Wskazania do stosowania

Doksazosyna (Apo-Doxan) jest wskazana w następujących przypadkach:

1. Leczenie objawów dyzurycznych wywołanych łagodnym przerostem gruczołu krokowego (BPH)

Objawy dyzuryczne obejmują:

• Uczucie nagłego parcia na mocz
• Zmniejszenie strumienia moczu
• Przerywane oddawanie moczu
• Oddawanie moczu po kropli
• Uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza moczowego
• Konieczność oddawania moczu w nocy (nykturia)
• Częstomocz
• Uczucie pieczenia w cewce moczowej

Doksazosynę można stosować zarówno u pacjentów z prawidłowym ciśnieniem tętniczym krwi, jak i z nadciśnieniem.

2. Leczenie samoistnego nadciśnienia tętniczego

Doksazosyna może być stosowana:

• W monoterapii
• W skojarzeniu z innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi, takimi jak:
  • Moczopędne leki tiazydowe
  • Leki blokujące receptory β-adrenergiczne
  • Antagoniści wapnia
  • Inhibitory ACE

Skuteczność doksazosyny w leczeniu nadciśnienia tętniczego i łagodnego przerostu gruczołu krokowego wynika z jej działania jako antagonisty receptorów α-adrenergicznych. Lek ten charakteryzuje się długim czasem działania, co umożliwia jego podawanie raz na dobę.

Dawkowanie

Ogólne zasady dawkowania:

Dawkowanie należy dostosować indywidualnie do nasilenia objawów i skuteczności leczenia u danego pacjenta. Ważne jest stopniowe zwiększanie dawki w celu zminimalizowania ryzyka wystąpienia działań niepożądanych, szczególnie hipotonii ortostatycznej.

Dawkowanie w poszczególnych wskazaniach:

Tabela: Schemat dawkowania doksazosyny w zależności od wskazania

Szczególne grupy pacjentów:

• Pacjenci w podeszłym wieku: Nie ma potrzeby dostosowania dawki.
• Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek: Nie ma konieczności dostosowania dawki.
• Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby: Należy zachować ostrożność i w razie potrzeby zmniejszyć dawkę.
• Pacjenci poddawani hemodializie: Nie jest wymagana zmiana dawkowania.
• Dzieci i młodzież: Nie określono dotychczas bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności u dzieci.

Sposób podawania:

Doksazosynę podaje się raz na dobę, o tej samej porze rano lub wieczorem. Tabletki można przyjmować przed lub po posiłku, popijając niewielką ilością płynu.

Prawidłowe dawkowanie doksazosyny jest kluczowe dla osiągnięcia optymalnego efektu terapeutycznego przy jednoczesnym zminimalizowaniu ryzyka działań niepożądanych. Należy pamiętać o stopniowym zwiększaniu dawki i regularnym monitorowaniu ciśnienia krwi, szczególnie na początku leczenia i po każdym zwiększeniu dawki.

Przeciwwskazania

Stosowanie doksazosyny jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na doksazosynę
• Nadwrażliwość na pochodne chinazoliny (np. prazosin, terazosin)
• Nadwrażliwość na którąkolwiek substancję pomocniczą preparatu

Przed rozpoczęciem leczenia doksazosyną należy dokładnie zebrać wywiad alergologiczny pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem reakcji na leki z grupy antagonistów receptorów α-adrenergicznych.

Ostrzeżenia specjalne i środki ostrożności

1. Pacjenci z niewydolnością wątroby

Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z niewydolnością wątroby. Brak danych z dobrze kontrolowanych badań klinicznych dotyczących metabolizmu doksazosyny przez wątrobę oraz jej stosowania jednocześnie z produktami leczniczymi mającymi wpływ na metabolizm wątrobowy (np. cymetydyna).

2. Interakcje z inhibitorami fosfodiesterazy typu 5

Jednoczesne stosowanie inhibitorów fosfodiesterazy typu 5 (np. syldenafil, tadalafil, wardenafil) i doksazosyny może u niektórych pacjentów prowadzić do objawowego niedociśnienia. Należy zachować ostrożność i upewnić się, że stan pacjenta przyjmującego leki α-adrenolityczne jest stabilny przed rozpoczęciem leczenia inhibitorami fosfodiesterazy typu 5.

3. Ryzyko hipotonii ortostatycznej i "efekt pierwszej dawki"

Doksazosyna może powodować nadmierne obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, szczególnie przy zmianie pozycji ciała na pionową. Może to prowadzić do zawrotów głowy, a nawet omdleń. Objawy hipotonii ortostatycznej występują najczęściej:

• Po przyjęciu pierwszej dawki
• Po zwiększeniu dawki
• Gdy przerwa w stosowaniu leku trwała dłużej niż kilka dni

Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia tych objawów, należy:

• Rozpoczynać leczenie od dawki 1 mg/dobę
• Zwiększać dawkę stopniowo
• Przestrzec pacjentów o konieczności unikania sytuacji, w których nagłe omdlenie mogłoby prowadzić do uszkodzenia ciała

4. Długotrwały wzwód prącia (priapizm)

Rzadko (prawdopodobnie rzadziej niż raz na 7000 pacjentów) doksazosyna może wywoływać długotrwały, bolesny wzwód prącia. Pacjentów należy poinformować o konieczności natychmiastowego zgłoszenia się do lekarza w przypadku wystąpienia tego działania niepożądanego, ze względu na ryzyko trwałej impotencji.

5. Nowotwór gruczołu krokowego

Przed rozpoczęciem leczenia doksazosyną należy wykluczyć obecność nowotworu gruczołu krokowego, którego objawy mogą być podobne do objawów łagodnego przerostu prostaty.

6. Pacjenci poddawani zabiegom okulistycznym

U niektórych pacjentów leczonych lub wcześniej leczonych tamsulozyną obserwowano śródoperacyjny zespół wiotkiej tęczówki (IFIS) podczas operacji zaćmy. Chociaż ryzyko wystąpienia tego powikłania u pacjentów przyjmujących doksazosynę wydaje się bardzo niskie, należy poinformować okulistów o stosowaniu przez pacjenta leków α-adrenolitycznych przed planowanym zabiegiem.

Stosowanie doksazosyny wymaga zachowania szczególnej ostrożności, zwłaszcza u pacjentów z chorobami wątroby, przyjmujących inne leki obniżające ciśnienie krwi oraz w początkowym okresie leczenia. Kluczowe jest odpowiednie monitorowanie pacjenta i edukacja w zakresie możliwych działań niepożądanych.

Interakcje

Doksazosyna może wchodzić w interakcje z innymi lekami. Najważniejsze z nich to:

1. Interakcje farmakokinetyczne

Doksazosyna w 98% wiąże się z białkami surowicy krwi. W badaniach in vitro nie stwierdzono, by doksazosyna wpływała na wiązanie z białkami surowicy innych leków, takich jak:

• Digoksyna
• Warfaryna
• Fenytoina
• Indometacyna

Jednakże brak danych, czy inne leki silnie wiążące się z białkami surowicy mogą wpływać na wiązanie doksazosyny.

2. Interakcje farmakodynamiczne

Doksazosynę stosowano jednocześnie z następującymi lekami bez obserwacji istotnych działań niepożądanych wynikających z interakcji:

• Moczopędne leki tiazydowe
• Furosemid
• Leki blokujące receptory β-adrenergiczne
• Niesteroidowe leki przeciwzapalne
• Antybiotyki
• Doustne leki przeciwcukrzycowe
• Leki zwiększające wydalanie kwasu moczowego w moczu
• Leki przeciwzakrzepowe

3. Inhibitory fosfodiesterazy typu 5

Jednoczesne stosowanie inhibitorów fosfodiesterazy typu 5 (np. syldenafil, tadalafil, wardenafil) i doksazosyny może u niektórych pacjentów prowadzić do objawowego niedociśnienia. Należy zachować ostrożność przy łączeniu tych leków.

4. Finasteryd

Doksazosyna i finasteryd (inhibitor 5-α-reduktazy) wiążą się silnie z białkami surowicy krwi i są metabolizowane w wątrobie. Brak jednak danych z dobrze kontrolowanych badań klinicznych dotyczących ich równoczesnego stosowania.

5. Wpływ na badania diagnostyczne

U pacjentów stosujących doksazosynę krócej niż 3 miesiące nie stwierdzono wpływu na stężenie specyficznego antygenu prostaty (PSA).

Mimo że doksazosyna wykazuje stosunkowo niewiele istotnych klinicznie interakcji, należy zachować ostrożność przy jej łączeniu z innymi lekami obniżającymi ciśnienie krwi, szczególnie inhibitorami fosfodiesterazy typu 5. Konieczne jest monitorowanie pacjenta pod kątem potencjalnych działań niepożądanych wynikających z interakcji lekowych.

Ciąża i laktacja

Stosowanie w ciąży

Nie przeprowadzono odpowiednio liczebnych, dobrze kontrolowanych badań u kobiet w ciąży. Doksazosyna może być stosowana w ciąży jedynie w przypadkach, gdy w opinii lekarza korzyść dla matki przeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu.

Stosowanie podczas karmienia piersią

Nie wiadomo, czy doksazosyna przenika do mleka kobiet karmiących piersią. U dziecka mogą wystąpić działania niepożądane spowodowane doksazosyną. Z tego powodu kobiety leczone doksazosyną nie powinny karmić piersią.

Stosowanie doksazosyny u kobiet w ciąży i karmiących piersią powinno być bardzo ostrożne i ograniczone do sytuacji, gdy potencjalne korzyści przewyższają ryzyko. Decyzja o stosowaniu leku w tych grupach pacjentek powinna być podejmowana indywidualnie przez lekarza prowadzącego.

Działania niepożądane

Podczas stosowania doksazosyny mogą wystąpić następujące działania niepożądane:

Bardzo często (≥1/10):

• Bóle głowy

Często (≥1/100 do <1/10):

• Zawroty głowy
• Parestezje
• Senność
• Kołatanie serca
• Tachykardia
• Hipotonia ortostatyczna
• Obrzęki
• Duszność
• Bóle brzucha
• Biegunka
• Niestrawność
• Suchość w ustach
• Nudności
• Skurcze mięśni
• Częstomocz
• Osłabienie
• Uczucie zmęczenia

Niezbyt często (≥1/1000 do <1/100):

• Depresja
• Omdlenia
• Drżenie
• Zaburzenia widzenia
• Szum w uszach
• Dusznica bolesna
• Arytmia
• Wzdęcia
• Wymioty
• Zwiększona aktywność enzymów wątrobowych
• Świąd
• Wysypka
• Bóle stawów
• Bóle pleców
• Nietrzymanie moczu

Rzadko (≥1/10 000 do <1/1000):

• Zaburzenia mózgowo-naczyniowe
• Obrzęk krtani
• Żółtaczka
• Priapizm
• Impotencja

Bardzo rzadko (<1/10 000):

• Leukopenia
• Małopłytkowość
• Reakcje alergiczne
• Bradykardia
• Zapalenie wątroby
• Pokrzywka
• Ginekomastia

Profil działań niepożądanych doksazosyny jest stosunkowo szeroki, ale większość z nich ma charakter łagodny do umiarkowanego. Kluczowe jest monitorowanie pacjenta, szczególnie w początkowym okresie leczenia, pod kątem objawów hipotonii ortostatycznej oraz innych potencjalnie niebezpiecznych działań niepożądanych.

Przedawkowanie

Brak danych klinicznych dotyczących przedawkowania doksazosyny. W przypadku przedawkowania należy spodziewać się wystąpienia objawowego niedociśnienia, manifestującego się zawrotami głowy lub omdleniem.

Postępowanie w przypadku przedawkowania:

1. Ułożyć pacjenta w pozycji bezpiecznej (pozycja Trendelenburga)
2. Zastosować leczenie objawowe
3. W razie potrzeby uzupełnić objętość płynów
4. W ciężkich przypadkach rozważyć zastosowanie leków wazopresyjnych
5. Monitorować funkcje życiowe pacjenta

Przedawkowanie doksazosyny może prowadzić do poważnego niedociśnienia. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie objawów i wdrożenie odpowiedniego postępowania, ze szczególnym uwzględnieniem utrzymania prawidłowego ciśnienia tętniczego.

Właściwości farmakologiczne

Mechanizm działania

Doksazosyna jest antagonistą receptorów α-adrenergicznych, wykazującym selektywność wobec podtypu α1. Blokada tych receptorów prowadzi do:

• Rozszerzenia naczyń krwionośnych, co skutkuje obniżeniem ciśnienia tętniczego
• Zmniejszenia napięcia mięśni gładkich gruczołu krokowego i szyi pęcherza moczowego, co poprawia odpływ moczu u pacjentów z BPH

Właściwości farmakokinetyczne

• Biodostępność po podaniu doustnym: około 65%
• Czas do osiągnięcia maksymalnego stężenia w osoczu: 2-3 godziny
• Wiązanie z białkami osocza: 98%
• Metabolizm: głównie w wątrobie
• Okres półtrwania: 22 godziny
• Wydalanie: głównie z kałem (63%), częściowo z moczem (9%)

Właściwości farmakodynamiczne

Doksazosyna charakteryzuje się:

• Długim czasem działania, umożliwiającym podawanie raz na dobę
• Brakiem niekorzystnego wpływu na profil lipidowy
• Brakiem zaburzeń metabolicznych u pacjentów z cukrzycą, dną moczanową i insulinoopornością

Doksazosyna, dzięki swojemu mechanizmowi działania i korzystnym właściwościom farmakokinetycznym, jest skutecznym lekiem w terapii nadciśnienia tętniczego i łagodnego przerostu gruczołu krokowego. Jej długi czas działania i brak niekorzystnego wpływu na profil metaboliczny czynią ją atrakcyjną opcją terapeutyczną dla wielu pacjentów.

Skład preparatu

Preparat Apo-Doxan dostępny jest w trzech dawkach:

• Apo-Doxan 1: 1 tabletka zawiera 1 mg doksazosyny w postaci mezylanu doksazosyny
• Apo-Doxan 2: 1 tabletka zawiera 2 mg doksazosyny w postaci mezylanu doksazosyny
• Apo-Doxan 4: 1 tabletka zawiera 4 mg doksazosyny w postaci mezylanu doksazosyny

Różne dostępne dawki preparatu Apo-Doxan umożliwiają indywidualne dostosowanie terapii do potrzeb pacjenta, zgodnie z zaleceniami dotyczącymi stopniowego zwiększania dawki w celu minimalizacji ryzyka działań niepożądanych.

1) Refundacja we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach: Pokaż wskazania z ChPL

Apo-Doxan 1; 2; 4

Wskazania pozarejestracyjne: Przewlekła choroba nerek u dzieci do 18 rż.; neurogenna dysfunkcja pęcherza u dzieci do 18 rż.; nieneurogenna dysfunkcja pęcherza u dzieci do 18 rż.
2) Przerost gruczołu krokowego
3) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
4) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia
5) Refundacja we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach: Pokaż wskazania z ChPL

Apo-Doxan 1; 2; 4

Wskazania pozarejestracyjne: Przewlekła choroba nerek u dzieci do 18 rż.