Avaxim 160 U - szczepionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A
Wskazania do stosowania
Avaxim 160 U jest wskazany do czynnego uodpornienia przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (WZW A) u młodzieży od 16. roku życia oraz u osób dorosłych. Należy pamiętać, że szczepionka ta:
- Nie chroni przed zakażeniem wirusami zapalenia wątroby typu B, C lub E
- Nie chroni przed innymi drobnoustrojami wywołującymi choroby wątroby
Zakażenie wirusem WZW A najczęściej następuje poprzez:
- Spożycie skażonej wody lub pożywienia
- Drogę fekalno-oralną przy kontakcie z osobami zakażonymi
- Krew lub kontakty seksualne (zwłaszcza oralno-analne)
Szczepionkę należy stosować zgodnie z oficjalnymi zaleceniami.
Avaxim 160 U jest skutecznym narzędziem profilaktyki WZW A u młodzieży i dorosłych, ale nie chroni przed innymi typami wirusowego zapalenia wątroby. Kluczowe jest przestrzeganie zasad higieny i unikanie potencjalnych źródeł zakażenia.
Dawkowanie i sposób podawania
Grupa wiekowa | Dawka podstawowa | Dawka uzupełniająca |
---|---|---|
Od 16. roku życia i dorośli | 0,5 ml | 0,5 ml po 6-12 miesiącach (do 36 miesięcy) |
Tabela 1. Schemat dawkowania szczepionki Avaxim 160 U
Pierwotną ochronę uzyskuje się po podaniu jednej dawki szczepionki. Dla uzyskania długotrwałej ochrony zaleca się podanie dawki uzupełniającej, najlepiej między 6. a 12. miesiącem od pierwszego szczepienia, ale można ją podać do 36 miesięcy po pierwszej dawce.
Szacuje się, że przeciwciała przeciw wirusowi WZW A utrzymują się przez co najmniej 10 lat po podaniu dawki uzupełniającej.
Avaxim 160 U może być stosowany jako dawka uzupełniająca u osób od 16. roku życia, które otrzymały szczepienie pierwotne szczepionką skojarzoną przeciw durowi brzusznemu i WZW A 6-36 miesięcy wcześniej.
Prawidłowe dawkowanie i zachowanie odpowiednich odstępów między dawkami jest kluczowe dla uzyskania optymalnej i długotrwałej ochrony przed WZW A. Lekarz powinien dostosować schemat szczepienia do indywidualnej sytuacji pacjenta.
Sposób podawania
Avaxim 160 U należy podawać domięśniowo (i.m.), preferowanym miejscem jest mięsień naramienny. Zalecenia dotyczące podawania:
- Nie podawać donaczyniowo - przed wstrzyknięciem upewnić się, że igła nie tkwi w naczyniu krwionośnym
- Nie mieszać z innymi szczepionkami w jednej strzykawce
- Unikać podawania w mięsień pośladkowy ze względu na zmienną ilość tkanki tłuszczowej
- Nie podawać śródskórnie
W wyjątkowych przypadkach (np. u pacjentów z trombocytopenią lub ryzykiem krwawienia) szczepionka może być podana podskórnie.
Prawidłowa technika podania szczepionki ma istotne znaczenie dla jej skuteczności i bezpieczeństwa. Lekarz powinien zwrócić szczególną uwagę na wybór miejsca wstrzyknięcia i sposób podania, dostosowując je do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Przeciwwskazania
Szczepionki Avaxim 160 U nie należy podawać w następujących przypadkach:
- Nadwrażliwość na którykolwiek składnik szczepionki
- Reakcja alergiczna po uprzednim podaniu szczepionki
Szczepienie należy odroczyć w przypadku:
- Gorączki
- Ostrej infekcji
- Zaostrzenia choroby przewlekłej
Przed podaniem szczepionki lekarz powinien dokładnie zebrać wywiad medyczny i ocenić aktualny stan zdrowia pacjenta, aby wykluczyć przeciwwskazania do szczepienia.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Podczas stosowania szczepionki Avaxim 160 U należy zachować szczególną ostrożność:
- Mieć przygotowany roztwór adrenaliny do wstrzyknięć na wypadek reakcji anafilaktycznej
- Uważać na możliwość wystąpienia omdlenia, szczególnie u młodzieży
- Rozważyć odroczenie szczepienia u pacjentów w trakcie leczenia immunosupresyjnego
- Zachować ostrożność u pacjentów z chorobami wątroby
- Uważać u osób z nadwrażliwością na neomycynę (śladowe ilości w szczepionce)
Lekarz powinien być przygotowany na możliwe reakcje niepożądane i dostosować postępowanie do indywidualnej sytuacji pacjenta, szczególnie w przypadku osób z obniżoną odpornością lub chorobami współistniejącymi.
