Actilyse® 10; -20; -50
Alteplase
Actilyse® 10; -20; -50 - Charakterystyka produktu leczniczego
Wskazania do stosowania
Actilyse jest wskazany w leczeniu trombolitycznym w następujących przypadkach:
- Świeży zawał mięśnia sercowego
- Masywna zatorowość płucna z niestabilnością hemodynamiczną
- Ostry udar niedokrwienny OUN do 3 godzin od wystąpienia pierwszych objawów
Kluczowe jest jak najszybsze rozpoczęcie podawania leku po wystąpieniu objawów, co ma istotny wpływ na skuteczność terapii.
Dawkowanie i sposób podawania
Świeży zawał mięśnia sercowego
Stosuje się dwa schematy dawkowania w zależności od czasu, jaki upłynął od wystąpienia objawów:
| Schemat | Czas od wystąpienia objawów | Dawkowanie dla pacjentów >65 kg | Dawkowanie dla pacjentów <65 kg |
|---|---|---|---|
| 90-minutowy (przyspieszony) | Do 6 godzin | 15 mg bolus i.v., następnie 50 mg we wlewie i.v. przez 30 min, potem 35 mg we wlewie i.v. przez 60 min | 15 mg bolus i.v., następnie 0,75 mg/kg mc. we wlewie i.v. przez 30 min (maks. 50 mg), potem 0,5 mg/kg mc. we wlewie i.v. przez 60 min (maks. 35 mg) |
| 3-godzinny | 6-12 godzin | 10 mg bolus i.v., następnie 50 mg we wlewie i.v. przez 60 min, potem 40 mg we wlewie i.v. przez 120 min | 10 mg bolus i.v., następnie wlew i.v. do maks. dawki 1,5 mg/kg mc. |
Maksymalna dawka całkowita wynosi 100 mg. Zaleca się stosowanie wspomagającego leczenia przeciwzakrzepowego zgodnie z aktualnymi wytycznymi dla pacjentów z zawałem mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka ST.
Ostra masywna zatorowość płucna
| Masa ciała pacjenta | Dawkowanie |
|---|---|
| >65 kg | 10 mg bolus i.v. przez 1-2 min, następnie 90 mg we wlewie i.v. przez 2 godziny |
| <65 kg | 10 mg bolus i.v. przez 1-2 min, następnie wlew i.v. przez 2 godziny do maks. dawki 1,5 mg/kg mc. |
Po leczeniu trombolitycznym należy rozpocząć lub wznowić leczenie heparyną pod kontrolą APTT (1,5-2,5 razy wydłużony APTT w stosunku do wartości początkowej).
Ostry udar niedokrwienny
Leczenie musi być rozpoczęte w ciągu 4,5 godzin od wystąpienia objawów udaru. Zalecana dawka to 0,9 mg alteplazy/kg mc. (maks. 90 mg), z czego 10% podaje się w bolusie i.v., a pozostałą część we wlewie i.v. trwającym 60 minut. W ciągu pierwszych 24 godzin należy unikać stosowania heparyny i.v. oraz inhibitorów agregacji płytek, takich jak kwas acetylosalicylowy.
Roztwór Actilyse po rekonstytucji należy podawać dożylnie. Jest on przeznaczony do natychmiastowego użycia.
