Adrenalina WZF - szczegółowe informacje dla lekarza
Wskazania do stosowania
Adrenalina WZF jest wskazana do leczenia doraźnego w nagłych przypadkach ostrych reakcji alergicznych (anafilaksji). Może być stosowana w przypadku anafilaksji wywołanej przez:
-
<
- Leki
- Ukąszenia i użądlenia owadów
- Inne alergeny
Lek jest również wskazany w przypadku anafilaksji samoistnej (idiopatycznej).
Adrenalina WZF stanowi podstawowy lek ratujący życie w przypadku ciężkich reakcji alergicznych, umożliwiając szybkie opanowanie objawów anafilaksji.
Dawkowanie i sposób podawania
Grupa pacjentów | Zalecana dawka |
---|---|
Dorośli i dzieci o masie ciała powyżej 30 kg | 300 µg (0,3 ml) |
Dzieci o masie ciała poniżej 30 kg | 0,005-0,01 mg/kg mc., nie mniej niż 300 µg |
Dawkowanie należy dostosować indywidualnie. W niektórych przypadkach może być konieczne zastosowanie większej dawki.
Ważne informacje dotyczące dawkowania:
- W przypadku braku poprawy stanu klinicznego lub jego pogorszenia, 5-15 minut po pierwszym zastrzyku można podać drugi zastrzyk z dodatkową dawką produktu leczniczego.
- Zaleca się przepisywanie pacjentom dwóch ampułko-strzykawek produktu leczniczego, które powinni mieć zawsze przy sobie.
- Dzieciom o masie ciała poniżej 30 kg nie można podać dawki mniejszej niż 300 µg z odpowiednią dokładnością ze względu na konstrukcję ampułko-strzykawki. Mniejsze dawki mogą być stosowane wyłącznie w sytuacjach zagrażających życiu i pod kontrolą lekarza.
Sposób podawania:
- Produkt należy wstrzykiwać wyłącznie domięśniowo.
- Miejsce podania: przednio-boczna część uda (nie wstrzykiwać w mięśnie pośladka).
- Po wstrzyknięciu należy lekko masować miejsce iniekcji przez 10 sekund.
Ampułko-strzykawka ma blokadę umożliwiającą podanie jednorazowej dawki 300 mikrogramów adrenaliny. Ze względu na stabilność produktu ampułko-strzykawka zawiera 1 ml roztworu. Po podaniu dawki leku w ampułko-strzykawce pozostaje 0,7 ml roztworu, ale ampułko-strzykawka nie nadaje się do ponownego użytku i należy ją w bezpieczny sposób usunąć.
Prawidłowe dawkowanie i sposób podania Adrenaliny WZF są kluczowe dla skutecznego leczenia anafilaksji. Lekarz powinien dokładnie poinstruować pacjenta o technice samodzielnego podawania leku w sytuacji zagrożenia życia.
Postępowanie po podaniu leku
Po zastosowaniu Adrenaliny WZF należy podjąć następujące kroki:
- Natychmiast wezwać pomoc medyczną (karetkę pogotowia).
- Poinformować służby ratunkowe o wystąpieniu anafilaksji.
- U pacjentów przytomnych zaleca się ułożenie płaskie z uniesionymi nogami. W przypadku trudności z oddychaniem pacjent powinien przyjąć pozycję siedzącą.
- Pacjentów nieprzytomnych należy ułożyć w pozycji bezpiecznej.
- Pacjent powinien pozostać pod opieką innej osoby do czasu przybycia pomocy medycznej.
Podanie Adrenaliny WZF jest tylko pierwszym etapem postępowania w anafilaksji. Kluczowe jest szybkie wezwanie profesjonalnej pomocy medycznej i odpowiednie ułożenie pacjenta w oczekiwaniu na jej przybycie.
Przeciwwskazania
Jedynym przeciwwskazaniem do stosowania Adrenaliny WZF jest nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
Uwaga: W stanach zagrożenia życia nie ma bezwzględnych przeciwwskazań do zastosowania preparatu.
W przypadku anafilaksji korzyści z podania adrenaliny przewyższają potencjalne ryzyko, nawet u pacjentów z nadwrażliwością na składniki preparatu.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Edukacja pacjenta:
- Konieczne jest dokładne poinformowanie pacjenta o wskazaniach i sposobie podawania leku.
- Zaleca się przeszkolenie osób z otoczenia pacjenta (np. rodziny, opiekunów, nauczycieli) w zakresie stosowania produktu.
Przechowywanie i noszenie leku:
- Pacjenci z ryzykiem ciężkiej reakcji alergicznej powinni zawsze mieć przy sobie Adrenalinę WZF.