Warto zapamiętać
- Avaxim 160 U zapewnia długotrwałą ochronę przed WZW A, utrzymującą się co najmniej 10 lat po podaniu dawki uzupełniającej
- Szczepionka może być podawana jednocześnie z innymi szczepionkami, ale w różne miejsca ciała, bez wpływu na odpowiedź immunologiczną
Interakcje
Avaxim 160 U może być podawany jednocześnie z:
- Immunoglobulinami (w różne miejsca ciała)
- Innymi inaktywowanymi szczepionkami
- Szczepionką przeciw durowi brzusznemu (TYPHIM Vi)
- Szczepionką przeciw WZW B
- Szczepionką przeciw żółtej gorączce
Należy pamiętać, że jednoczesne podanie z immunoglobulinami może obniżyć miana przeciwciał, choć nie wpływa na odsetek seroprotekcji.
Avaxim 160 U wykazuje dobrą kompatybilność z innymi szczepionkami, co umożliwia elastyczne planowanie schematów szczepień. Lekarz powinien jednak zawsze rozważyć indywidualną sytuację pacjenta przy planowaniu jednoczesnego podawania kilku szczepionek.
Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią
Nie zaleca się rutynowego stosowania szczepionki Avaxim 160 U u kobiet w ciąży i karmiących piersią:
- Brak danych dotyczących wpływu na rozwój płodu
- Nie przeprowadzono badań u kobiet karmiących piersią
W przypadku konieczności szczepienia kobiety w ciąży lub karmiącej, należy dokładnie rozważyć stosunek ryzyka do korzyści.
Decyzja o szczepieniu kobiet w ciąży lub karmiących piersią powinna być podejmowana indywidualnie, po dokładnej analizie potencjalnych korzyści i ryzyka.
Działania niepożądane
Najczęściej obserwowane działania niepożądane po podaniu szczepionki Avaxim 160 U:
- Reakcje miejscowe: bolesność, rumień, rzadko guzek w miejscu wstrzyknięcia
- Reakcje ogólne: umiarkowana gorączka, osłabienie, ból głowy, bóle mięśni lub stawów, zaburzenia żołądkowo-jelitowe
- Rzadko: przejściowy wzrost transaminaz w surowicy krwi
- Wyjątkowo: reakcje skórne (świąd, wysypka, pokrzywka)
Działania niepożądane są zwykle łagodne i krótkotrwałe. Występują rzadziej po podaniu dawki uzupełniającej.
Profil bezpieczeństwa szczepionki Avaxim 160 U jest korzystny, a większość działań niepożądanych ma charakter łagodny i przejściowy. Lekarz powinien poinformować pacjenta o możliwych reakcjach poszczepiennych i zalecić odpowiednie postępowanie w razie ich wystąpienia.
Właściwości farmakologiczne
Avaxim 160 U jest inaktywowaną szczepionką zawierającą wirus zapalenia wątroby typu A, który został namnożony, oczyszczony i inaktywowany formaldehydem. Mechanizm działania:
- Indukuje odporność przeciw WZW A poprzez wytworzenie przeciwciał
- 14 dni po szczepieniu u ponad 90% osób z prawidłową odpornością stwierdza się ochronne miano przeciwciał (>20 mj.m./ml)
- Miesiąc po pierwszej dawce prawie 100% osób jest chronionych
- Odporność może utrzymywać się przez co najmniej 36 miesięcy i zostaje wzmocniona po podaniu dawki uzupełniającej
Avaxim 160 U zapewnia szybką i skuteczną ochronę przed WZW A, a podanie dawki uzupełniającej znacząco wydłuża okres ochrony. Lekarz powinien podkreślić pacjentowi znaczenie przyjęcia pełnego schematu szczepienia dla uzyskania optymalnej i długotrwałej ochrony.
Skład
Jedna dawka (0,5 ml) szczepionki Avaxim 160 U zawiera:
- 160 jednostek antygenowych wirusa zapalenia wątroby typu A, szczep GBM
Znajomość składu szczepionki jest istotna dla lekarza, szczególnie w kontekście potencjalnych reakcji alergicznych u pacjentów z nadwrażliwością na składniki szczepionki.