Warto zapamiętać
- Actilyse należy podać jak najszybciej po wystąpieniu objawów dla uzyskania najlepszych efektów terapeutycznych
- Maksymalna dawka całkowita Actilyse wynosi 100 mg, niezależnie od wskazania
Przeciwwskazania
Actilyse jest przeciwwskazany w następujących przypadkach:
- Stwierdzona skaza krwotoczna
- Leczenie doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi
- Krwawienie śródczaszkowe w wywiadzie lub podejrzenie trwającego krwawienia śródczaszkowego
- Jawne lub niedawno przebyte krwawienie z układu oddechowego, przewodu pokarmowego, układu moczowego lub dróg rodnych
- Świeżo przebyty (w ostatnich 10 dniach) zewnętrzny urazowy masaż serca, nakłucia trudnych do uciśnięcia naczyń, poród
- Duże urazy, rozległe zabiegi operacyjne (szczególnie w obrębie OUN) w ostatnich 3 miesiącach
- Przewlekły proces zapalny jelita grubego, czynna choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy w ostatnich 3 miesiącach
- Retinopatia krwotoczna, np. w cukrzycy
- Ciężkie niekontrolowane nadciśnienie tętnicze
- Tętniak rozwarstwiający aorty
- Bakteryjne zapalenie wsierdzia, zapalenie osierdzia
- Ostre zapalenie trzustki
- Ciężkie choroby wątroby (niewydolność wątroby, marskość wątroby, nadciśnienie wrotne z żylakami przełyku, czynne zapalenie wątroby)
- Nowotwory OUN, rozsiany proces nowotworowy
W przypadku leczenia zawału mięśnia sercowego, Actilyse jest przeciwwskazany, gdy objawy trwają dłużej niż 24 godziny.
Dodatkowe przeciwwskazania w ostrym udarze niedokrwiennym OUN:
- Wystąpienie objawów wcześniej niż 3 godziny przed rozpoczęciem leczenia lub gdy czas wystąpienia objawów nie jest znany
- Zmniejszenie lub gwałtowne zaostrzenie objawów neurologicznych bezpośrednio przed rozpoczęciem wlewu
- Ciężki udar oceniony klinicznie (np. >25 punktów w skali NIHSS) lub za pomocą odpowiednich technik obrazowania
- Drgawki w początkowej fazie
- Krwawienie śródczaszkowe potwierdzone tomografią komputerową
- Objawy sugerujące krwawienie podpajęczynówkowe, nawet przy prawidłowym wyniku tomografii komputerowej
- Leczenie heparyną w okresie 48 godzin poprzedzających początek udaru
- Udar w wywiadzie ze współistniejącą cukrzycą
- Udar przebyty w okresie ostatnich 3 miesięcy
- Płytki krwi <100000/mm3
- Ciśnienie tętnicze krwi skurczowe >185 mm Hg lub rozkurczowe >110 mm Hg
- Stężenie glukozy we krwi <50 mg/dl lub >400 mg/dl
- Wiek poniżej 18 i powyżej 80 lat
Znajomość przeciwwskazań jest kluczowa dla bezpiecznego stosowania Actilyse. Należy dokładnie ocenić stan pacjenta przed rozpoczęciem terapii, aby zminimalizować ryzyko powikłań.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Szczególną ostrożność należy zachować u osób w podeszłym wieku ze względu na zwiększone ryzyko udarów krwotocznych OUN. Zwiększone ryzyko krwawienia występuje również u pacjentów po mniejszych, świeżych urazach, biopsjach narządów miąższowych oraz wstrzyknięciach domięśniowych.
Konieczne jest dokładne monitorowanie stanu pacjenta podczas terapii Actilyse, ze szczególnym uwzględnieniem ryzyka krwawień. W przypadku pacjentów w podeszłym wieku, należy rozważyć stosunek korzyści do ryzyka przed rozpoczęciem leczenia.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Doustne leki przeciwzakrzepowe, leki antyagregacyjne oraz heparyna zwiększają ryzyko krwawienia podczas stosowania Actilyse. Jednakże w przypadku trombolizy w zawale serca i zatorze tętnicy płucnej, leczenie heparyną (pod kontrolą APTT) oraz środkami hamującymi agregację płytek jest zalecane.
W leczeniu udaru niedokrwiennego OUN należy unikać stosowania kwasu acetylosalicylowego lub podawania heparyny dożylnie w okresie pierwszych 24 godzin po zastosowaniu Actilyse.
