Medycyna.pl Medycyna.pl
Wyszukaj produkt

Azathioprine VIS

Azathioprine

tabl.
50 mg
30 szt.
Doustnie
Rx
100%
19,31
B (1)
2,34
R (2)
5,22
S (3)
bezpł.
DZ (4)
bezpł.
Azathioprine VIS
tabl.
50 mg
50 szt.
Doustnie
Rx
100%
30,23
B (1)
2,14
R (2)
5,02
S (3)
bezpł.
DZ (4)
bezpł.

Azathioprine VIS - charakterystyka produktu leczniczego

Wskazania do stosowania

Azathioprine VIS jest lekiem immunosupresyjnym stosowanym w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi lekami (najczęściej kortykosteroidami) w następujących wskazaniach:

  • Choroby autoimmunologiczne oporne na kortykosteroidy lub gdy kortykosteroidy są przeciwwskazane, w tym:
    • Toczeń rumieniowaty układowy
    • Ciężkie reumatoidalne zapalenie stawów
    • Zapalenie skórno-mięśniowe i wielomięśniowe
    • Guzkowe zapalenie okołotętnicze
    • Pęcherzyca zwyczajna
    • Piodermia zgorzelinowa
    • Autoimmunologiczna niedokrwistość hemolityczna
    • Przewlekła oporna plamica małopłytkowa
    • Autoimmunologiczne przewlekłe zapalenie wątroby
  • Zmniejszenie dawek podtrzymujących steroidów u pacjentów z działaniami niepożądanymi
  • Po przeszczepieniu narządów (nerki, serce, wątroba) w celu wydłużenia czasu przeżycia przeszczepu i zmniejszenia dawek kortykosteroidów

Działanie terapeutyczne azatiopryny może wystąpić po kilku tygodniach lub miesiącach leczenia.

Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie należy dobierać indywidualnie w zależności od stanu klinicznego pacjenta i parametrów czynności szpiku kostnego. Należy pamiętać o różnicach indywidualnych i występowaniu nadwrażliwości u około 0,3% populacji.

Dawkowanie w przeszczepach u dorosłych i dzieci:
Okres Dawka
1. dzień po przeszczepieniu 5 mg/kg mc./dobę
Dawka podtrzymująca 1-4 mg/kg mc./dobę

Dawkę należy dostosować do odpowiedzi klinicznej i tolerancji hematologicznej. Leczenie powinno być prowadzone dożywotnio.

Dawkowanie w innych wskazaniach u dorosłych i dzieci:
Okres Dawka
Dawka początkowa 1-3 mg/kg mc./dobę
Dawka podtrzymująca od <1 do 3 mg/kg mc./dobę

Po uzyskaniu efektu klinicznego należy rozważyć zmniejszenie dawki podtrzymującej do najmniejszej skutecznej. U pacjentów z IBD czas leczenia powinien wynosić minimum 12 miesięcy.

U osób w podeszłym wieku zaleca się podawanie mniejszych dawek. Szczególną ostrożność należy zachować przy kojarzeniu azatiopryny z innymi lekami immunosupresyjnymi.

U pacjentów z niewydolnością nerek i/lub wątroby zaleca się podawanie najmniejszych zalecanych dawek (1 mg/kg mc./dobę) i ścisłe monitorowanie czynności układu krwiotwórczego.

Sposób podawania: Tabletki należy przyjmować doustnie, najlepiej po posiłku, popijając wodą.

Dawkowanie azatiopryny wymaga indywidualnego dostosowania i ścisłego monitorowania pacjenta. Kluczowe jest rozpoczynanie od małych dawek i stopniowe ich zwiększanie pod kontrolą parametrów krwi.

Przeciwwskazania

  • Ciąża i okres karmienia piersią
  • Nadwrażliwość na azatioprynę, 6-merkaptopurynę lub którykolwiek składnik produktu
  • Leukopenia
  • Mała aktywność metylotransferazy tiopurynowej (TPMT)

Przed rozpoczęciem leczenia azatiopryną należy wykluczyć przeciwwskazania, szczególnie zwracając uwagę na ciążę, karmienie piersią i parametry krwi.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Monitorowanie: W czasie stosowania azatiopryny konieczne jest regularne przeprowadzanie badań morfologii krwi oraz czynności wątroby:

  • Pierwsze 8 tygodni: co najmniej raz na tydzień
  • Później: raz na miesiąc, następnie raz na 3 miesiące

Mielosupresja: W przypadku obniżenia liczby leukocytów i/lub płytek krwi poniżej normy lub wystąpienia innych objawów niepożądanych (zakażenia, krwawienia) należy zmniejszyć dawkę leku.

