Agomelatine +pharma - charakterystyka produktu leczniczego

Wskazania do stosowania

Agomelatine +pharma jest wskazany w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u pacjentów dorosłych.

Lek wykazuje skuteczność w łagodzeniu objawów depresji poprzez działanie agonistyczne na receptory melatonergiczne oraz antagonistyczne na receptory serotoninergiczne 5-HT2C. Dzięki temu mechanizmowi agomelatyna pomaga przywrócić prawidłowy rytm dobowy, który często jest zaburzony w przebiegu depresji.

Dawkowanie i sposób podawania

Zalecana dawka początkowa to 25 mg raz na dobę, przyjmowana doustnie wieczorem przed snem. Po 2 tygodniach leczenia, w przypadku braku poprawy, dawka może zostać zwiększona do 50 mg raz na dobę (2 tabletki po 25 mg).

Tabela: Schemat dawkowania agomelatyny

Decyzja o zwiększeniu dawki powinna uwzględniać wyższe ryzyko wzrostu aktywności aminotransferaz. Zwiększenie dawki do 50 mg powinno być oparte na indywidualnej ocenie stosunku korzyści do ryzyka u danego pacjenta oraz ścisłym monitorowaniu czynności wątroby.

U wszystkich pacjentów przed rozpoczęciem leczenia należy wykonać badania czynności wątroby. Nie należy rozpoczynać terapii, jeśli aktywność aminotransferaz przekracza 3-krotnie górną granicę normy. W trakcie leczenia należy okresowo monitorować aktywność enzymów wątrobowych:

• Po około 3 tygodniach
• Po 6 tygodniach (koniec ostrej fazy)
• Po 12 tygodniach
• Po 24 tygodniach (koniec fazy podtrzymującej)
• Później, gdy jest to klinicznie wskazane

Leczenie należy przerwać, jeśli aktywność aminotransferaz przekroczy 3-krotnie górną granicę normy.

Aby zapewnić ustąpienie objawów, pacjenci z depresją powinni być leczeni przez co najmniej 6 miesięcy.

Zmiana leczenia z SSRI/SNRI na agomelatynę

Po odstawieniu leku z grupy SSRI lub SNRI mogą wystąpić objawy odstawienne. Należy zapoznać się z ChPL stosowanego wcześniej leku, aby uzyskać informacje jak go bezpiecznie odstawić. Podawanie agomelatyny można rozpocząć od razu w trakcie zmniejszania dawki SSRI/SNRI.

Przerwanie leczenia

Nie jest wymagane stopniowe zmniejszanie dawki podczas przerywania leczenia agomelatyną.

Szczególne grupy pacjentów

Pacjenci w podeszłym wieku: Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania agomelatyny (25-50 mg/dobę) wykazano u pacjentów z depresją w wieku poniżej 75 lat. Nie zaleca się stosowania u pacjentów ≥75 lat ze względu na brak danych.

Zaburzenia czynności nerek: U pacjentów z ciężkim zaburzeniem czynności nerek nie obserwowano istotnych zmian parametrów farmakokinetycznych agomelatyny. Jednak ze względu na ograniczone dane kliniczne, należy zachować ostrożność stosując lek u pacjentów z ciężkim lub umiarkowanym zaburzeniem czynności nerek.

Zaburzenia czynności wątroby: Agomelatyna jest przeciwwskazana u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby.

Dzieci i młodzież: Nie określono bezpieczeństwa i skuteczności agomelatyny u dzieci w wieku powyżej 2 lat. Brak dostępnych danych. Agomelatyna nie ma zastosowania u dzieci poniżej 2 roku życia.

Sposób podawania

Tabletki powlekane Agomelatine +pharma mogą być przyjmowane niezależnie od posiłków.

Podsumowując, agomelatyna jest skuteczną opcją w leczeniu depresji u dorosłych, jednak wymaga ścisłego monitorowania czynności wątroby. Dawkowanie należy dostosować indywidualnie, rozpoczynając od 25 mg na dobę i w razie potrzeby zwiększając do 50 mg. Lek przyjmuje się wieczorem przed snem, co pomaga w normalizacji rytmu dobowego.

