy monitorować czynność tarczycy. Noworodki i niemowlęta są zagrożone rozwojem niedoczynności tarczycy po podaniu dużych ilości jodu.
Pacjenci z chorobami nerek: Należy zachować szczególną ostrożność w razie stosowania produktu u pacjentów z występującą wcześniej niewydolnością nerek.
Interakcje diagnostyczne: Stosowanie jodowanego powidonu może być przyczyną zmniejszonej absorpcji jodu przez tarczycę, co może zaburzać wyniki niektórych badań i utrudniać przeprowadzenie niektórych badań (scyntygrafia tarczycy, oznaczanie jodu związanego z białkiem, zabiegi diagnostyczne z zastosowaniem radioaktywnego jodu), a tym samym uniemożliwiać planowe leczenie chorób tarczycy jodem radioaktywnym. Po zakończeniu leczenia należy zachować odstęp czasu co najmniej 1-4 tygodni.
Warto zapamiętać
- Betadine® wykazuje szerokie spektrum działania przeciwdrobnoustrojowego, skutecznie eliminując bakterie, grzyby, wirusy i pierwotniaki.
- Stosowanie preparatu u pacjentów z zaburzeniami czynności tarczycy oraz u noworodków i niemowląt wymaga szczególnej ostrożności i monitorowania funkcji tarczycy.
Stosowanie Betadine® wymaga uwzględnienia potencjalnego wpływu na funkcję tarczycy, szczególnie u pacjentów z grupy ryzyka. Konieczne jest również monitorowanie reakcji skórnych i unikanie przedłużonej ekspozycji na preparat.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Interakcje farmakodynamiczne:
- Jednoczesne stosowanie jodowanego powidonu z nadtlenkiem wodoru, enzymatycznymi produktami do leczenia ran zawierającymi srebro lub taulorydynę oraz środkami antyseptycznymi może być przyczyną wzajemnego osłabiania efektów działania tych produktów.
- Jodowanego powidonu nie wolno stosować łącznie z lekami zawierającymi rtęć ze względu na ryzyko tworzenia się żrącego związku jodu i rtęci.
- Należy unikać przewlekłego stosowania produktu, szczególnie na dużych powierzchniach, u osób leczonych litem.
Interakcje fizykochemiczne:
- Kompleks powidonu i jodu jest skuteczny przy wartościach pH między 2,0 a 7,0.
- Mogą wystąpić reakcje z białkiem i nienasyconymi kompleksami organicznymi, które mogą być kompensowane przez większe dawki jodowanego powidonu.
- Produkty jodowanego powidonu, w razie zastosowania na tę samą lub sąsiadującą okolicę skóry jednocześnie lub tuż po aplikacji produktów antyseptycznych zawierających oktenidynę, mogą spowodować przemijające przebarwienie danej okolicy.
Interakcje z badaniami diagnostycznymi:
- Ze względu na utleniające właściwości produktu, w przypadku niektórych testów na wykrywanie krwi utajonej w kale lub wykrywanie krwi lub glukozy w moczu, zanieczyszczenie jodowanym powidononem może dać wyniki fałszywie dodatnie.
- Podczas stosowania jodowanego powidonu może zmniejszyć się wychwyt jodu przez tarczycę, co z kolei może utrudniać przeprowadzenie niektórych badań diagnostycznych (np. scyntygrafia tarczycy, oznaczanie jodu związanego z białkiem, badania z zastosowaniem jodu radioaktywnego) lub uniemożliwiać leczenie chorób tarczycy jodem.
Stosowanie Betadine® może wpływać na skuteczność innych leków stosowanych miejscowo oraz zaburzać wyniki niektórych badań diagnostycznych. Konieczne jest uwzględnienie tych interakcji w planowaniu terapii i diagnostyki pacjenta.
Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża: Jodowany powidon nie jest teratogenny. Stosowanie produktu po drugim miesiącu ciąży jest dozwolone jedynie w przypadku dokładnej diagnozy i bezwzględnych wskazań do zastosowania produktu. Konieczne jest monitorowanie czynności tarczycy u matki i dziecka. Stosowanie leku należy ograniczyć do krótkiego okresu czasu.
Karmienie piersią: Jod przenika do mleka matki, osiągając w nim większe stężenia niż w surowicy. Stosowanie produktu w czasie karmienia piersią jest dozwolone jedynie w przypadku dokładnej diagnozy i bezwzględnych wskazań. Należy monitorować czynność tarczycy u matki i dziecka. Należy bezwzględnie chronić niemowlę przed połknięciem produktu.
Stosowanie Betadine® w okresie ciąży i karmienia piersią wymaga szczególnej ostrożności i powinno być ograniczone do sytuacji, gdy korzyści przewyższają potencjalne ryzyko. Konieczne jest monitorowanie funkcji tarczycy zarówno u matki, jak i u dziecka.