Zaburzenia metabolizmu: Azatiopryna wykazuje niepełną skuteczność u chorych z niedoborem fosforybozylotransferazy hipoksantynowo-guaninowej (zespół Lesch-Nyhana). U osób z wrodzonym niedoborem metylotransferazy tiopuryny (TPMT) może dochodzić do nasilonej mielosupresji.

Ryzyko nowotworów: U pacjentów poddawanych leczeniu immunosupresyjnemu, w tym azatiopryną, zwiększa się ryzyko rozwoju zespołów limfoproliferacyjnych i innych nowotworów złośliwych, szczególnie skóry.

Zespół aktywacji makrofagów (MAS): Jest to zagrażająca życiu choroba, która może rozwinąć się u pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi, szczególnie z zapalną chorobą jelit (IBD). Stosowanie azatiopryny może zwiększać podatność na rozwój tego stanu.

Zakażenia: Należy zwracać szczególną uwagę na objawy zakażeń, zwłaszcza wirusem EBV i cytomegalowirusem (CMV).

Stosowanie azatiopryny wymaga ścisłego monitorowania pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem parametrów krwi, funkcji wątroby oraz ryzyka rozwoju nowotworów i zakażeń.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Azatiopryna wchodzi w liczne interakcje z innymi lekami:

  • Osłabia działanie leków zwiotczających (tubokuraryna, pankuronium)
  • Nasila działanie sukcynylocholiny
  • Osłabia działanie doustnych leków przeciwzakrzepowych (warfaryna)
  • Nasila działanie innych leków hamujących czynność szpiku (np. penicylamina)
  • Allopurynol, tiopurynol i oksypurynol nasilają działanie azatiopryny - konieczne zmniejszenie dawki azatiopryny
  • Cysteina i cytarabina mogą osłabiać działanie azatiopryny
  • Możliwe zaburzenia hematologiczne przy jednoczesnym stosowaniu z kotrimoksazolem, kaptoprylem, cymetydyną i indometacyną
  • Aminosalicylany mogą nasilać działanie azatiopryny

Nie należy stosować szczepionek zawierających żywe drobnoustroje. Możliwe jest osłabienie reakcji na szczepionki zawierające zabite drobnoustroje.

Przed włączeniem azatiopryny należy dokładnie przeanalizować wszystkie leki przyjmowane przez pacjenta i monitorować potencjalne interakcje w trakcie terapii.

Ciąża i laktacja

Azatiopryny nie należy stosować w czasie ciąży ze względu na prawdopodobne właściwości teratogenne. Stosowanie w ciąży jest dopuszczalne jedynie w sytuacjach bezwzględnej konieczności dla zdrowia matki.

W czasie leczenia azatiopryną należy przerwać karmienie piersią.

Azatiopryna jest przeciwwskazana w ciąży i podczas karmienia piersią, z wyjątkiem sytuacji, gdy korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu/dziecka.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane azatiopryny obejmują:

  • Zaburzenia krwi: leukopenia, małopłytkowość, niedokrwistość
  • Zaburzenia układu immunologicznego: zwiększona podatność na zakażenia
  • Zaburzenia żołądka i jelit: nudności, wymioty, biegunka
  • Zaburzenia wątroby: zastój żółci, zaburzenia czynności wątroby
  • Nowotwory: zwiększone ryzyko rozwoju chorób nowotworowych
  • Zaburzenia skóry: łysienie

Rzadziej występują ciężkie powikłania, takie jak agranulocytoza, pancytopenia, zapalenie trzustki czy śródmiąższowe zapalenie płuc.

Pacjenci przyjmujący azatioprynę wymagają ścisłego monitorowania pod kątem potencjalnych działań niepożądanych, szczególnie hematologicznych i wątrobowych.