- Dopuszcza się przechowywanie leku przez 6 miesięcy w temperaturze poniżej 25°C.
Postępowanie po użyciu:
- Po zastosowaniu produktu pacjent powinien natychmiast uzyskać pomoc lekarską.
- Należy poinformować pacjenta o możliwości wystąpienia dwufazowej anafilaksji.
Grupy pacjentów wymagające szczególnej uwagi:
- Pacjenci ze współistniejącą astmą (zwiększone ryzyko ciężkiej reakcji anafilaktycznej)
- Osoby z chorobami serca (choroba wieńcowa, kardiomiopatia, zaburzenia rytmu)
- Pacjenci z nadczynnością tarczycy
- Osoby z guzem chromochłonnym
- Pacjenci z wysokim ciśnieniem śródgałkowym
- Osoby z ciężką niewydolnością nerek
- Pacjenci z gruczolakiem gruczołu krokowego
- Osoby z hiperkalcemią, hipokaliemią, cukrzycą
- Pacjenci w podeszłym wieku
- Kobiety w ciąży
Dodatkowe ostrzeżenia:
- Lek zawiera pirosiarczyn sodu, który może wywołać reakcje alergiczne, szczególnie u osób z astmą.
- Możliwość wystąpienia martwicy w miejscu wstrzyknięcia przy powtarzanych iniekcjach.
- Ryzyko krwotoku mózgowego przy przypadkowym podaniu donaczyniowym.
- Możliwość zmniejszenia przepływu krwi w przypadku przypadkowego wstrzyknięcia w ręce lub stopy.
Stosowanie Adrenaliny WZF wymaga zachowania szczególnej ostrożności u pacjentów z określonymi schorzeniami współistniejącymi. Kluczowa jest edukacja pacjenta i jego otoczenia w zakresie prawidłowego stosowania leku oraz postępowania po jego użyciu.
Warto zapamiętać
- Adrenalina WZF jest lekiem pierwszego wyboru w leczeniu anafilaksji, niezależnie od współistniejących schorzeń pacjenta.
- Prawidłowa technika podania domięśniowego w przednio-boczną część uda jest kluczowa dla skuteczności leku.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Leki nasilające działanie adrenaliny:
- Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
- Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (np. wenlafaksyna, sybutramina, milnacypran)
- Inhibitory MAO
- Inhibitory COMT
- Hormony tarczycy
- Teofilina
- Oksytocyna
- Leki parasympatykolityczne
- Niektóre leki przeciwhistaminowe (difenhydramina, chlorofeniramina)
- Lewodopa
- Alkohol
Interakcje wymagające szczególnej uwagi:
- Nieselektywne β-adrenolityki: ryzyko ciężkiego nadciśnienia tętniczego i bradykardii
- Leki sympatykomimetyczne: nasilenie działania adrenaliny
- Glikozydy naparstnicy, chinidyna, chlorowcowane środki znieczulające: zwiększone ryzyko zaburzeń rytmu serca
Leki przeciwdziałające efektom adrenaliny:
- Szybko działające leki rozszerzające naczynia krwionośne
- Leki blokujące receptory α-adrenergiczne
- Leki β-adrenolityczne
Wpływ na metabolizm glukozy:
Adrenalina hamuje wydzielanie insuliny. U pacjentów z cukrzycą może być konieczne dostosowanie dawki insuliny lub innych leków hipoglikemizujących.
Znajomość interakcji lekowych jest kluczowa przy stosowaniu Adrenaliny WZF, szczególnie u pacjentów przyjmujących leki psychotropowe lub kardiologiczne. W sytuacji zagrożenia życia korzyści z podania adrenaliny przewyższają jednak ryzyko interakcji.
Stosowanie w ciąży i okresie karmienia piersią
Ciąża:
- Brak kontrolowanych badań dotyczących stosowania adrenaliny u kobiet w ciąży.
- Adrenalina może być stosowana w okresie ciąży, gdy w opinii lekarza korzyść dla matki przewyższa potencjalne zagrożenie dla płodu.
- Należy mieć na uwadze, że adrenalina może znacznie zmniejszyć przepływ krwi łożyskowej.
Karmienie piersią:
- Adrenalina nie wchłania się po podaniu doustnym.
- Przypuszcza się, że adrenalina wydzielana z mlekiem matki nie będzie oddziaływała na niemowlę karmione piersią.
W przypadku anafilaksji u kobiet w ciąży lub karmiących piersią, korzyści z podania Adrenaliny WZF przewyższają potencjalne ryzyko. Należy jednak monitorować stan płodu po podaniu leku kobiecie ciężarnej.