Przeciwwskazania

Stosowanie agomelatyny jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą
• Zaburzenia czynności wątroby (marskość lub czynna choroba wątroby)
• Aktywność aminotransferaz w surowicy przekraczająca 3-krotnie górną granicę normy
• Jednoczesne stosowanie z silnymi inhibitorami CYP1A2 (np. fluwoksamina, cyprofloksacyna)

Przeciwwskazania te wynikają głównie z metabolizmu agomelatyny w wątrobie oraz ryzyka hepatotoksyczności. Dlatego tak istotne jest monitorowanie czynności wątroby przed i w trakcie leczenia.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Monitorowanie czynności wątroby: U pacjentów leczonych agomelatyną zgłaszano przypadki uszkodzenia wątroby, w tym niewydolność wątroby (rzadko przypadki śmiertelne lub wymagające przeszczepienia). Większość przypadków wystąpiła w pierwszych miesiącach leczenia. Ryzyko uszkodzenia wątroby jest wyższe u pacjentów z czynnikami ryzyka, takimi jak otyłość, stłuszczenie wątroby, cukrzyca, nadużywanie alkoholu.

Schemat monitorowania czynności wątroby:

• Przed rozpoczęciem leczenia
• Po około 3 tygodniach
• Po 6 tygodniach (koniec ostrej fazy)
• Po 12 i 24 tygodniach
• Później, gdy jest to klinicznie wskazane

Leczenie należy natychmiast przerwać w przypadku zwiększenia aktywności aminotransferaz powyżej 3-krotnej wartości górnej granicy normy lub wystąpienia objawów uszkodzenia wątroby.

Stosowanie u młodzieży (<18 lat): Nie zaleca się stosowania agomelatyny ze względu na brak danych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa.

Stosowanie u osób starszych (≥75 lat): Nie zaleca się stosowania ze względu na brak udokumentowanego działania.

Choroba afektywna dwubiegunowa: Należy zachować ostrożność u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową, manią lub hipomanią w wywiadzie. Leczenie należy przerwać w przypadku wystąpienia objawów manii.

Ryzyko samobójstwa: Pacjenci z depresją, szczególnie na początku leczenia, wymagają ścisłej obserwacji ze względu na zwiększone ryzyko zachowań samobójczych. Należy poinformować pacjentów i ich opiekunów o konieczności zgłaszania myśli samobójczych lub pogorszenia stanu psychicznego.

Interakcje z inhibitorami CYP1A2: Należy zachować ostrożność stosując agomelatynę z umiarkowanymi inhibitorami CYP1A2 (np. propranolol, enoksacyna).

Podsumowując, główne środki ostrożności dotyczą monitorowania czynności wątroby, obserwacji pacjentów pod kątem ryzyka samobójstwa oraz unikania stosowania u młodzieży i osób starszych powyżej 75 roku życia. Kluczowe jest również uwzględnienie potencjalnych interakcji lekowych, szczególnie z inhibitorami CYP1A2.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Agomelatyna jest metabolizowana głównie przez cytochrom P450 1A2 (CYP1A2) (90%) oraz CYP2C9/19 (10%). Produkty lecznicze oddziałujące na te izoenzymy mogą wpływać na biodostępność agomelatyny.

Przeciwwskazane jednoczesne stosowanie:

• Silne inhibitory CYP1A2 (np. fluwoksamina, cyprofloksacyna) - znacząco zwiększają ekspozycję na agomelatynę

Ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu:

• Umiarkowane inhibitory CYP1A2 (np. propranolol, enoksacyna, estrogeny) - mogą zwiększać ekspozycję na agomelatynę
• Induktory CYP1A2 (np. ryfampicyna) - mogą zmniejszać biodostępność agomelatyny
• Palenie tytoniu (induktor CYP1A2) - zmniejsza biodostępność agomelatyny, szczególnie u osób palących ≥15 papierosów/dobę

Brak istotnych interakcji:

• Agomelatyna nie wpływa na aktywność innych izoenzymów CYP450
• Nie stwierdzono interakcji z benzodiazepinami, litem, paroksetyną, flukonazolem i teofiliną

Inne interakcje:

• Alkohol - nie zaleca się jednoczesnego spożywania
• Terapia elektrowstrząsowa (EW) - brak danych klinicznych, ale uważa się, że ryzyko interakcji jest niskie

Podsumowując, najważniejsze jest unikanie jednoczesnego stosowania agomelatyny z silnymi inhibitorami CYP1A2 oraz zachowanie ostrożności przy stosowaniu z umiarkowanymi inhibitorami lub induktorami tego enzymu. Palenie tytoniu może zmniejszać skuteczność leku. Nie stwierdzono istotnych interakcji z wieloma powszechnie stosowanymi lekami, co ułatwia stosowanie agomelatyny u pacjentów przyjmujących inne leki.

