Wskazania do stosowania

Doksazosyna (Apo-Doxan) jest wskazana w następujących przypadkach:

1. Leczenie objawów dyzurycznych wywołanych łagodnym przerostem gruczołu krokowego (BPH)

Objawy dyzuryczne obejmują:

• Uczucie nagłego parcia na mocz
• Zmniejszenie strumienia moczu
• Przerywane oddawanie moczu
• Oddawanie moczu po kropli
• Uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza moczowego
• Konieczność oddawania moczu w nocy (nykturia)
• Częstomocz
• Uczucie pieczenia w cewce moczowej

Doksazosynę można stosować u pacjentów z prawidłowym ciśnieniem tętniczym krwi, jak i u pacjentów z nadciśnieniem.

2. Leczenie samoistnego nadciśnienia tętniczego

Doksazosyna może być stosowana:

• W monoterapii
• W skojarzeniu z innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi, takimi jak:
  • Moczopędne leki tiazydowe
  • Leki blokujące receptory β-adrenergiczne
  • Antagoniści wapnia
  • Inhibitory ACE

Doksazosyna jest wszechstronnym lekiem, skutecznym zarówno w leczeniu objawów związanych z przerostem prostaty, jak i w terapii nadciśnienia tętniczego. Jej zastosowanie może być szczególnie korzystne u pacjentów, u których współistnieją oba te schorzenia.

Dawkowanie

Ogólne zasady dawkowania:

Dawkowanie należy dostosować indywidualnie do nasilenia objawów i skuteczności leczenia u danego pacjenta. Ważne jest stopniowe zwiększanie dawki w celu minimalizacji ryzyka działań niepożądanych.

Tabela: Dawkowanie doksazosyny w zależności od wskazania

Szczegółowe zalecenia dotyczące dawkowania:

1. Leczenie objawów dyzurycznych (BPH):

• Dawka początkowa: 1 mg raz na dobę
• Dawkę można zwiększać do 2 mg, 4 mg, a nawet 8 mg
• Maksymalna dawka dobowa: 8 mg

2. Leczenie nadciśnienia tętniczego:

• Dawka początkowa: 1 mg raz na dobę
• Dawkę można zwiększać do 2 mg, 4 mg, 8 mg, a nawet 16 mg
• Maksymalna dawka dobowa: 16 mg

Ważne zasady zwiększania dawki:

• Nie zwiększać dawki częściej niż co 1-2 tygodnie
• Kontrolować ciśnienie krwi w okresie 2-6 godzin po podaniu leku i bezpośrednio przed podaniem kolejnej dawki
• Unikać zwiększania dawki dobowej jednorazowo o ponad 4 mg (zwiększa ryzyko hipotonii ortostatycznej)

Dawkowanie w szczególnych grupach pacjentów:

Pacjenci w podeszłym wieku: Nie ma potrzeby dostosowania dawki.

Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek: Nie ma konieczności dostosowania dawki. Farmakokinetyka doksazosyny jest taka sama jak u pacjentów bez zaburzeń.

Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby: Należy zachować ostrożność i w razie potrzeby zmniejszyć dawkę. Brak dokładnych danych farmakokinetycznych w tej grupie pacjentów.

Pacjenci poddawani hemodializie: Nie jest wymagana zmiana dawkowania. Doksazosyny nie można usunąć z surowicy krwi metodą hemodializy.

Dzieci i młodzież: Nie określono dotychczas bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności u dzieci.

Dawkowanie doksazosyny wymaga indywidualnego podejścia i stopniowego zwiększania dawki. Szczególną uwagę należy zwrócić na monitorowanie ciśnienia krwi, zwłaszcza na początku leczenia i po każdym zwiększeniu dawki.

Sposób podawania

Doksazosynę podaje się doustnie, raz na dobę, o tej samej porze rano lub wieczorem. Tabletki można przyjmować przed lub po posiłku, popijając niewielką ilością płynu.