Warto zapamiętać
  • Azatiopryna jest lekiem immunosupresyjnym wymagającym indywidualnego doboru dawki i ścisłego monitorowania pacjenta.
  • Kluczowe jest regularne wykonywanie badań morfologii krwi i funkcji wątroby podczas terapii azatiopryną.

Przedawkowanie

Przedawkowanie azatiopryny prowadzi do:

  • Zmniejszenia liczby leukocytów i płytek krwi
  • Zahamowania czynności szpiku i pancytopenii
  • Nasilenia objawów niepożądanych związanych z supresją szpiku

Postępowanie w przypadku przedawkowania:

  • Przerwanie podawania leku lub zmniejszenie dawki
  • W ciężkich przypadkach - objawowe leczenie hematologiczne
  • Możliwe wykonanie płukania żołądka
  • Obserwacja pacjenta i monitorowanie zaburzeń hematologicznych
  • Częściowe usunięcie azatiopryny z organizmu za pomocą dializy

Przedawkowanie azatiopryny stanowi poważne zagrożenie dla pacjenta i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej oraz ścisłego monitorowania parametrów krwi.

Mechanizm działania

Azatiopryna jest pochodną imidazolową 6-merkaptopuryny o działaniu immunosupresyjnym. Jej mechanizm działania obejmuje:

  • Uwalnianie 6-merkaptopuryny, która jest antymetabolitem puryn
  • Blokowanie grup –SH przez alkilację
  • Hamowanie licznych szlaków biosyntezy kwasów nukleinowych
  • Zapobieganie proliferacji komórek uczestniczących w odpowiedzi immunologicznej
  • Uszkodzenie DNA przez wbudowanie tioanalogów puryn

Ze względu na mechanizm działania, efekty terapeutyczne azatiopryny mogą wystąpić z opóźnieniem, po tygodniach lub miesiącach leczenia.

Złożony mechanizm działania azatiopryny prowadzi do skutecznej immunosupresji, ale wymaga czasu do osiągnięcia pełnego efektu terapeutycznego.

Skład

1 tabletka Azathioprine VIS zawiera 50 mg azatiopryny.


1) Nowotwory złośliwe
2) Refundacja we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach: Pokaż wskazania z ChPL

Azathioprine VIS

Wskazania wg ChPL

Wskazania pozarejestracyjne: Nieswoiste zapalenie jelit inne niż o podłożu autoimmunizacyjnym - u dzieci do 18 rż.; nefropatia IgA inna niż o podłożu autoimmunizacyjnym - u dzieci do 18 rż.; Zapalenie naczyń inne niż o podłożu autoimmunizacyjnym - u dzieci do 18 rż.; choroby autoimmunizacyjne inne niż określone w ChPL; Stan po przeszczepie kończyny, rogówki, tkanek lub komórek
3) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
4) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia

Wskazania

Produkt leczniczy jest lekiem immunosupresyjnym. Stosowany jest w monoterapii lub częściej w skojarzeniu z innymi lekami (zazwyczaj kortykosteroidami). W chorobach o podłożu autoimmunologicznym, takich jak: toczeń rumieniowaty układowy, ciężkie reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie skórno-mięśniowe, zapalenie wielomięśniowe, guzkowe zapalenie okołotętnicze, pęcherzyca zwyczajna-piodermia zgorzelinowa, autoimmunologiczna niedokrwistość hemolityczna, przewlekła oporna plamica małopłytkowa, autoimmunologiczne przewlekłe zapalenie wątroby; azatioprynę stosuje się, gdy: choroby te są oporne na kortykosteroidy, kortykosteroidy są przeciwwskazane, lub konieczne byłoby leczenie kortykosteroidami w dawkach powodujących ciężkie działania niepożądane. U pacjentów, u których występują działania niepożądane, azatioprynę stosuje się w celu zmniejszenia dawek podtrzymujących steroidów. Działania terapeutyczne wystąpić mogą po kilku tyg. lub m-cach leczenia. Po przeszczepieniu narządów takich jak: nerki, serce i wątroba. Produkt leczniczy stosuje się, aby wydłużyć czas przeżycia przeszczepianych narządów oraz w celu zmniejszenia dawek kortykosteroidów niezbędnych po przeszczepieniu nerek.

