Abilium
Aripiprazole
Wskazania
Produkt leczniczy Abilium jest wskazany do:
- Leczenia schizofrenii u dorosłych i młodzieży w wieku 15 lat i starszej
- Leczenia epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I oraz w zapobieganiu nowym epizodom maniakalnym u dorosłych
- Leczenia epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I u młodzieży w wieku 13 lat i starszej, w leczeniu trwającym do 12 tygodni
Dawkowanie
Dorośli
Schizofrenia:
- Zalecana dawka początkowa: 10-15 mg/dobę
- Dawka podtrzymująca: 15 mg/dobę
- Maksymalna dawka dobowa: 30 mg
Epizody maniakalne w zaburzeniu afektywnym dwubiegunowym typu I:
- Zalecana dawka: 15 mg/dobę
- Maksymalna dawka dobowa: 30 mg
Młodzież
Schizofrenia (wiek 15 lat i starsi):
- Zalecana dawka: 10 mg/dobę
- Dawkę należy stopniowo zwiększać do 10 mg przez 4 dni
- Maksymalna dawka dobowa: 30 mg
Epizody maniakalne w zaburzeniu afektywnym dwubiegunowym typu I (wiek 13 lat i starsi):
- Zalecana dawka: 10 mg/dobę
- Dawkę należy stopniowo zwiększać do 10 mg przez 4 dni
- Maksymalna dawka dobowa: 30 mg
- Czas leczenia: do 12 tygodni
Dzień | Dawka |
---|---|
1-2 | 2 mg |
3-4 | 5 mg |
od 5 | 10 mg |
Dawkowanie należy dostosować indywidualnie, zwiększając dawkę o 5 mg, nie przekraczając maksymalnej dawki dobowej 30 mg.
Szczególne grupy pacjentów
Zaburzenia czynności wątroby:
- Lekkie do umiarkowanych: bez modyfikacji dawki
- Ciężkie: maksymalna dawka dobowa 30 mg, stosować ostrożnie
Zaburzenia czynności nerek: bez modyfikacji dawki
Pacjenci w podeszłym wieku: rozważyć mniejszą dawkę początkową
Dostosowanie dawki przy interakcjach:
- Przy stosowaniu silnych inhibitorów CYP3A4 lub CYP2D6: zmniejszyć dawkę arypiprazolu
- Przy stosowaniu silnych induktorów CYP3A4: zwiększyć dawkę arypiprazolu
Lek należy przyjmować raz na dobę o stałej porze, niezależnie od posiłków.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Podczas leczenia przeciwpsychotycznego poprawa stanu pacjenta może nastąpić po kilku dniach do kilku tygodni. W tym czasie pacjent powinien pozostawać pod ścisłą obserwacją.
Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z:
- Chorobami układu sercowo-naczyniowego
- Chorobami naczyń mózgowych
- Stanami predysponującymi do niedociśnienia lub nadciśnienia
- Czynnikami ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej
- Wydłużeniem odstępu QT w wywiadzie
- Ryzykiem wystąpienia późnych dyskinez
- Ryzykiem wystąpienia złośliwego zespołu neuroleptycznego
- Padaczką lub stanami drgawkowymi w wywiadzie
- Ryzykiem zachłystowego zapalenia płuc
Arypiprazol może powodować senność, niedociśnienie ortostatyczne i zaburzenia motoryczne, co zwiększa ryzyko upadków. Należy zachować ostrożność, zwłaszcza u pacjentów w podeszłym wieku lub osłabionych.
U pacjentów leczonych arypiprazolem obserwowano przypadki patologicznego uzależnienia od hazardu i inne zaburzenia kontroli impulsów. Pacjentów należy monitorować pod kątem rozwoju takich zachowań.