Ważne zalecenia:

• Na początku leczenia, we wszystkich wskazaniach, należy stosować dawkę początkową 1 mg raz na dobę, aby zminimalizować ryzyko hipotonii ortostatycznej lub omdlenia
• Nie należy rozpoczynać leczenia preparatami o wyższej dawce (2 mg lub 4 mg)
• Jeśli pacjent nie przyjmował leku przez kilka dni, leczenie należy wznowić od dawki początkowej 1 mg na dobę

Prawidłowe dawkowanie i sposób podawania doksazosyny są kluczowe dla osiągnięcia optymalnego efektu terapeutycznego przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka działań niepożądanych, szczególnie związanych z hipotonią ortostatyczną.

Przeciwwskazania

Stosowanie doksazosyny jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na doksazosynę
• Nadwrażliwość na inne pochodne chinazoliny (np. prazosin, terazosin)
• Nadwrażliwość na którąkolwiek substancję pomocniczą preparatu

Przeciwwskazania do stosowania doksazosyny są ograniczone głównie do reakcji nadwrażliwości na substancję czynną lub związki o podobnej strukturze chemicznej. Należy dokładnie zebrać wywiad alergologiczny przed rozpoczęciem leczenia.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

1. Zaburzenia czynności wątroby

Brak dokładnych danych dotyczących metabolizmu doksazosyny przez wątrobę oraz jej interakcji z lekami wpływającymi na metabolizm wątrobowy (np. cymetydyna). Należy zachować ostrożność u pacjentów z niewydolnością wątroby.

2. Interakcje z inhibitorami fosfodiesterazy typu 5

Jednoczesne stosowanie z inhibitorami PDE-5 (np. syldenafil, tadalafil, wardenafil) może prowadzić do objawowego niedociśnienia u niektórych pacjentów. Przed rozpoczęciem leczenia inhibitorami PDE-5 stan pacjenta przyjmującego α-adrenolityki powinien być stabilny.

3. Ryzyko hipotonii ortostatycznej i "efekt pierwszej dawki"

Doksazosyna może powodować nadmierne obniżenie ciśnienia tętniczego, szczególnie przy zmianie pozycji ciała na pionową. Może to prowadzić do zawrotów głowy lub omdleń. Objawy te występują najczęściej:

• Po przyjęciu pierwszej dawki
• Po zwiększeniu dawki
• Gdy przerwa w stosowaniu leku trwała dłużej niż kilka dni

Zalecenia dla minimalizacji ryzyka:

• Rozpoczynać leczenie od dawki 1 mg na dobę
• Zwiększać dawkę stopniowo
• Ostrzec pacjentów o konieczności unikania sytuacji, w których nagłe omdlenie mogłoby prowadzić do uszkodzenia ciała
• Kontrolować ciśnienie krwi na początku leczenia i po każdym zwiększeniu dawki

4. Ryzyko długotrwałego wzwodu prącia (priapizm)

Rzadko (prawdopodobnie rzadziej niż u 1 na 7000 pacjentów) doksazosyna może wywoływać długotrwały, bolesny wzwód prącia. Pacjentów należy poinformować o konieczności natychmiastowego zgłoszenia się do lekarza w przypadku wystąpienia tego objawu.

5. Różnicowanie z nowotworem gruczołu krokowego

Objawy łagodnego przerostu gruczołu krokowego mogą być podobne do objawów nowotworu prostaty. Przed rozpoczęciem leczenia doksazosyną należy wykluczyć obecność nowotworu.

6. Stosowanie u pacjentów z niewydolnością nerek

Należy zachować szczególną ostrożność i monitorować pacjentów pod kątem nasilonych objawów "efektu pierwszej dawki" lub długotrwałego niedociśnienia.

7. Zawartość laktozy

Tabletki zawierają laktozę jednowodną. Produkt nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.

8. Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn

Szczególnie w początkowym okresie leczenia oraz po każdym zwiększeniu dawki mogą wystąpić działania niepożądane (omdlenie, zawroty głowy, dezorientacja) wpływające na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Stosowanie doksazosyny wymaga szczególnej ostrożności i monitorowania pacjenta, zwłaszcza w początkowym okresie leczenia. Kluczowe jest odpowiednie edukowanie pacjenta o potencjalnych działaniach niepożądanych i sposobach ich minimalizacji.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

1. Wiązanie z białkami osocza

Doksazosyna w 98% wiąże się z białkami surowicy krwi. W badaniach in vitro nie stwierdzono wpływu doksazosyny na wiązanie z białkami innych leków (np. digoksyny, warfaryny, fenytoiny, indometacyny). Brak jednak danych o wpływie innych leków silnie wiążących się z białkami na wiązanie doksazosyny.