Dawkowanie w przeszczepach u dorosłych i dzieci. Dawkę dobową azatiopryny można podać jednorazowo. Wielkość dawki należy dobierać indywidualnie, w zależności od stanu klinicznego pacjenta i parametrów czynności szpiku kostnego (bez niebezpiecznego obniżenia liczby krwinek białych i płytek). Należy pamiętać o różnicach indywidualnych i występowaniu nadwrażliwości u około 0,3% populacji. W 1-szym dniu po przeszczepieniu narządu podaje się 5 mg/kg mc./dobę, następnie dawkę podtrzymującą 1-4 mg/kg mc./dobę. Dawkę tę należy dostosować do odpowiedzi klinicznej i tolerancji hematologicznej. Ze względu na zagrożenie odrzuceniem przeszczepu, leczenie azatiopryną należy prowadzić dożywotnio, nawet jeśli wymagane dawki leku są małe. Dawkowanie w innych wskazaniach. W innych wskazaniach lek stosuje się u dorosłych i dzieci w dawce dobowej 1-3 mg/kg mc. Po uzyskaniu wyraźnego efektu klinicznego należy rozważyć zmniejszenie dawki podtrzymującej do możliwie najmniejszej skutecznej. Dawka może wynosić od poniżej 1-3 mg/kg mc. Jeśli po 3 m-cach leczenia stan pacjenta się nie poprawia, należy rozważyć odstawienie produktu. Jednakże, u pacjentów z IBD, należy rozważyć czas trwania leczenia wynoszący przynajmniej 12 m-cy a odpowiedź na leczenie może być klinicznie widoczna dopiero po 3-4 m-cach leczenia. Dawkowanie u pacjentów w podeszłym wieku. U osób w podeszłym wieku zaleca się podawanie mniejszych dawek, mieszczących się w dolnym zakresie zalecanego dawkowania. Dla osiągnięcia pełnego efektu terapeutycznego lek trzeba podawać przez okres kilku tyg. do kilku m-cy. Szczególną ostrożność należy zachować w razie kojarzenia azatiopryny z lekami immunosupresyjnymi o innym mechanizmie działania, takimi jak steroidy, cyklosporyna czy globulina antytymocytowa (ATG). Czasami, zwłaszcza po zastosowaniu większych dawek, u osób leczonych występują nudności, wymioty lub jadłowstręt. Objawy te można zmniejszyć przez podanie leku w podzielonych dawkach i po posiłku. Dawkowanie u pacjentów z niewydolnością nerek i/lub wątroby. Pacjentom z zaburzoną czynnością wątroby lub nerek zaleca się podawanie najmniejszych dawek zalecanych (1 mg /kg mc./dobę) i kontrolę czynności układu krwiotwórczego. W razie wystąpienia objawów uszkodzenia układu krwiotwórczego (zakażenia, wybroczyny o nieznanej przyczynie, krwawienia lub inne objawy zahamowania czynności szpiku kostnego) lub wątroby, zaleca się zmniejszenie dawki leku.

Produkt w postaci tabl. należy stosować, gdy tylko pacjent jest w stanie przyjmować leki doustnie. Lek najlepiej jest stosować po posiłku, popijając wodą.

Ciąża i okres karmienia piersią. Nadwrażliwość na azatioprynę, 6-merkaptopurynę lub którykolwiek składnik produktu. Osoby nadwrażliwe na 6-merkaptopurynę mogą być również nadwrażliwe na azatioprynę. Leukopenia. Mała aktywność metylotransferazy tiopurynowej (TPMT).

W czasie stosowania produktu leczniczego należy okresowo przeprowadzać badania obrazu morfologicznego krwi oraz czynności wątroby. W pierwszych 8 tyg. stosowania azatiopryny badanie krwi należy przeprowadzać co najmniej raz na tydzień a nawet częściej, jeśli stosuje się duże dawki oraz w przypadku ciężkiej niewydolności nerek lub wątroby. W późniejszym okresie leczenia częstość badań krwi można zmniejszyć, oznaczając elementy morfotyczne raz/m-c, a następnie przynajmniej raz/3 m-ce. W razie obniżenia liczby leukocytów i/lub płytek krwi poniżej granicy normy lub w razie wystąpienia innych niepożądanych objawów, tj. zakażenia, krwawienia, należy zmniejszyć dawkę. Azatiopryna wykazuje niepełną skuteczność terapeutyczną u chorych z niedoborem fosforybozylotransferazy hipoksantynowo-guaninowej (zespół Lesch-Nyhana). Zaburzony metabolizm leku u tych osób ogranicza działanie farmakologiczne i dlatego nie zaleca się stosowania azatiopryny u chorych z tym zespołem. U pacjentów z niewydolnością wątroby należy zachować ostrożność i systematycznie wykonywać pełne badanie ilościowe krwi oraz badania czynnościowe wątroby. U osób z wrodzonym niedoborem metylotransferazy tiopuryny (TPMT) w szpiku, może dochodzić do nasilonej mielosupresji (zahamowania czynności szpiku), którą potęguje jednoczesne stosowanie azatiopryny z olsalazyną, mesalazyną lub sulfosalazyną. Mutagenność z rakotwórczością lub rakotwórczość. U pacjentów poddawanych leczeniu immunosupresyjnemu, obejmującemu azatioprynę, zwiększa się ryzyko rozwoju zespołów limfoproliferacyjnych i innych nowotworów złośliwych, w tym zwłaszcza nowotworów skóry (czerniaka i innych), mięsaków (Kaposiego i innych) oraz raka szyjki macicy in situ. Wydaje się, że zwiększenie ryzyka zależy od stopnia i czasu trwania immunosupresji. Opisywano, że przerwanie immunosupresji może doprowadzić do częściowej regresji zespołu limfoproliferacyjnego. Z tego względu schemat leczenia zawierający kilka leków immunosupresyjnych (w tym tiopuryny) należy stosować ostrożnie, ponieważ może prowadzić do zespołów limfoproliferacyjnych, a niektóre z nich prowadziły do udokumentowanych zgonów. Połączenie równocześnie podawanych leków immunosupresyjnych zwiększa ryzyko rozwoju zespołów limfoproliferacyjnych zależnych od wirusa Epsteina-Barr (EBV). Zespół aktywacji makrofagów (MAS) jest znaną, zagrażającą życiu chorobą, która może się rozwinąć u pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi, szczególnie z zapalną chorobą jelit (IBD), przy czym stosowanie azatiopryny może się wiązać ze zwiększoną podatnością na rozwój tego stanu. Jeśli stwierdzi się lub podejrzewa MAS, należy jak najwcześniej rozpocząć jego ocenę i leczenie oraz przerwać leczenie azatiopryną. Lekarz powinien zwracać szczególną uwagę na objawy zakażenia, np. wirusem EBV i cytomegalowirusem (CMV), ponieważ wirusy te stanowią znane czynniki wyzwalające MAS. Brak danych dotyczących wpływu azatiopryny na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu.

Azatiopryna osłabia działanie leków zwiotczających, takich jak tubokuraryna i pankuronium, nasila natomiast działanie sukcynylocholiny. Osłabia działanie doustnych leków przeciwzakrzepowych (warfaryny). Nasila działanie innych leków hamujących czynność szpiku, np. penicylaminy. Z tego powodu należy unikać jednoczesnego stosowania. Objawy toksyczności mogą być także zwiększone podczas równoczesnego podawania soli złota i leków przeciwmalarycznych. Działanie azatiopryny nasila allopurynol, tiopurynol i oksypurynol, które hamują oksydazę ksantynową, enzym uczestniczący w metabolizmie azatiopryny. Dawkę azatiopryny należy wtedy obniżyć nawet o połowę. Działanie azatiopryny może być osłabione przez podanie cysteiny i cytarabiny. Istnieją sprzeczne doniesienia kliniczne dotyczące poważnych zaburzeń hematologicznych w wyniku interakcji azatiopryny z kotrimoksazolem. Zaburzenia hematologiczne mogą wystąpić podczas jednoczesnego podawania azatiopryny i kaptoprylu. Jednoczesne podawanie azatiopryny, cymetydyny oraz indometacyny może zwiększać ryzyko zaburzeń hematologicznych. Aminosalicylany mogą nasilać działanie azatiopryny. Podczas stosowania azatiopryny pacjentów nie należy szczepić szczepionkami zawierającymi żywe drobnoustroje. Możliwe jest osłabienie reakcji organizmu na szczepionkę zawierającą zabite drobnoustroje, np. przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby B.