Istotne jest monitorowanie parametrów krzepnięcia u pacjentów otrzymujących jednocześnie Actilyse i inne leki wpływające na hemostazę.
Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią
W okresie ciąży i karmienia piersią Actilyse należy stosować tylko w przypadkach bezpośredniego zagrożenia życia, po dokładnym rozważeniu stosunku ryzyka do korzyści leczenia. Brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania leku w tych grupach pacjentek.
Działania niepożądane
Najczęstszym działaniem niepożądanym Actilyse są krwawienia, które można podzielić na dwie kategorie:
- Krwawienia powierzchowne - zazwyczaj z miejsc po wkłuciach lub z uszkodzonych naczyń krwionośnych
- Krwawienia wewnętrzne - do światła przewodu pokarmowego, układu moczowego, do przestrzeni pozaotrzewnowej, do OUN oraz z narządów miąższowych
W leczeniu ostrego udaru niedokrwiennego głównym działaniem niepożądanym jest objawowe krwawienie do mózgu (do 10% pacjentów). W leczeniu świeżego zawału mięśnia sercowego i masywnej zatorowości płucnej krwawienia śródczaszkowe opisywano u mniej niż 1% przypadków.
Inne działania niepożądane obejmują:
- Zaburzenia rytmu serca (szczególnie u pacjentów leczonych z powodu zawału mięśnia sercowego)
- Nudności, wymioty
- Obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
- Zwiększenie temperatury ciała
- Reakcje rzekomoanafilaktyczne (rzadko): wysypka skórna, pokrzywka, skurcz oskrzeli, obrzęk naczynioruchowy, wstrząs
- Objawy z OUN (np. drgawki) - rzadko, często związane z niedokrwieniem lub krwawieniem
Monitorowanie pacjenta pod kątem wystąpienia działań niepożądanych, szczególnie krwawień, jest kluczowe podczas terapii Actilyse. W przypadku wystąpienia poważnych działań niepożądanych należy rozważyć przerwanie leczenia i wdrożenie odpowiedniego postępowania.
Przedawkowanie
W przypadku przedawkowania Actilyse może wystąpić znaczący spadek poziomu fibrynogenu i innych czynników krzepnięcia krwi. W przypadkach nasilonego krwawienia zaleca się przetaczanie świeżo mrożonego osocza lub świeżej pełnej krwi.
Należy ściśle monitorować parametry krzepnięcia u pacjenta i w razie potrzeby zastosować odpowiednie leczenie wspomagające.
Mechanizm działania
Alteplaza, substancja czynna Actilyse, jest rekombinowanym ludzkim tkankowym aktywatorem plazminogenu (rtPA). Jej działanie polega na:
- Aktywacji po związaniu z włóknikiem, do którego wykazuje bardzo wysokie powinowactwo
- Przekształceniu plazminogenu w plazminę, która rozpuszcza skrzeplinę
- Ograniczonym działaniu do miejsca powstawania skrzepliny, dzięki aktywacji w obecności włóknika
Alteplaza jest szybko wychwytywana z krwi i metabolizowana głównie w wątrobie. Jej okres półtrwania w fazie α wynosi 4-5 minut, co oznacza, że po 20 minutach od zakończenia wlewu dożylnego w osoczu znajduje się mniej niż 10% wartości początkowej stężenia leku.
Skład
Jedna fiolka Actilyse zawiera 10 mg, 20 mg lub 50 mg alteplazy, w zależności od opakowania.
Actilyse jest skutecznym lekiem trombolitycznym, którego stosowanie wymaga dokładnej oceny stanu pacjenta, ścisłego przestrzegania wskazań i przeciwwskazań oraz uważnego monitorowania w trakcie terapii. Właściwe zastosowanie leku może przynieść znaczące korzyści w leczeniu świeżego zawału mięśnia sercowego, masywnej zatorowości płucnej i ostrego udaru niedokrwiennego.
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C
Wykaz B