2. Jednoczesne stosowanie z innymi lekami

Doksazosynę stosowano jednocześnie z:

• Moczopędnymi lekami tiazydowymi
• Furosemidem
• Lekami blokującymi receptory β-adrenergiczne
• Niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi
• Antybiotykami
• Doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi
• Lekami zwiększającymi wydalanie kwasu moczowego
• Lekami przeciwzakrzepowymi

Nie obserwowano istotnych działań niepożądanych wynikających z tych interakcji.

3. Interakcje z inhibitorami fosfodiesterazy typu 5

Jednoczesne stosowanie inhibitorów PDE-5 (np. syldenafil, tadalafil, wardenafil) może u niektórych pacjentów prowadzić do objawowego niedociśnienia.

4. Interakcje z finasterydem

Zarówno doksazosyna, jak i finasteryd (inhibitor 5-α-reduktazy) silnie wiążą się z białkami osocza i są metabolizowane w wątrobie. Brak jednak dokładnych danych z kontrolowanych badań klinicznych dotyczących ich równoczesnego stosowania.

5. Wpływ na stężenie PSA

U pacjentów stosujących doksazosynę krócej niż 3 miesiące nie stwierdzono wpływu na stężenie specyficznego antygenu prostaty (PSA).

Mimo że doksazosyna wykazuje stosunkowo niewiele istotnych interakcji lekowych, należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu z inhibitorami PDE-5 oraz innymi lekami mogącymi wpływać na ciśnienie tętnicze. Konieczne jest monitorowanie pacjenta, szczególnie na początku terapii skojarzonej.

Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią

Ciąża

Nie przeprowadzono odpowiednio liczebnych, dobrze kontrolowanych badań u kobiet w ciąży. Doksazosyna może być stosowana w ciąży jedynie w przypadkach, gdy w opinii lekarza korzyść dla matki przeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu.

Karmienie piersią

Nie wiadomo, czy doksazosyna przenika do mleka kobiet karmiących piersią. U dziecka mogą wystąpić działania niepożądane spowodowane doksazosyną. Z tego powodu kobiety leczone doksazosyną nie powinny karmić piersią.

Stosowanie doksazosyny u kobiet w ciąży i karmiących piersią powinno być ograniczone do sytuacji, gdy jest to bezwzględnie konieczne, a potencjalne korzyści przewyższają ryzyko. Decyzja o stosowaniu leku w tych grupach pacjentek powinna być podejmowana indywidualnie przez lekarza.

Działania niepożądane

Działania niepożądane doksazosyny zostały sklasyfikowane według częstości występowania:

• Bardzo często (≥1/10)
• Często (≥1/100 do <1/10)
• Niezbyt często (≥1/1 000 do <1/100)
• Rzadko (≥1/10 000 do <1/1 000)
• Bardzo rzadko (<1/10 000)

Najczęstsze działania niepożądane:

Bardzo często:

• Bóle głowy

Często:

• Zawroty głowy
• Senność
• Kołatanie serca
• Hipotonia ortostatyczna
• Obrzęki
• Duszność
• Bóle brzucha
• Suchość w ustach
• Nudności
• Osłabienie
• Zmęczenie

Wybrane istotne działania niepożądane:

Zaburzenia sercowo-naczyniowe:

• Hipotonia ortostatyczna (często)
• Zawał serca (niezbyt często)
• Dusznica bolesna (niezbyt często)
• Arytmia (niezbyt często)

Zaburzenia układu nerwowego:

• Omdlenia (niezbyt często)
• Drżenie (niezbyt często)
• Utrata pamięci (niezbyt często)

Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych:

• Zwiększona aktywność enzymów wątrobowych (niezbyt często)
• Żółtaczka (niezbyt często)
• Zapalenie wątroby (rzadko)

Zaburzenia układu rozrodczego:

• Priapizm (rzadko)
• Impotencja (rzadko)
• Wsteczna ejakulacja (rzadko)

Profil działań niepożądanych doksazosyny jest stosunkowo szeroki, ale większość z nich występuje niezbyt często lub rzadko. Najistotniejsze klinicznie są działania związane z układem sercowo-naczyniowym, szczególnie hipotonia ortostatyczna. Pacjenci powinni być poinformowani o możliwości wystąpienia działań niepożądanych i instruowani, jak postępować w przypadku ich pojawienia się.