Ze względu na prawdopodobne właściwości teratogenne, produktu leczniczego nie należy stosować w czasie ciąży. Stosowanie w ciąży jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest to bezwzględnie konieczne dla zdrowia matki, a stosowanie bezpieczniejszego leku alternatywnego jest niemożliwe lub przeciwwskazane. W czasie leczenia należy przerwać karmienie piersią.

Zaburzenia krwi i układu chłonnego: może wystąpić uszkodzenie szpiku: bardzo często leukopenia, często małopłytkowość, niezbyt często granulocytopenia i niedokrwistość. Bardzo rzadko może wystąpić agranulocytoza, pancytopenia i niedokrwistość aplastyczna. U osób z wrodzonym niedoborem metylotransferazy tiopuryny (TPMT) może dochodzić do zwiększonej mielosupresji. Zaburzenia układu immunologicznego: Obserwowano rzadko zwiększoną podatność na zakażenia wirusowe, bakteryjne i grzybicze, szczególnie w obrębie dróg oddechowych. Jest to problemem zwłaszcza u chorych po przeszczepach, otrzymujących skojarzoną terapię wielolekową. Mogą wystąpić reakcje nadwrażliwości, w tym często: gorączka, bóle mięśni i stawów; rzadko wysypka i wykwity skórne; z częstością nieznaną: złe samopoczucie, zawroty głowy, dreszcze, świąd skóry. W większości przypadków natychmiastowe odstawienie azatiopryny lub zmniejszenie dawki do połowy powodowało ustąpienie objawów. W razie wystąpienia nadwrażliwości na azatioprynę należy rozważyć odstawienie leku. Zaburzenia naczyniowe: często spadki ciśnienia krwi i zaburzenia rytmu serca, bardzo rzadko zapalenie naczyń. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: bardzo rzadko opisywano przypadki śmiertelne, kiedy inne ciężkie choroby występujące jednocześnie przyczyniły się do zgonu pacjenta. U niektórych pacjentów leczonych azatiopryną oraz innymi lekami immunosupresyjnymi bardzo rzadko opisywano łysienie. W wielu przypadkach ustąpiło ono samoistnie mimo kontynuowania leczenia z zastosowaniem mniejszej dawki leku. Zaburzenia żołądka i jelit: często zwłaszcza po większych dawkach stwierdza się nudności, wymioty, jadłowstręt, niezbyt często biegunkę. Po 1-szym podaniu u nielicznych pacjentów mogą wystąpić nudności, można temu zapobiec podając lek po posiłkach. U pacjentów po przeszczepach narządów, leczonych immunosupresyjnie, bardzo rzadko odnotowano przypadki ciężkich powikłań, w tym zapalenia okrężnicy, zapalenia uchyłków i perforacji jelita. U pacjentów leczonych azatiopryną z powodu wrzodziejącego zapalenia jelit, niezbyt często odnotowano przypadki ciężkiej biegunki, nawracającej po ponownym podaniu leku. Bardzo rzadko notowano zapalenie trzustki, szczególnie po przeszczepieniu nerek oraz u chorych na wrzodziejące zapalenie jelita. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: często odnotowano zastój żółci i zaburzenie czynności wątroby, które zwykle przemijały po odstawieniu leku. Objawy te mogą być związane z reakcjami nadwrażliwości. W związku z długotrwałym stosowaniem azatiopryny, szczególnie u pacjentów po przeszczepieniu narządów stosujących długotrwałą terapię azatiopryną, odnotowano często przypadki uszkodzenia wątroby, stanowiące zagrożenie życia pacjenta. Zmiany histologiczne obejmowały poszerzenie zatok naczyniowych, plamicę wątrobową, zarastanie naczyń wątrobowych oraz regeneracyjny przerost guzkowy. W niektórych przypadkach odstawienie azatiopryny powodowało, tymczasowo lub na stałe, ustąpienie objawów i poprawę histopatologicznego obrazu wątroby. Nowotwory łagodne i złośliwe (w tym torbiele i polipy): u chorych długotrwale leczonych lekami immunosupresyjnymi częściej stwierdza się choroby nowotworowe. Dotyczy to głównie pacjentów po przeszczepieniu narządów, którzy długo otrzymywali skojarzone leczenie immunosupresyjne, zawierające azatioprynę. Rzadko: nowotwory, w tym zespoły limfoproliferacyjne, rak skóry (czerniak i inne), mięsaki (Kaposiego i inne) oraz rak szyjki macicy in situ. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: bardzo rzadko opisywano odwracalne śródmiąższowe, polekowe zapalenie płuc.