Działania niepożądane
Wystąpienie i nasilenie działań niepożądanych zależy od indywidualnej wrażliwości pacjenta na adrenalinę oraz od podanej dawki.
Często występujące działania niepożądane:
- Zaburzenia psychiczne: lęk, pobudzenie nerwowe, niepokój
- Zaburzenia układu nerwowego: ból głowy, zawroty głowy, osłabienie, drżenie
- Zaburzenia serca: kołatanie serca, tachykardia
- Zaburzenia naczyń: zimne kończyny
- Zaburzenia układu oddechowego: trudności w oddychaniu
- Zaburzenia żołądka i jelit: nudności, wymioty
- Zaburzenia skóry: bladość
- Zaburzenia ogólne: nadmierna potliwość
Rzadko występujące działania niepożądane:
- Zaburzenia metabolizmu: hiperglikemia, hipokaliemia, kwasica metaboliczna
- Zaburzenia psychiczne: omamy
- Zaburzenia układu nerwowego: omdlenia
- Zaburzenia oka: rozszerzenie źrenic
- Zaburzenia nerek i dróg moczowych: trudności w oddawaniu moczu, możliwe zatrzymanie moczu
- Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe: drżenia mięśniowe
Działania niepożądane przy większych dawkach lub u osób wrażliwych:
- Zaburzenia rytmu serca (migotanie przedsionków lub zatrzymanie czynności serca)
- Nagły wzrost ciśnienia tętniczego (ryzyko krwotoku mózgowego)
- Skurcz naczyń (skóry, błon śluzowych, nerek)
Mimo potencjalnych działań niepożądanych, korzyści ze stosowania Adrenaliny WZF w anafilaksji znacznie przewyższają ryzyko. Lekarz powinien być świadomy możliwych efektów ubocznych i monitorować stan pacjenta po podaniu leku.
Przedawkowanie
Objawy przedawkowania:
- Krwotok mózgowy (wskutek nagłego wzrostu ciśnienia tętniczego)
- Ostry obrzęk płuc
- Zaburzenia rytmu serca
Postępowanie w przypadku przedawkowania:
- Podanie szybko działających leków rozszerzających naczynia krwionośne lub blokujących receptory α-adrenergiczne
- W przypadku długotrwałego niedociśnienia - podanie leku zwiększającego ciśnienie tętnicze (np. noradrenaliny)
- Przy ostrym obrzęku płuc - podanie szybko działającego leku blokującego receptory α-adrenergiczne (np. fentolaminy) i/lub zastosowanie wentylacji przerywanym ciśnieniem dodatnim
- W przypadku zaburzeń rytmu serca - podanie leków blokujących receptory β-adrenergiczne (po uprzednim lub jednoczesnym podaniu leku blokującego receptory α-adrenergiczne)
Przedawkowanie Adrenaliny WZF może prowadzić do poważnych powikłań sercowo-naczyniowych i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Kluczowe jest odpowiednie monitorowanie pacjenta i szybkie wdrożenie leczenia objawowego.
Właściwości farmakodynamiczne
Adrenalina jest naturalnie występującą katecholaminą wydzielaną przez rdzeń nadnerczy w odpowiedzi na wysiłek lub stres. Jest to sympatykomimetyczna amina, która silnie pobudza zarówno receptory α-, jak i β-adrenergiczne.
Główne efekty działania adrenaliny:
- Silne zwężenie naczyń krwionośnych (działanie α-adrenergiczne)
- Rozszerzenie oskrzeli (działanie β-adrenergiczne)
- Łagodzenie świądu, pokrzywki i obrzęku naczynioruchowego
Znaczenie w leczeniu anafilaksji:
- Przeciwdziałanie rozszerzeniu naczyń krwionośnych i zwiększonej przepuszczalności naczyń
- Zapobieganie utracie płynu wewnątrznaczyniowego i niedociśnieniu
- Łagodzenie objawów ze strony układu oddechowego (świszczący oddech, duszności)
Złożone działanie adrenaliny na receptory α- i β-adrenergiczne czyni ją lekiem z wyboru w szybkim łagodzeniu objawów anafilaksji, działającym jednocześnie na układ krążenia i oddechowy.
Skład preparatu
Adrenalina WZF zawiera jako substancję czynną adrenalinę w postaci winianu adrenaliny.
Skład ilościowy:
- 1 ml roztworu zawiera 1 mg adrenaliny
- 1 dawka (0,3 ml) zawiera 300 µg adrenaliny
Znajomość dokładnego składu preparatu jest istotna dla prawidłowego dawkowania i oceny potencjalnych interakcji z innymi lekami.