Przedawkowanie

Brak dokładnych danych klinicznych dotyczących przedawkowania doksazosyny. W przypadku przedawkowania należy spodziewać się wystąpienia objawowego niedociśnienia, które może manifestować się:

• Zawrotami głowy
• Omdleniem

Postępowanie w przypadku przedawkowania:

1. Ułożyć pacjenta w pozycji bezpiecznej (leżącej z uniesionymi nogami)
2. Zastosować leczenie objawowe
3. W razie potrzeby uzupełnić objętość płynów
4. W ciężkich przypadkach rozważyć zastosowanie leków wazopresyjnych

Przedawkowanie doksazosyny może prowadzić do poważnego niedociśnienia. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie objawów i wdrożenie odpowiedniego postępowania, ze szczególnym uwzględnieniem utrzymania prawidłowego ciśnienia tętniczego.

Właściwości farmakologiczne

Mechanizm działania

Doksazosyna jest antagonistą receptorów α-adrenergicznych, wykazującym powinowactwo do receptorów α1. Pod względem farmakologicznym wykazuje podobieństwo do prazosyny i terazosyny, jednak charakteryzuje się najdłuższym czasem działania spośród tych leków, co umożliwia podawanie raz na dobę.

Działanie przeciwnadciśnieniowe

Doksazosyna jest silnym, długo działającym lekiem przeciwnadciśnieniowym. Jej mechanizm działania polega na blokowaniu receptorów α1-adrenergicznych, co prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i obniżenia oporu obwodowego.

Wpływ na metabolizm

Doksazosyna nie powoduje istotnych zaburzeń metabolicznych u pacjentów ze współistniejącymi schorzeniami, takimi jak:

• Cukrzyca
• Dna moczanowa
• Insulinooporność

Działanie w łagodnym przeroście gruczołu krokowego

W przypadku BPH, doksazosyna działa poprzez blokadę receptorów α1-adrenergicznych w mięśniach gładkich gruczołu krokowego, pęcherza moczowego i cewki moczowej. Prowadzi to do zmniejszenia napięcia mięśni gładkich i poprawy odpływu moczu.

Doksazosyna jest wszechstronnym lekiem o podwójnym działaniu - przeciwnadciśnieniowym oraz łagodzącym objawy związane z przerostem prostaty. Jej długi czas działania i korzystny profil metaboliczny czynią ją atrakcyjną opcją terapeutyczną, szczególnie u pacjentów z współistniejącym nadciśnieniem i BPH.

Skład preparatu

Preparat Apo-Doxan dostępny jest w trzech dawkach. Każda tabletka zawiera:

• 1 mg doksazosyny (w postaci mezylanu doksazosyny)
• 2 mg doksazosyny (w postaci mezylanu doksazosyny)
• 4 mg doksazosyny (w postaci mezylanu doksazosyny)

Różnorodność dostępnych dawek umożliwia precyzyjne dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta, zgodnie z zasadą stopniowego zwiększania dawki w celu osiągnięcia optymalnego efektu terapeutycznego przy minimalizacji ryzyka działań niepożądanych.

1) Refundacja we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach: Pokaż wskazania z ChPL

Apo-Doxan 1; 2; 4

Wskazania pozarejestracyjne: Przewlekła choroba nerek u dzieci do 18 rż.
2) Przerost gruczołu krokowego
3) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
4) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia
5) Refundacja we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach: Pokaż wskazania z ChPL

Apo-Doxan 1; 2; 4

Wskazania pozarejestracyjne: Przewlekła choroba nerek u dzieci do 18 rż.; neurogenna dysfunkcja pęcherza u dzieci do 18 rż.; nieneurogenna dysfunkcja pęcherza u dzieci do 18 rż.