ACC® - Acetylocysteina

Wskazania do stosowania

ACC jest wskazany jako lek mukolityczny (rozrzedzający wydzielinę dróg oddechowych) i wykrztuśny u pacjentów z zapaleniem oskrzeli związanym z przeziębieniem. Lek ułatwia odkrztuszanie wydzieliny z dróg oddechowych.

Acetylocysteina wykazuje działanie sekretolityczne (upłynniające wydzielinę) oraz sekretomotoryczne (ułatwiające odkrztuszanie). Mechanizm działania polega na rozszczepianiu wiązań disiarczkowych w łańcuchach mukopolisacharydowych oraz depolimeryzacji łańcuchów DNA w śluzie ropnym, co prowadzi do zmniejszenia lepkości wydzieliny. Dodatkowo, acetylocysteina posiada właściwości antyoksydacyjne poprzez wiązanie wolnych rodników oraz zwiększanie syntezy glutationu.

Dawkowanie i sposób podawania

Tabela: Schemat dawkowania ACC w zależności od wieku pacjenta

Bez zalecenia lekarza produktu leczniczego nie należy stosować dłużej niż 4-5 dni. W przypadku konieczności podania 300 mg acetylocysteiny na dobę, należy zastosować lek w postaci tabletek musujących 100 mg lub tabletek 100 mg.

Sposób podawania:

• Tabletkę musującą należy rozpuścić w 0,5 szklanki wody i wypić natychmiast po rozpuszczeniu
• Ostatnią dawkę leku należy podać najpóźniej 4 godziny przed snem
• Podczas leczenia zaleca się przyjmowanie zwiększonej ilości płynów
• Po rozpuszczeniu tabletki należy unikać dłuższego kontaktu przygotowanego płynu z metalami i gumą

Przeciwwskazania

Stosowanie ACC jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na acetylocysteinę lub którąkolwiek substancję pomocniczą
• Czynna choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy
• Ostry stan astmatyczny
• Zmniejszona zdolność odkrztuszania wydzieliny
• Ciąża i okres karmienia piersią

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania acetylocysteiny u następujących grup pacjentów:

• Pacjenci z astmą oskrzelową (ryzyko skurczu oskrzeli)
• Pacjenci z chorobą wrzodową w wywiadzie
• Osoby w podeszłym wieku
• Pacjenci z niewydolnością oddechową

W przypadku jednoczesnego stosowania acetylocysteiny i antybiotyków podawanych doustnie, należy zachować odstęp co najmniej 2 godzin między przyjmowaniem tych leków.

Bardzo rzadko notowano ciężkie reakcje skórne, takie jak zespół Stevens-Johnsona i zespół Lyella. Pacjenta należy poinformować o konieczności przerwania stosowania leku i niezwłocznego kontaktu z lekarzem w przypadku wystąpienia zmian na skórze lub błonach śluzowych.

U pacjentów z nietolerancją histaminy należy zachować ostrożność i unikać długotrwałego leczenia, gdyż acetylocysteina może wpływać na metabolizm histaminy i wywoływać objawy nietolerancji (np. ból głowy, naczynioruchowe zapalenie błony śluzowej nosa, świąd).

Jedna tabletka musująca ACC zawiera 82,9 mg sodu, co należy uwzględnić u pacjentów z osłabioną czynnością nerek i kontrolujących zawartość sodu w diecie.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Należy zwrócić uwagę na następujące interakcje:

• Jednoczesne stosowanie z lekami przeciwkaszlowymi może prowadzić do niebezpiecznego zalegania wydzieliny
• Antybiotyki (z wyjątkiem doksycykliny) należy podawać w odstępie co najmniej 2 godzin od acetylocysteiny
• Skojarzone stosowanie z nitrogliceryną lub innymi azotanami może nasilać ich działanie rozszerzające naczynia krwionośne i hamujące agregację płytek krwi

Szczególną ostrożność należy zachować przy jednoczesnym stosowaniu acetylocysteiny z półsyntetycznymi penicylinami, tetracyklinami, cefalosporynami i aminoglikozydami ze względu na możliwe interakcje in vitro.

Wpływ na ciążę i laktację

Ze względu na brak wystarczających danych dotyczących stosowania acetylocysteiny w okresie ciąży i karmienia piersią, preparatu nie należy stosować u kobiet w tym czasie. Badania na zwierzętach nie wykazały teratogennego działania acetylocysteiny, jednak bezpieczeństwo stosowania u ludzi nie zostało w pełni potwierdzone.

Działania niepożądane

Najczęściej występujące działania niepożądane obejmują:

• Zaburzenia ogólne: ból głowy, gorączka, reakcje alergiczne (niezbyt często)
• Zaburzenia żołądka i jelit: zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, ból brzucha, biegunka, wymioty, zgaga i nudności (niezbyt często)
• Zaburzenia układu oddechowego: duszność, skurcz oskrzeli (rzadko)

Bardzo rzadko notowano ciężkie reakcje, takie jak reakcja anafilaktyczna, wstrząs anafilaktyczny, niedokrwistość, krwiak osierdzia czy krwotok. Obserwowano również zmniejszoną agregację płytek krwi w obecności acetylocysteiny, jednak kliniczne znaczenie tego zjawiska nie zostało jeszcze w pełni określone.

Przedawkowanie

Brak doniesień o przypadkach zatrucia po doustnym przyjęciu acetylocysteiny. U ochotników przyjmujących dawkę 11,6 g/dobę przez 3 miesiące nie zaobserwowano ciężkich działań niepożądanych. Przedawkowanie może powodować objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności, wymioty i biegunka. U niemowląt istnieje ryzyko nadmiernego wydzielania śluzu.

W przypadku przedawkowania należy zastosować leczenie objawowe. Doświadczenie kliniczne z dożylnym podawaniem acetylocysteiny w bardzo wysokich dawkach (do 30 g/dobę) w leczeniu zatrucia paracetamolem wskazuje na możliwość wystąpienia reakcji rzekomoanafilaktycznych przy szybkim podaniu dużych stężeń leku.

Właściwości farmakologiczne

Acetylocysteina jest pochodną aminokwasu cysteiny. Jej działanie mukolityczne wynika z rozszczepiania wiązań disiarczkowych w łańcuchach mukopolisacharydowych oraz depolimeryzacji łańcuchów DNA w śluzie ropnym. Dodatkowo, acetylocysteina wykazuje właściwości antyoksydacyjne poprzez wiązanie wolnych rodników oraz zwiększanie syntezy glutationu.

U pacjentów z przewlekłym zapaleniem oskrzeli lub mukowiscydozą obserwowano zmniejszenie częstości występowania i ciężkości przebiegu zaostrzeń choroby przy zapobiegawczym stosowaniu acetylocysteiny.

Skład

1 tabletka musująca ACC zawiera 200 mg acetylocysteiny jako substancję czynną.

ACC jest skutecznym lekiem mukolitycznym i wykrztuśnym, który znajduje zastosowanie w leczeniu zapalenia oskrzeli związanego z przeziębieniem. Jego mechanizm działania opiera się na rozrzedzaniu wydzieliny dróg oddechowych i ułatwianiu jej odkrztuszania. Przy stosowaniu leku należy przestrzegać zalecanego dawkowania oraz uwzględnić potencjalne interakcje z innymi lekami, szczególnie antybiotykami. Ważne jest również monitorowanie pacjentów pod kątem możliwych działań niepożądanych, zwłaszcza reakcji alergicznych i zaburzeń żołądkowo-jelitowych.