Aspirin® C - (IR)
Acetylsalicylic acid + Ascorbic acid
Aspirin® C - Charakterystyka produktu leczniczego
Wskazania do stosowania
Kwas acetylosalicylowy (ASA) jest wskazany w następujących chorobach układu sercowo-naczyniowego:
- Niestabilna choroba wieńcowa
- Świeży zawał serca lub podejrzenie świeżego zawału serca
- Zapobieganie powtórnemu zawałowi serca
- Zapobieganie powrzepowym po zabiegach chirurgicznych lub interwencyjnych na naczyniach (np. PTCA, CABG, endarterektomia tętnicy szyjnej, zespolenie tętniczo-żylne)
- Zapobieganie napadom przejściowego niedokrwienia (TIA) i niedokrwiennego udaru mózgu u pacjentów z TIA
- Zapobieganie pierwszemu zawałowi serca u pacjentów z wieloma czynnikami ryzyka
- Zapobieganie zakrzepicy żył głębokich i zatorowi płuc u pacjentów długotrwale unieruchomionych
ASA wykazuje działanie przeciwpłytkowe, co uzasadnia jego zastosowanie w wymienionych wskazaniach kardiologicznych i neurologicznych. Lek może być stosowany zarówno w profilaktyce pierwotnej, jak i wtórnej powikłań zakrzepowo-zatorowych.
Dawkowanie i sposób podawania
Wskazanie | Dawkowanie |
---|---|
Niestabilna choroba wieńcowa | 100 mg raz na dobę |
Świeży zawał serca lub podejrzenie | Dawka nasycająca 200-300 mg (2-3 tabletki), następnie 100 mg raz na dobę |
Profilaktyka wtórna zawału serca | 100 mg raz na dobę |
Profilaktyka powikłań po zabiegach naczyniowych | 100 mg raz na dobę |
Profilaktyka TIA i udaru niedokrwiennego | 100 mg raz na dobę |
Profilaktyka pierwotna zawału serca | 100 mg raz na dobę |
Profilaktyka zakrzepicy żył głębokich i zatoru płucnego | 100-200 mg raz na dobę |
Tabletki należy przyjmować doustnie, najlepiej co najmniej 30 minut przed posiłkiem, popijając dużą ilością wody. Tabletki powlekane nie należy kruszyć, łamać ani żuć, aby zapewnić uwalnianie w środowisku zasadowym jelita. W ostrym zawale serca dawka początkowa powinna być rozkruszona lub rozgryziona i połknięta.
Przeciwwskazania
Produktu leczniczego nie należy stosować w następujących przypadkach:
- Nadwrażliwość na ASA, inne salicylany lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Skaza krwotoczna
- Ostra choroba wrzodowa żołądka i/lub dwunastnicy
- Ciężka niewydolność nerek
- Ciężka niewydolność wątroby
- Ciężka niewydolność serca
- Napady astmy oskrzelowej w wywiadzie, wywołane podaniem salicylanów lub substancji o podobnym działaniu
- Jednoczesne stosowanie metotreksatu w dawkach ≥15 mg/tydzień
- III trymestr ciąży
- Dzieci do 12 lat w przebiegu infekcji wirusowych (ryzyko zespołu Reye'a)
Przeciwwskazania obejmują zarówno stany kliniczne zwiększające ryzyko krwawień, jak i sytuacje, w których ASA może nasilać istniejące schorzenia lub wchodzić w niebezpieczne interakcje z innymi lekami. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek i wątroby.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
ASA należy stosować ze szczególną ostrożnością w następujących sytuacjach:
- I i II trymestr ciąży
- Okres karmienia piersią
- Nadwrażliwość na NLPZ lub inne substancje alergizujące
- Jednoczesne stosowanie leków przeciwzakrzepowych
- Jednoczesne stosowanie ibuprofenu
- Zaburzona czynność wątroby lub nerek
- Choroba wrzodowa lub krwawienia z przewodu pokarmowego w wywiadzie
- Niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej
ASA może powodować skurcz oskrzeli i wywoływać napady astmy. Czynniki ryzyka obejmują astmę oskrzelową, przewlekłe choroby układu oddechowego, katar sienny z polipami błony śluzowej nosa. Ze względu na działanie antyagregacyjne, ASA może prowadzić do wydłużenia czasu krwawienia podczas lub po zabiegach chirurgicznych. U pacjentów ze zmniejszonym wydalaniem kwasu moczowego ASA może wywołać napad dny moczanowej.
Szczególną ostrożność należy zachować u dzieci i młodzieży z objawami infekcji wirusowej ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu Reye'a. Uporczywe wymioty w czasie trwania chorób wirusowych mogą być objawem tego zespołu.
Warto zapamiętać
- ASA w małych dawkach (75-150 mg/dobę) wykazuje działanie przeciwpłytkowe i jest stosowany w profilaktyce powikłań zakrzepowo-zatorowych.
