Aspulmo
Salbutamol
Aspulmo - szczegółowe informacje dla lekarza
Wskazania do stosowania
Aspulmo jest wskazany w leczeniu skurczu oskrzeli lub odwracalnej obturacji dróg oddechowych. Produkt leczniczy zaleca się stosować:
- W leczeniu astmy o łagodnym, umiarkowanym lub ciężkim przebiegu (pod warunkiem, że nie opóźnia to rozpoczęcia terapii wziewnymi glikokortykosteroidami)
- Zapobiegawczo przed wysiłkiem fizycznym u pacjentów z astmą wysiłkową
- Profilaktycznie przed przewidywanym kontaktem z alergenami wywołującymi zwykle napady duszności
Aspulmo wykazuje szybki początek działania (w ciągu 5 minut) i krótkotrwały efekt rozszerzający oskrzela (4-6 godzin), co czyni go idealnym lekiem do doraźnego stosowania w przypadku nagłego skurczu oskrzeli.
Dawkowanie i sposób podawania
Aspulmo przeznaczony jest wyłącznie do stosowania wziewnego. Pacjenci mający trudności z koordynacją wdechu i uwolnienia leku z inhalatora powinni stosować komorę inhalacyjną.
| Grupa pacjentów | Wskazanie | Dawkowanie |
|---|---|---|
| Dorośli | Łagodzenie skurczu oskrzeli | 1-2 inhalacje (100-200 µg salbutamolu). W razie braku poprawy można wykonać więcej inhalacji. Maks. 2 inhalacje 3x/dobę. |
| Dorośli | Profilaktyka (wysiłek/alergen) | 2 inhalacje (2 x 100 µg salbutamolu) 10-15 min przed ekspozycją |
| Osoby w podeszłym wieku | Wszystkie wskazania | Jak u dorosłych |
| Dzieci | Ostry skurcz oskrzeli / profilaktyka astmy wysiłkowej | 1 inhalacja (100 µg salbutamolu). W razie braku poprawy można zwiększyć do 200 µg. Maks. 4 inhalacje/dobę. |
Uwaga: U pacjentów pediatrycznych z nasilającymi się objawami astmy nie należy zwiększać liczby inhalacji. W takim przypadku lekarz powinien rozważyć zwiększenie dawki przyjmowanego leku przeciwzapalnego lub systematyczne przyjmowanie glikokortykosteroidów.
Przeciwwskazania
Stosowanie Aspulmo jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:
- Nadwrażliwość na salbutamol lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Zapobieganie porodowi przedwczesnemu (dotyczy postaci wziewnej)
- Poronienie zagrażające
Należy pamiętać, że salbutamol podawany dożylnie lub w tabletkach może być stosowany w zapobieganiu porodowi przedwczesnemu niepowikłanemu przez łożysko przodujące, krwawienie wczesnoporodowe lub zatrucie ciążowe.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Technika inhalacji: Kluczowe jest sprawdzenie techniki inhalacyjnej pacjenta, aby zapewnić optymalne dostarczenie leku do płuc. Pacjentów należy poinformować o możliwości odczuwania innego smaku w porównaniu do wcześniej stosowanych aerozoli.
Monitorowanie leczenia: Reakcję na leczenie astmy należy regularnie kontrolować, wykonując testy czynności płuc. Jest to szczególnie istotne u pacjentów z ciężką astmą, ze względu na ryzyko zaostrzenia choroby lub nawet zgonu.
Eskalacja leczenia: Stosowanie leków rozszerzających oskrzela nie powinno być jedynym lub podstawowym leczeniem u pacjentów z przewlekłą astmą. W przypadku zwiększonego zużycia krótko działających β2-agonistów należy rozważyć zwiększenie dawki leków przeciwzapalnych (np. kortykosteroidów wziewnych lub doustnych).
Nagłe pogorszenie: Jeśli dotychczas skuteczna dawka salbutamolu nie przynosi poprawy w ciągu 3 godzin, pacjent powinien niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Może być konieczne sprawdzenie techniki inhalacji lub modyfikacja leczenia.
Grupy ryzyka: Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z:
- Nadczynnością tarczycy
- Niewydolnością serca
- Nadciśnieniem tętniczym
- Tętniakiem
- Zaburzeniami metabolizmu glukozy (w tym cukrzycą)
- Guzem chromochłonnym nadnerczy
- Niedokrwieniem mięśnia sercowego
- Tachyarytmią
- Kardiomiopatią przerostową
Ryzyko niedokrwienia mięśnia sercowego: Pacjentom z ciężką chorobą serca przyjmującym salbutamol należy zalecić konsultację medyczną w przypadku wystąpienia bólu w klatce piersiowej lub innych objawów zaostrzenia choroby serca.
Hipokaliemia: Stosowanie β2-agonistów, zwłaszcza pozajelitowo lub w nebulizacji, może wywoływać potencjalnie ciężką hipokaliemię. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z ostrą astmą, leczonych pochodnymi ksantyny, steroidami lub lekami moczopędnymi, a także w przypadku niedotlenienia. W tych przypadkach zaleca się kontrolowanie stężenia potasu w surowicy krwi.