Na skutek przedawkowania dochodzi początkowo do zmniejszenia liczby leukocytów i płytek krwi. Dalszą konsekwencją może być silniejsze zahamowanie czynności szpiku i pancytopenia. Mogą równocześnie nasilić się objawy niepożądane, opisane powyżej, spowodowane supresyjnym działaniem na szpik. Zależnie od sytuacji należy przerwać podawanie leku lub zmniejszyć dawkę. W skrajnych przypadkach (znaczna małopłytkowość, agranulocytoza) należy zastosować objawowe leczenie hematologiczne. Brak jest swoistego antidotum dla azatiopryny. Można wykonać płukanie żołądka. Konieczna jest obserwacja pacjenta, w tym monitorowanie zaburzeń hematologicznych, aby w razie wystąpienia działań niepożądanych szybko podjąć leczenie. Azatioprynę można częściowo usunąć z organizmu za pomocą dializy.

Azatiopryna jest pochodną imidazolową 6-merkaptopuryny o działaniu immunosupresyjnym. Mechanizm działania: uwalnianie 6-merkaptopuryny, która jest antymetabolitem puryn; ewentualne blokowanie grup –SH przez alkilację. Hamowanie licznych szlaków biosyntezy kwasów nukleinowych na wielu etapach, a w efekcie zapobieganie proliferacji komórek uczestniczących w wyznaczaniu i nasilaniu odpowiedzi immunologicznej; uszkodzenie kwasu deoksyrybonukleinowego przez wbudowanie w cząsteczkę DNA tioanalogów puryn. Ze względu na mechanizm działania, efekty terapeutyczne azatiopryny mogą wystąpić z opóźnieniem, po tyg. lub m-cach leczenia.

1 tabl. zawiera 50 mg azatiopryny.