Wpływ na ciążę i laktację

Ciąża: Dane dotyczące stosowania agomelatyny u kobiet w ciąży są ograniczone (mniej niż 300 przypadków). Badania na zwierzętach nie wykazały bezpośredniego ani pośredniego szkodliwego wpływu na przebieg ciąży, rozwój zarodka i płodu, poród czy rozwój pourodzeniowy. Jednak ze względów bezpieczeństwa zaleca się unikanie stosowania agomelatyny w okresie ciąży.

Karmienie piersią: Nie wiadomo, czy agomelatyna lub jej metabolity przenikają do mleka kobiecego. Badania na zwierzętach wykazały wydzielanie agomelatyny i jej metabolitów do mleka. Nie można wykluczyć ryzyka dla noworodków lub niemowląt. Należy podjąć decyzję o przerwaniu karmienia piersią lub przerwaniu/nie rozpoczynaniu terapii agomelatyną, biorąc pod uwagę korzyści z karmienia piersią dla dziecka i korzyści z leczenia dla matki.

Płodność: Badania na szczurach i królikach nie wykazały wpływu agomelatyny na płodność.

Podsumowując, ze względu na ograniczone dane dotyczące bezpieczeństwa, stosowanie agomelatyny w ciąży nie jest zalecane. W przypadku karmienia piersią należy rozważyć stosunek korzyści do ryzyka. Nie stwierdzono negatywnego wpływu na płodność w badaniach na zwierzętach.

Działania niepożądane

W badaniach klinicznych agomelatynę otrzymywało ponad 8000 pacjentów z depresją. Działania niepożądane były zazwyczaj łagodne lub umiarkowane i występowały w pierwszych 2 tygodniach leczenia. Najczęstsze działania niepożądane to:

• Ból głowy
• Nudności
• Zawroty głowy

Poniżej przedstawiono działania niepożądane według częstości występowania:

Bardzo często (≥1/10):

• Ból głowy

Często (≥1/100 do <1/10):

• Lęk, nietypowe sny
• Zawroty głowy, senność, bezsenność
• Nudności, biegunka, zaparcie, ból brzucha, wymioty
• Zwiększone wartości AlAT i/lub AspAT
• Ból pleców
• Zmęczenie
• Zwiększenie masy ciała

Niezbyt często (≥1/1000 do <1/100):

• Myśli lub zachowania samobójcze, pobudzenie, agresja
• Migrena, parestezje
• Niewyraźne widzenie
• Szumy uszne
• Zwiększona aktywność gamma-glutamylotransferazy (GGT)
• Egzema, nadmierne pocenie się, świąd, pokrzywka
• Zmniejszenie masy ciała

Rzadko (≥1/10 000 do <1/1000):

• Omamy
• Akatyzja
• Zapalenie wątroby, niewydolność wątroby, żółtaczka
• Wysypka rumieniowata, obrzęk twarzy i obrzęk naczynioruchowy
• Zatrzymanie moczu

Szczególną uwagę należy zwrócić na potencjalne działania niepożądane związane z czynnością wątroby. W przypadku zwiększenia aktywności enzymów wątrobowych powyżej 3-krotnej wartości górnej granicy normy, leczenie należy przerwać.

Podsumowując, profil działań niepożądanych agomelatyny jest stosunkowo korzystny, z przewagą łagodnych i przemijających objawów. Kluczowe jest monitorowanie czynności wątroby oraz obserwacja pacjentów pod kątem ewentualnych myśli samobójczych, szczególnie na początku leczenia.

Przedawkowanie

Doświadczenie związane z przedawkowaniem agomelatyny jest ograniczone. Zgłaszane objawy przedawkowania obejmują:

• Ból nadbrzusza
• Senność
• Zmęczenie
• Pobudzenie
• Lęk
• Napięcie
• Zawroty głowy
• Sinicę
• Złe samopoczucie

Odnotowano jeden przypadek przyjęcia 2450 mg agomelatyny, po którym pacjent wyzdrowiał samoistnie, bez wystąpienia nieprawidłowości sercowo-naczyniowych czy biologicznych.

Nie jest znane swoiste antidotum na agomelatynę. Postępowanie w przypadku przedawkowania powinno obejmować:

• Leczenie objawowe
• Monitorowanie czynności życiowych
• Kontrolę parametrów sercowo-naczyniowych
• Obserwację w specjalistycznym ośrodku medycznym

Ze względu na brak specyficznego antidotum, kluczowe jest leczenie objawowe i ścisłe monitorowanie stanu pacjenta. W przypadku ciężkiego przedawkowania zaleca się hospitalizację i obserwację w specjalistycznym ośrodku.

Właściwości farmakodynamiczne i farmakokinetyczne

Mechanizm działania: Agomelatyna jest agonistą receptorów melatonergicznych (MT1 i MT2) oraz antagonistą receptorów 5-HT2C. Badania wykazują, że:

• Agomelatyna nie wpływa na wychwyt monoamin
• Nie ma powinowactwa do receptorów adrenergicznych, histaminergicznych, cholinergicznych, dopaminergicznych ani benzodiazepinowych
• Przywraca rytm okołodobowy w modelach zwierzęcych z zaburzonym rytmem
• Zwiększa uwalnianie noradrenaliny i dopaminy, szczególnie w korze czołowej
• Nie wpływa na zewnątrzkomórkowe stężenia serotoniny

Ten unikalny mechanizm działania odróżnia agomelatynę od innych leków przeciwdepresyjnych i może przyczyniać się do jej skuteczności w leczeniu depresji, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami rytmu dobowego.

Właściwości farmakokinetyczne: Agomelatyna jest szybko i dobrze (>80%) wchłaniana po podaniu doustnym. Biodostępność bezwzględna jest niska (<5%) i wykazuje znaczną zmienność międzyosobniczą. Biodostępność jest większa u kobiet niż u mężczyzn. Zwiększa się przy stosowaniu doustnych środków antykoncepcyjnych i zmniejsza u osób palących.

Agomelatyna jest w około 95% wiązana z białkami osocza. Metabolizowana jest głównie przez CYP1A2 (90%) oraz CYP2C9/19 (10%). Główne metabolity są nieaktywne i są szybko wydalane z moczem i kałem.

Podsumowując, agomelatyna wykazuje unikalny mechanizm działania, łącząc efekty melatonergiczne i przeciwserotoninergiczne, co może przyczyniać się do jej skuteczności w leczeniu depresji. Jej farmakokinetyka charakteryzuje się szybkim wchłanianiem, ale niską biodostępnością, co może wpływać na zmienność odpowiedzi na leczenie u różnych pacjentów.

Skład produktu leczniczego

Jedna tabletka powlekana Agomelatine +pharma zawiera:

• Substancja czynna: agomelatyna z kwasem cytrynowym, co odpowiada 25 mg agomelatyny

Pełny skład, w tym substancje pomocnicze, powinien być dostępny w Charakterystyce Produktu Leczniczego.

Agomelatyna jest dostarczana w postaci tabletek powlekanych, co ułatwia przyjmowanie leku i maskuje ewentualny nieprzyjemny smak substancji czynnej.

Wnioski końcowe

Agomelatine +pharma jest skutecznym lekiem przeciwdepresyjnym o unikalnym mechanizmie działania, łączącym efekty melatonergiczne i przeciwserotoninergiczne. Jest wskazany do leczenia dużych epizodów depresyjnych u dorosłych. Główne zalety leku to:

• Skuteczność w leczeniu depresji, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami rytmu dobowego
• Korzystny profil działań niepożądanych w porównaniu do niektórych innych leków przeciwdepresyjnych
• Brak konieczności stopniowego odstawiania leku

Jednak stosowanie agomelatyny wymaga szczególnej uwagi w zakresie:

• Monitorowania czynności wątroby przed i w trakcie leczenia
• Ostrożności u pacjentów z czynnikami ryzyka uszkodzenia wątroby
• Obserwacji pacjentów pod kątem ryzyka samobójstwa, szczególnie na początku leczenia
• Unikania jednoczesnego stosowania z silnymi inhibitorami CYP1A2

Agomelatine +pharma stanowi wartościową opcję terapeutyczną w leczeniu depresji, szczególnie u pacjentów, którzy nie odpowiadają na leczenie innymi lekami przeciwdepresyjnymi lub doświadczają znaczących działań niepożądanych związanych z innymi lekami. Jednak, jak w przypadku każdego leku psychotropowego, decyzja o jego zastosowaniu powinna być podejmowana indywidualnie, z uwzględnieniem profilu pacjenta, potencjalnych korzyści i ryzyka.