Warto zapamiętać
- Aspulmo (salbutamol) jest szybko działającym β2-agonistą, idealnym do doraźnego leczenia skurczu oskrzeli
- Zwiększone zużycie leku może świadczyć o pogorszeniu kontroli astmy i wymaga konsultacji lekarskiej
Interakcje lekowe
Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu Aspulmo z następującymi lekami:
- Inne wziewne leki sympatykomimetyczne rozszerzające naczynia krwionośne (nie zaleca się jednoczesnego stosowania)
- Inhibitory monoaminooksydazy (iMAO) i trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (zwiększone ryzyko działań niepożądanych sercowo-naczyniowych)
- Nieselektywne leki blokujące receptory β-adrenergiczne, np. propranolol (przeciwwskazane)
- Glikozydy nasercowe (zachować ostrożność)
- Pochodne ksantyny, steroidy, leki moczopędne (ryzyko nasilenia hipokaliemii)
- Halogenowe środki znieczulające (zwiększone ryzyko zaburzeń rytmu serca i niedociśnienia tętniczego; należy przerwać podawanie salbutamolu co najmniej 6 godzin przed znieczuleniem)
Wnioski: Lekarz przepisujący Aspulmo powinien dokładnie przeanalizować listę leków przyjmowanych przez pacjenta, aby uniknąć potencjalnie niebezpiecznych interakcji. Szczególną uwagę należy zwrócić na leki wpływające na układ sercowo-naczyniowy oraz gospodarkę elektrolitową.
Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią
Ciąża: Aspulmo można stosować w okresie ciąży tylko wtedy, gdy korzyści dla matki znacznie przewyższają potencjalne zagrożenia dla płodu. Obserwacje kliniczne wykazały rzadkie przypadki wad wrodzonych u dzieci matek przyjmujących salbutamol, jednak trudno jednoznacznie powiązać te wady z działaniem leku.
Karmienie piersią: W razie konieczności podawania Aspulmo kobietom karmiącym piersią, zaleca się przerwanie karmienia piersią. Salbutamol może przenikać do mleka kobiecego, a jego wpływ na zdrowie noworodków nie jest do końca poznany.
Wnioski: Decyzja o stosowaniu Aspulmo u kobiet w ciąży lub karmiących piersią powinna być podjęta po dokładnej analizie stosunku korzyści do ryzyka. W przypadku konieczności stosowania leku u kobiet karmiących, należy rozważyć czasowe przerwanie karmienia piersią.
Działania niepożądane
Najczęściej zgłaszane działania niepożądane obejmują:
- Zaburzenia układu immunologicznego (bardzo rzadko): reakcje nadwrażliwości, obrzęk naczynioruchowy, pokrzywka, skurcz oskrzeli, obniżenie ciśnienia tętniczego, zapaść
- Zaburzenia metabolizmu (rzadko): hipokaliemia
- Zaburzenia układu nerwowego: drżenie mięśni szkieletowych (często), bóle głowy (często), nadmierna pobudliwość (bardzo rzadko)
- Zaburzenia serca: tachykardia (często), kołatanie serca (niezbyt często), niemiarowość serca (bardzo rzadko), niedokrwienie mięśnia sercowego (częstość nieznana)
- Zaburzenia naczyniowe (rzadko): rozszerzenie obwodowych naczyń krwionośnych
- Zaburzenia układu oddechowego (bardzo rzadko): paradoksalny skurcz oskrzeli
- Zaburzenia żołądka i jelit (niezbyt często): podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej i gardła
- Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe (rzadko): kurcze mięśni
Wnioski: Większość działań niepożądanych Aspulmo jest związana z jego działaniem farmakologicznym jako β2-agonisty. Lekarz powinien poinformować pacjenta o możliwości wystąpienia tych objawów i zalecić zgłaszanie wszelkich niepokojących symptomów.
Przedawkowanie
Objawy przedawkowania Aspulmo obejmują:
- Tachykardię
- Kołatanie serca
- Drżenie
- Nadmierną pobudliwość
- Zaburzenia metaboliczne, w tym hipokaliemię
W przypadku przedawkowania zaleca się:
- Leczenie objawowe
- Podanie kardioselektywnego leku blokującego receptory β-adrenergiczne (z ostrożnością u osób ze skurczem oskrzeli w wywiadzie)
- Monitorowanie stężenia potasu we krwi i w razie konieczności uzupełnienie elektrolitów
Wnioski: Przedawkowanie Aspulmo wymaga szybkiej interwencji medycznej, ze szczególnym uwzględnieniem monitorowania funkcji serca i poziomu elektrolitów. Leczenie powinno być prowadzone w warunkach szpitalnych.
Właściwości farmakologiczne
Salbutamol, substancja czynna Aspulmo, jest selektywnym β2-agonistą. W dawkach terapeutycznych działa na receptory β2-adrenergiczne w mięśniach gładkich oskrzeli, powodując ich rozkurcz. Charakteryzuje się:
- Szybkim początkiem działania (w ciągu 5 minut)
- Krótkotrwałym efektem rozszerzającym oskrzela (4-6 godzin)
Wnioski: Szybki początek działania i stosunkowo krótki czas efektu terapeutycznego czynią Aspulmo idealnym lekiem do doraźnego stosowania w przypadku nagłego skurczu oskrzeli. Jednocześnie, ze względu na krótki czas działania, nie powinien być stosowany jako jedyny lek w przewlekłej terapii astmy.
Skład
Jedna dawka inhalacyjna Aspulmo zawiera 100 µg salbutamolu (w postaci siarczanu salbutamolu).
Wnioski: Znajomość dokładnej dawki substancji czynnej jest kluczowa dla prawidłowego dawkowania leku i unikania przedawkowania. Lekarz powinien dokładnie poinstruować pacjenta o liczbie inhalacji odpowiadającej zaleconej dawce leku.
Aspulmo
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Kobiety w ciąży
4) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C
Wykaz B
Pielęgniarki i położne