- Lek jest przeciwwskazany u pacjentów z czynną chorobą wrzodową, skazą krwotoczną oraz ciężką niewydolnością nerek, wątroby lub serca.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
ASA wchodzi w liczne interakcje z innymi lekami, które mogą mieć istotne znaczenie kliniczne:
- Metotreksat ≥15 mg/tydzień: przeciwwskazane jednoczesne stosowanie ze względu na zwiększenie toksyczności metotreksatu
- Ibuprofen: może antagonizować działanie przeciwpłytkowe ASA
- Leki przeciwzakrzepowe: zwiększone ryzyko krwawień
- Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI): zwiększone ryzyko krwawień z górnego odcinka przewodu pokarmowego
- NLPZ: zwiększone ryzyko choroby wrzodowej i krwawień z przewodu pokarmowego
- Digoksyna: zwiększenie stężenia digoksyny w osoczu
- Leki przeciwcukrzycowe: nasilenie działania hipoglikemizującego
- Leki trombolityczne: zwiększone ryzyko krwawień
- Glikokortykosteroidy: zwiększone ryzyko choroby wrzodowej
- Inhibitory ACE: zmniejszenie działania przeciwnadciśnieniowego
- Kwas walproinowy: zwiększenie toksyczności obu leków
Interakcje ASA z innymi lekami mogą prowadzić do zwiększonego ryzyka krwawień, zaburzeń czynności nerek lub zmiany skuteczności terapeutycznej. Konieczne jest zachowanie ostrożności przy łączeniu ASA z wymienionymi grupami leków oraz monitorowanie pacjenta pod kątem potencjalnych działań niepożądanych.
Wpływ na ciążę i laktację
Stosowanie ASA w ciąży i podczas karmienia piersią wymaga szczególnej ostrożności:
- I i II trymestr ciąży: stosować tylko w razie bezwzględnej konieczności, w najmniejszej skutecznej dawce
- III trymestr ciąży: przeciwwskazane ze względu na ryzyko powikłań u płodu i matki
- Karmienie piersią: krótkotrwałe stosowanie małych dawek jest zwykle bezpieczne, przy regularnym przyjmowaniu dużych dawek należy przerwać karmienie piersią
ASA może mieć niekorzystny wpływ na rozwój płodu, szczególnie w III trymestrze ciąży. Decyzja o stosowaniu leku u kobiet w ciąży lub karmiących piersią powinna być podjęta po dokładnej analizie potencjalnych korzyści i ryzyka.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem ASA obejmują:
- Zaburzenia żołądka i jelit: niestrawność, bóle brzucha, choroba wrzodowa
- Zwiększone ryzyko krwawień: wydłużenie czasu krwawienia, krwotoki
- Zaburzenia układu nerwowego: zawroty głowy, szumy uszne
- Reakcje nadwrażliwości: wysypka, pokrzywka, obrzęk, astma
- Zaburzenia czynności nerek i wątroby
Długotrwałe stosowanie ASA, szczególnie w dużych dawkach, może prowadzić do poważnych działań niepożądanych, w tym przewlekłej choroby wrzodowej, niewydolności nerek czy anemii z niedoboru żelaza. Konieczne jest monitorowanie pacjentów pod kątem potencjalnych powikłań, zwłaszcza w grupach zwiększonego ryzyka.
Przedawkowanie
Przedawkowanie ASA może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, szczególnie u osób w podeszłym wieku i małych dzieci. Objawy przedawkowania obejmują:
- Łagodne: nudności, wymioty, szumy uszne, zawroty głowy
- Ciężkie: zaburzenia oddychania, kwasica metaboliczna, śpiączka, wstrząs, niewydolność oddechowa
W przypadku przedawkowania konieczna jest natychmiastowa hospitalizacja. Postępowanie obejmuje płukanie żołądka, podanie węgla aktywowanego, kontrolę równowagi kwasowo-zasadowej oraz w ciężkich przypadkach - hemodializę lub dializę otrzewnową.
Mechanizm działania
Kwas acetylosalicylowy działa poprzez nieodwracalne hamowanie cyklooksygenazy (COX), co prowadzi do zmniejszenia syntezy prostanoidów i tromboksanu A2. Główne efekty terapeutyczne ASA to:
- Działanie przeciwpłytkowe: hamowanie agregacji płytek krwi
- Działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe
- Działanie przeciwzapalne (w większych dawkach)
Efekt przeciwpłytkowy utrzymuje się przez cały okres życia płytek krwi (ok. 7-10 dni), co uzasadnia stosowanie ASA w małych dawkach raz na dobę w profilaktyce powikłań zakrzepowo-zatorowych.
Skład
1 tabletka dojelitowa zawiera 100 mg kwasu acetylosalicylowego jako substancję czynną.
Aspirin® C jest lekiem o szerokim zastosowaniu w kardiologii i neurologii, głównie w profilaktyce powikłań zakrzepowo-zatorowych. Jego stosowanie wymaga jednak ostrożności ze względu na potencjalne działania niepożądane i liczne interakcje z innymi lekami. Kluczowe jest indywidualne dostosowanie terapii do potrzeb i stanu klinicznego pacjenta.