Nowotwór złośliwy wargi C00
Nowotwór złośliwy nasady języka C01
Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części języka C02
Nowotwór złośliwy dziąsła C03
Nowotwór złośliwy dna jamy ustnej C04
Nowotwór złośliwy podniebienia C05
Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części jamy ustnej C06
Nowotwór złośliwy ślinianki przyusznej C07
Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych dużych gruczołów ślinowych C08
Nowotwór złośliwy migdałka C09
Nowotwór złośliwy części ustnej gardła C10
Nowotwór złośliwy części nosowej gardła C11
Nowotwór złośliwy zachyłka gruszkowatego C12
Nowotwór złośliwy części krtaniowej gardła C13
Nowotwór złośliwy o innym i nieokreślonym umiejscowieniu w obrębie wargi, jamy ustnej i gardła C14
Nowotwór złośliwy przełyku C15
Nowotwór złośliwy żołądka C16
Nowotwór złośliwy jelita cienkiego C17
Nowotwór złośliwy jelita grubego C18
Nowotwór złośliwy zgięcia esiczo-odbytniczego C19
Nowotwór złośliwy odbytnicy C20
Nowotwór złośliwy odbytu i kanału odbytu C21
Nowotwór złośliwy wątroby i przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych C22
Nowotwór złośliwy pęcherzyka żółciowego C23
Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części dróg żółciowych C24
Nowotwór złośliwy trzustki C25
Nowotwór złośliwy innych i niedokładnie określonych narządów układu pokarmowego C26
Nowotwór złośliwy jamy nosowej i ucha środkowego C30
Nowotwór złośliwy zatok przynosowych C31
Nowotwór złośliwy krtani C32
Nowotwór złośliwy tchawicy C33
Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca C34
Nowotwór złośliwy grasicy C37
Nowotwór złośliwy serca, śródpiersia i opłucnej C38
Nowotwór złośliwy o innym i bliżej nieokreślonym umiejscowieniu w obrębie układu oddechowego i narządów klatki piersiowej C39
Nowotwór złośliwy kości i chrząstki stawowej kończyn C40
Nowotwór złośliwy kości i chrząstki stawowej o innym i nieokreślonym umiejscowieniu C41
Inne nowotwory złośliwe skóry C44
Nowotwory złośliwe nerwów obwodowych i układu nerwowego wegetatywnego C47
Nowotwór złośliwy przestrzeni zaotrzewnowej i otrzewnej C48
Nowotwór złośliwy tkanki łącznej i innych tkanek miękkich C49
Nowotwór złośliwy piersi C50
Nowotwór złośliwy sromu C51
Nowotwór złośliwy pochwy C52
Nowotwór złośliwy szyjki macicy C53
Nowotwór złośliwy trzonu macicy C54
Nowotwór złośliwy nieokreślonej części macicy C55
Nowotwór złośliwy jajnika C56
Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych żeńskich narządów płciowych C57
Nowotwór złośliwy łożyska C58
Nowotwór złośliwy prącia C60
Nowotwór złośliwy gruczołu krokowego C61
Nowotwór złośliwy jądra C62
Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych męskich narządów płciowych C63
Nowotwór złośliwy nerki z wyjątkiem miedniczki nerkowej C64
Nowotwór złośliwy miedniczki nerkowej C65
Nowotwór złośliwy moczowodu C66
Nowotwór złośliwy pęcherza moczowego C67
Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych narządów układu moczowego C68
Nowotwór złośliwy oka i przydatków oka C69
Nowotwór złośliwy opon mózgowo-rdzeniowych C70
Nowotwór złośliwy mózgu C71
Nowotwór złośliwy rdzenia kręgowego, nerwów czaszkowych i innych części ośrodkowego układu nerwowego C72
Nowotwór złośliwy tarczycy C73
Nowotwór złośliwy nadnerczy C74
Nowotwór złośliwy innych gruczołów wydzielania wewnętrznego i struktur pokrewnych C75
Nowotwór złośliwy o umiejscowieniu innym i niedokładnie określonym C76
Wtórny i nieokreślony nowotwór złośliwy węzłów chłonnych C77
Wtórny nowotwór złośliwy układu oddechowego i pokarmowego C78
Wtórny nowotwór złośliwy o innym umiejscowieniu C79
Nowotwór złośliwy bez określenia jego umiejscowienia C80
Inny i nieokreślony nowotwór złośliwy tkanki limfatycznej, układu krwiotwórczego i tkanek pokrewnych C96
Nowotwory złośliwe o niezależnym (pierwotnym) mnogim umiejscowieniu C97
Nabyta niedokrwistość hemolityczna D59
Samoistna plamica małopłytkowa D69.3
Inne przewlekłe zapalenie wątroby niesklasyfikowane gdzie indziej K73.8
Serododatnie reumatoidalne zapalenie stawów M05
Inne reumatoidalne zapalenia stawów M06
Guzkowe zapalenie tętnic i choroby pokrewne M30
Toczeń rumieniowaty układowy M32
Zapalenie skórno-wielomięśniowe M33
Stan po przeszczepieniu nerki Z94.0
Stan po przeszczepieniu serca Z94.1
Stan po przeszczepieniu wątroby Z94.4

Lek może przenikać do mleka kobiet karmiących piersią.

Istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód, ale w pewnych sytuacjach klinicznych potencjalne korzyści z jego zastosowania przewyższają ryzyko (np. w stanach zagrażających życiu lub chorobach, w których inne, bezpieczne leki nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne).

Istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód, ale w pewnych sytuacjach klinicznych potencjalne korzyści z jego zastosowania przewyższają ryzyko (np. w stanach zagrażających życiu lub chorobach, w których inne, bezpieczne leki nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne).

Istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód, ale w pewnych sytuacjach klinicznych potencjalne korzyści z jego zastosowania przewyższają ryzyko (np. w stanach zagrażających życiu lub chorobach, w których inne, bezpieczne leki nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne).

Produkt leczniczy zawierający substancję czynną silnie działającą.