Działania niepożądane
Działania niepożądane zostały uszeregowane według układów i narządów zgodnie z częstością ich występowania:
Zaburzenia układu immunologicznego:
- Rzadkie: nadwrażliwość
- Bardzo rzadkie: reakcja anafilaktyczna
Zaburzenia endokrynologiczne:
- Bardzo rzadkie: nadczynność tarczycy (czasami z objawami takimi jak tachykardia lub niepokój ruchowy)
- Nieznana: niedoczynność tarczycy (po przedłużonym lub intensywnym stosowaniu jodowanego powidonu)
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania:
- Nieznana: zaburzenia elektrolitowe, kwasica metaboliczna (może wystąpić po wychwycie dużych ilości jodowanego powidonu, np. w przebiegu leczenia oparzeń)
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej:
- Rzadkie: kontaktowe zapalenie skóry (z objawami takimi jak rumień, niewielkie pęcherze i świąd)
- Bardzo rzadkie: obrzęk naczynioruchowy
Zaburzenia nerek i dróg moczowych:
- Nieznana: ostra niewydolność nerek, nieprawidłowa osmolarność krwi, zaburzenia czynności nerek (może wystąpić po wychwycie dużych ilości jodowanego powidonu, np. w przebiegu leczenia oparzeń)
Urazy, zatrucia i powikłania po zabiegach:
- Nieznana: chemiczne oparzenie skóry (może wystąpić na skutek "zbierania się" produktu pod pacjentem w czasie przygotowywania pacjenta do operacji)
Większość działań niepożądanych Betadine® związana jest z reakcjami skórnymi oraz potencjalnym wpływem na funkcję tarczycy i nerek. Szczególną uwagę należy zwrócić na możliwość wystąpienia reakcji nadwrażliwości oraz zaburzeń endokrynologicznych przy długotrwałym stosowaniu preparatu.
Przedawkowanie
Po zastosowaniu bardzo dużych ilości jodowanego powidonu mogą wystąpić następujące objawy:
- Bezmocz
- Zapaść krążeniowa
- Obrzęk krtani
- Brak tętna lub słabe tętno
- Obrzęk płuc
- Zaburzenia metaboliczne
Postępowanie w razie przedawkowania:
- Natychmiast podać pokarm zawierający skrobię lub białko (np. skrobia rozpuszczona w wodzie lub mleku)
- W razie potrzeby przeprowadzić płukanie żołądka 5% roztworem tiosiarczanu sodu (lub podać 10 ml 10% tiosiarczanu sodu dożylnie) w odstępach co 3 godziny
- Rozpocząć staranną kontrolę kliniczną czynności tarczycy, aby wykluczyć lub odpowiednio wcześnie wykryć nadczynność tarczycy indukowaną jodem
Leczenie jest objawowe i wspomagające.
Przedawkowanie Betadine® może prowadzić do poważnych zaburzeń metabolicznych i krążeniowych. Kluczowe jest szybkie wdrożenie odpowiedniego postępowania, w tym neutralizacji wchłoniętego jodu i monitorowania funkcji tarczycy.
Właściwości farmakodynamiczne
Betadine® zawiera jako substancję czynną jodowany powidon, który jest kompleksem jodu i poliwinylopirolidonu (PVP). Mechanizm działania opiera się na stopniowym uwalnianiu wolnego jodu z kompleksu, co zapewnia przedłużone działanie przeciwdrobnoustrojowe.
Mechanizm działania: Wolny jod reaguje z utleniającymi się grupami SH lub OH aminokwasów wchodzących w skład enzymów i białek strukturalnych drobnoustrojów, inaktywując i niszcząc w ten sposób wspomniane enzymy i białka. Ten niespecyficzny mechanizm działania tłumaczy silne działanie jodowanego powidonu na szerokie spektrum patogenów.
Spektrum działania: Betadine® wykazuje skuteczność przeciwko:
- Bakteriom Gram-dodatnim i Gram-ujemnym
- Gardnerella vaginalis
- Treponema pallidum
- Mykoplazmy
- Chlamydie
- Grzyby (np. Candida)
- Wirusy (w tym Herpes i HIV)
- Pierwotniaki (np. Trichomonas)
- Zarodniki
Oporność: Ze względu na niespecyficzny mechanizm działania, nie spotyka się oporności na preparat, w tym również wtórnej oporności w razie przewlekłego stosowania.
Betadine® charakteryzuje się szerokim spektrum działania przeciwdrobnoustrojowego, co czyni go skutecznym środkiem antyseptycznym w różnorodnych zastosowaniach klinicznych. Brak rozwoju oporności jest istotną zaletą tego preparatu.
Skład
1 ml roztworu zawiera 100 mg jodowanego powidonu (Polyvidonum iodinatum), co odpowiada 10 mg aktywnego jodu.
Betadine® jest 10% roztworem jodowanego powidonu, zapewniającym odpowiednie stężenie aktywnego jodu dla skutecznego działania antyseptycznego.
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria D
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria D
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria D