Anticol® - profesjonalna informacja dla lekarza
Wskazania do stosowania
Anticol® jest wskazany w leczeniu uzależnienia od alkoholu. Substancją czynną preparatu jest disulfiram w dawce 500 mg na tabletkę.
Disulfiram działa poprzez nieodwracalną inaktywację wątrobowej dehydrogenazy aldehydowej (ALDH). Prowadzi to do zablokowania metabolizmu etanolu i wzrostu stężenia aldehydu octowego, co wywołuje nieprzyjemne objawy po spożyciu alkoholu (reakcja disulfiramowa).
Dawkowanie i sposób podawania
Etap leczenia | Dawka | Czas trwania |
---|---|---|
Dawka początkowa | 500 mg/dobę (1 tabletka) | 1-2 tygodnie |
Dawka podtrzymująca | 250 mg/dobę (125-500 mg/dobę) | Do 6 miesięcy |
Tabletki należy przyjmować raz dziennie rano lub wieczorem w przypadku nasilonego efektu uspokajającego. Maksymalna dawka doustna wynosi 500 mg/dobę. Leczenie można rozpocząć po co najmniej 24-godzinnym okresie abstynencji.
Dawkowanie Anticolu należy dostosować indywidualnie, rozpoczynając od dawki początkowej 500 mg przez 1-2 tygodnie, a następnie przechodząc na dawkę podtrzymującą 250 mg. Kluczowe jest zachowanie co najmniej 24-godzinnego okresu abstynencji przed rozpoczęciem terapii.
Przeciwwskazania
Stosowanie Anticolu jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:
- Nadwrażliwość na disulfiram, tiokarbaminiany lub substancje pomocnicze
- Stan upojenia alkoholowego lub spożycie alkoholu w ciągu ostatnich 24 godzin
- Niewydolność serca, choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze
- Przebyty incydent mózgowo-naczyniowy
- Ciężka niewydolność oddechowa
- Ciężka niewydolność wątroby
- Niewydolność nerek
- Cukrzyca
- Zaburzenia psychiczne, psychozy (z wyjątkiem przebytych ostrych psychoz alkoholowych)
- Próby samobójcze w wywiadzie
Anticol posiada szereg istotnych przeciwwskazań, szczególnie w zakresie chorób układu sercowo-naczyniowego, niewydolności narządowej oraz zaburzeń psychicznych. Kluczowa jest dokładna ocena stanu pacjenta przed wdrożeniem leczenia.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Podczas stosowania Anticolu należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z:
- Chorobami nerek i wątroby
- Chorobami układu oddechowego
- Niedoczynnością tarczycy
- Uszkodzeniem mózgu
- Padaczką
Bezwzględnie zakazane jest spożywanie alkoholu podczas leczenia oraz przez 14 dni po jego zakończeniu. Spożycie alkoholu może wywołać potencjalnie zagrażającą życiu reakcję disulfiramową.
Przed rozpoczęciem terapii konieczne jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu, ocena czynności wątroby i nerek oraz poinformowanie pacjenta o ryzyku związanym z leczeniem.
Stosowanie Anticolu wymaga ścisłego monitorowania pacjenta, szczególnie pod kątem funkcji wątroby i nerek. Kluczowe jest uświadomienie pacjentowi ryzyka związanego z jednoczesnym spożyciem alkoholu.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Anticol wchodzi w istotne interakcje z wieloma lekami:
- Amitryptylina - nasilenie objawów reakcji disulfiramowej
- Chloropromazyna - osłabienie niektórych objawów reakcji disulfiramowej, ale całościowe nasilenie reakcji
- Benzodiazepiny (np. diazepam, chlordiazepoksyd) - nasilenie działania uspokajającego
- Fenytoina, teofilina, warfaryna - hamowanie metabolizmu, może być konieczne dostosowanie dawki
- Metronidazol, izoniazyd - możliwe nasilenie dezorientacji i zmian zachowania
- Ryfampicyna - hamowanie wydalania przez nerki
Anticol wykazuje liczne interakcje lekowe, szczególnie z lekami metabolizowanymi w wątrobie. Konieczne jest dokładne monitorowanie pacjenta i ewentualne dostosowanie dawek leków stosowanych jednocześnie.
Wpływ na ciążę i laktację
Anticol nie powinien być stosowany u kobiet w ciąży oraz w okresie karmienia piersią. Brak danych dotyczących przenikania disulfiramu do mleka matki.
Stosowanie Anticolu u kobiet w wieku rozrodczym wymaga szczególnej ostrożności i skutecznej antykoncepcji.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane Anticolu obejmują:
- Zaburzenia psychiczne: reakcje psychotyczne, depresja, paranoja, schizofrenia, mania
- Zaburzenia układu nerwowego: senność, zapalenie nerwów obwodowych, zapalenie nerwu wzrokowego
- Zaburzenia żołądka i jelit: nudności, wymioty
- Zaburzenia wątroby: uszkodzenie komórek wątroby
- Zaburzenia skóry: alergiczne zapalenie skóry
- Zaburzenia układu rozrodczego: przemijająca impotencja
Anticol może powodować szereg działań niepożądanych, szczególnie w zakresie układu nerwowego i psychiki. Konieczne jest ścisłe monitorowanie pacjenta i natychmiastowe reagowanie na pojawiające się objawy.
Warto zapamiętać
- Anticol (disulfiram) jest skutecznym lekiem w terapii uzależnienia od alkoholu, ale wymaga ścisłego nadzoru lekarskiego
- Spożycie alkoholu podczas stosowania Anticolu może wywołać potencjalnie zagrażającą życiu reakcję disulfiramową
Przedawkowanie
Disulfiram wykazuje stosunkowo niską toksyczność. Objawy przedawkowania mogą obejmować:
- Nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka
- Senność, majaczenie, omamy, letarg
- Tachykardia, przyspieszony oddech, hipertermia, niedociśnienie
- W ciężkich przypadkach: zapaść krążeniowa, śpiączka, drgawki
Leczenie przedawkowania powinno być objawowe, z możliwością zastosowania płukania żołądka i podania węgla aktywnego.
Mimo stosunkowo niskiej toksyczności, przedawkowanie Anticolu może prowadzić do poważnych powikłań. Kluczowe jest szybkie wdrożenie leczenia objawowego i monitorowanie pacjenta.
Mechanizm działania
Disulfiram działa poprzez nieodwracalną inaktywację wątrobowej dehydrogenazy aldehydowej (ALDH). Prowadzi to do:
- Zablokowania metabolizmu etanolu
- Wzrostu stężenia aldehydu octowego
- Zahamowania przekształcania dopaminy do noradrenaliny
- Bezpośredniego oddziaływania aldehydu octowego na serce i naczynia krwionośne
Disulfiram hamuje również aktywność innych układów enzymatycznych, w tym β-hydroksylazy dopaminy i wątrobowych oksydaz mikrosomalnych.
Złożony mechanizm działania Anticolu prowadzi do wystąpienia nieprzyjemnych objawów po spożyciu alkoholu, co ma zniechęcić pacjenta do jego konsumpcji. Jednocześnie wpływa na metabolizm wielu innych leków, co wymaga szczególnej ostrożności w terapii skojarzonej.