Warto zapamiętać
- Arypiprazol jest lekiem przeciwpsychotycznym II generacji o unikalnym mechanizmie działania jako częściowy agonista receptorów dopaminowych D2 i serotoninowych 5-HT1A
- Podczas leczenia arypiprazolem należy monitorować pacjentów pod kątem objawów pozapiramidowych, zwłaszcza akatyzji, oraz zaburzeń metabolicznych
Interakcje
Arypiprazol jest metabolizowany przez enzymy CYP3A4 i CYP2D6. Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu:
- Silnych inhibitorów CYP3A4 (np. ketokonazol, itrakonazol) lub CYP2D6 (np. fluoksetyna, paroksetyna) - może być konieczne zmniejszenie dawki arypiprazolu
- Silnych induktorów CYP3A4 (np. karbamazepina, ryfampicyna) - może być konieczne zwiększenie dawki arypiprazolu
- Leków przeciwnadciśnieniowych - arypiprazol może nasilać ich działanie
- Leków działających na OUN - możliwe nasilenie działań niepożądanych
Nie stwierdzono istotnych interakcji przy jednoczesnym stosowaniu arypiprazolu z litem lub walproinianem.
Ciąża i karmienie piersią
Brak wystarczających danych dotyczących stosowania arypiprazolu u kobiet w ciąży. Lek może być stosowany w ciąży jedynie w przypadku, gdy spodziewane korzyści przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu.
Arypiprazol przenika do mleka ludzkiego. Należy podjąć decyzję o przerwaniu karmienia piersią lub leczenia, biorąc pod uwagę korzyści dla dziecka i matki.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane (≥1/100 pacjentów) to:
- Akatyzja i nudności
- Bezsenność
- Lęk i niepokój
- Bóle głowy
- Senność i zawroty głowy
- Zaburzenia pozapiramidowe
- Zaparcia i niestrawność
- Zmęczenie
U młodzieży częściej niż u dorosłych obserwowano senność, zaburzenia pozapiramidowe i zwiększenie masy ciała.
Przedawkowanie
Objawy przedawkowania mogą obejmować: letarg, senność, tachykardię, nudności, wymioty i objawy pozapiramidowe. Leczenie przedawkowania jest objawowe i podtrzymujące. Należy monitorować czynności życiowe i EKG.
Właściwości farmakologiczne
Arypiprazol jest lekiem przeciwpsychotycznym II generacji. Jego działanie wynika z częściowego agonizmu wobec receptorów dopaminowych D2 i serotoninowych 5-HT1A oraz antagonizmu wobec receptorów 5-HT2A. Wykazuje także powinowactwo do innych receptorów, w tym dopaminowych D3, serotoninowych 5-HT2C i 5-HT7, adrenergicznych α1 i histaminowych H1.
Lek jest metabolizowany głównie w wątrobie przez enzymy CYP3A4 i CYP2D6. Okres półtrwania wynosi około 75 godzin.
Podsumowanie
Arypiprazol jest skutecznym lekiem przeciwpsychotycznym o korzystnym profilu działań niepożądanych w porównaniu do klasycznych neuroleptyków. Jego unikalny mechanizm działania jako częściowego agonisty receptorów dopaminowych pozwala na uzyskanie efektu przeciwpsychotycznego przy mniejszym ryzyku objawów pozapiramidowych i hiperprolaktynemii. Wymaga jednak ostrożnego stosowania, zwłaszcza u pacjentów z chorobami układu krążenia i zaburzeniami metabolicznymi. Kluczowe jest indywidualne dostosowanie dawki i monitorowanie pacjenta pod kątem potencjalnych działań niepożądanych.
Zespół Tourette'a; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Depresja lub zaburzenia depresyjne (F32; F33; F34; F38; F39 wg ICD-10), zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (F42 wg ICD-10), tiki (F95.0; F95.1; F95.8; F95.9 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
Zespół Tourette'a; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Depresja lub zaburzenia depresyjne (F32; F33; F34; F38; F39 wg ICD-10), zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (F42 wg ICD-10), tiki (F95.0; F95.1; F95.8; F95.9 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia