Medycyna.pl Medycyna.pl
Wyszukaj produkt

5-Fluorouracil-Ebewe

Fluorouracil

inf./inj. [roztw.]
50 mg/ml
1 fiol. 5 ml
Iniekcje
Rx
100%
10,26
5-Fluorouracil-Ebewe
inf./inj. [roztw.]
50 mg/ml
1 fiol. 10 ml
Iniekcje
Rx
100%
18,79
5-Fluorouracil-Ebewe
inf./inj. [roztw.]
50 mg/ml
1 fiol. 20 ml
Iniekcje
Rx
CHB
15,44
B (1)
bezpł.
5-Fluorouracil-Ebewe
inf./inj. [roztw.]
50 mg/ml
5 amp. 5 ml
Iniekcje
Rx
100%
19,48
5-Fluorouracil-Ebewe
inf./inj. [roztw.]
50 mg/ml
1 fiol. 100 ml
Iniekcje
Rx
CHB
76,70
B (1)
bezpł.

5-Fluorouracil-Ebewe - charakterystyka produktu leczniczego

Wskazania do stosowania

5-Fluorouracil-Ebewe może być stosowany w monoterapii lub terapii skojarzonej w leczeniu następujących nowotworów złośliwych:

  • Rak piersi
  • Rak okrężnicy i odbytnicy
  • Rak żołądka
  • Rak trzustki

Dawkowanie i sposób podawania

Leczenie należy rozpoczynać w warunkach szpitalnych. Całkowita dawka dobowa 5-fluorouracylu nie powinna przekraczać 1 g. Zaleca się codzienne monitorowanie liczby płytek krwi i leukocytów. Leczenie należy przerwać, jeśli liczba płytek spadnie poniżej 100 000/mm3 lub liczba leukocytów poniżej 3000/mm3.

Dawkowanie ustala się zazwyczaj na podstawie rzeczywistej masy ciała pacjenta, chyba że występuje otyłość, obrzęki lub inne formy retencji płynów (np. wodobrzusze). W takich przypadkach należy zastosować należną masę ciała.

Produkt leczniczy podaje się we wstrzyknięciu dożylnym, infuzji dożylnej lub dotętniczej. Poniżej przedstawiono przykładowe schematy dawkowania:

Rak okrężnicy i odbytnicy:
Droga podania Dawkowanie
Infuzja dożylna 15 mg/kg mc./dobę (maks. 1 g), rozcieńczone w 300-500 ml 5% glukozy lub 0,9% NaCl, wlew 4-godzinny
Wstrzyknięcie dożylne 12 mg/kg mc./dobę przez 3 dni, następnie 6 mg/kg mc. w dniach 5., 7. i 9.

Leczenie podtrzymujące: 5-10 mg/kg mc. raz w tygodniu we wstrzyknięciu dożylnym.

Rak piersi:

10-15 mg/kg mc. dożylnie w 1. i 8. dniu 28-dniowego cyklu, w skojarzeniu np. z metotreksatem i cyklofosfamidem lub doksorubicyną i cyklofosfamidem.

Alternatywnie: 8,25 mg/kg mc./dobę w ciągłej 24-godzinnej infuzji dożylnej.

Infuzja dotętnicza:

5-7,5 mg/kg mc./dobę w ciągłej 24-godzinnej infuzji dotętniczej. Można stosować miejscowo w leczeniu nowotworów pierwotnych i przerzutów.

Dawkowanie 5-fluorouracylu należy dostosować indywidualnie w zależności od typu nowotworu, schematu leczenia i stanu pacjenta. Konieczne jest ścisłe monitorowanie parametrów hematologicznych podczas terapii.

Przeciwwskazania

Stosowanie 5-fluorouracylu jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

  • Nadwrażliwość na fluorouracyl lub substancje pomocnicze
  • Zahamowanie czynności szpiku kostnego, zwłaszcza po radioterapii lub leczeniu innymi cytostatykami
  • Znaczące zmiany w składzie krwi
  • Krwotoki
  • Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej
  • Owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej i przewodu pokarmowego
  • Ciężka biegunka
  • Ciężkie zaburzenia czynności wątroby lub nerek
  • Ciężkie choroby zakaźne (np. półpasiec, ospa wietrzna)
  • Znaczne wyniszczenie organizmu
  • Stężenie bilirubiny w osoczu >85 μmol/l
  • Ciąża i karmienie piersią
  • Jednoczesne stosowanie z brywudyną, sorywudyną i ich analogami
  • Niedobór dehydrogenazy dihydropirymidynowej (DPD)

Ze względu na silne działanie cytotoksyczne, 5-fluorouracyl ma liczne przeciwwskazania związane głównie z zaburzeniami hematologicznymi, uszkodzeniem błon śluzowych oraz ciężkimi dysfunkcjami narządowymi. Kluczowe jest wykluczenie niedoboru DPD przed rozpoczęciem leczenia.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Podczas stosowania 5-fluorouracylu należy zachować szczególną ostrożność:

  • Konieczne jest ścisłe monitorowanie parametrów hematologicznych (codzienna kontrola liczby płytek i leukocytów)
  • Należy przerwać leczenie przy pierwszych objawach zapalenia lub owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej
  • Wymagana jest ostrożność u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, wątroby lub chorobą serca
  • Należy unikać szczepień żywymi szczepionkami
  • Konieczne jest stosowanie skutecznej antykoncepcji
  • Zaleca się kontrolę aktywności DPD przed rozpoczęciem leczenia
  • Należy zachować co najmniej 4-tygodniową przerwę między podaniem 5-FU a brywudyną/sorywudyną
  • Wymagane jest ścisłe monitorowanie pacjentów otrzymujących jednocześnie fenytoinę

Stosowanie 5-fluorouracylu wymaga ścisłego nadzoru medycznego i regularnego monitorowania parametrów laboratoryjnych ze względu na wąski indeks terapeutyczny leku i ryzyko poważnych działań niepożądanych.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

5-fluorouracyl wchodzi w liczne interakcje z innymi lekami, m.in.:

  • Nasilenie toksyczności przy jednoczesnym stosowaniu z brywudyną, sorywudyną i ich analogami
  • Zwiększenie stężenia fenytoiny w osoczu
  • Nasilenie działania i toksyczności przy stosowaniu z folinianem wapnia
  • Zmniejszenie wartości wskaźnika Quicka u pacjentów leczonych warfaryną
  • Zwiększone ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych przy terapii skojarzonej z tamoksyfenem
  • Nasilenie kardiotoksyczności antracyklin
  • Możliwe zmniejszenie skuteczności przy jednoczesnym stosowaniu allopurynolu

Ze względu na liczne interakcje, przed włączeniem 5-fluorouracylu konieczny jest dokładny wywiad dotyczący stosowanych przez pacjenta leków oraz ścisłe monitorowanie podczas terapii skojarzonej.

Wpływ na płodność, ciążę i laktację

5-fluorouracylu nie wolno stosować w okresie ciąży i karmienia piersią. Kobiety w wieku rozrodczym muszą stosować skuteczną antykoncepcję w trakcie leczenia. W przypadku zajścia w ciążę podczas terapii, pacjentkę należy skierować do poradni genetycznej.

5-fluorouracyl jest przeciwwskazany w ciąży i podczas karmienia piersią ze względu na silne działanie teratogenne i embriotoksyczne. Konieczne jest stosowanie skutecznej antykoncepcji.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane 5-fluorouracylu obejmują:

  • Zahamowanie czynności szpiku kostnego (neutropenia, małopłytkowość, niedokrwistość)
  • Zapalenie błon śluzowych (jamy ustnej, przełyku, odbytnicy)
  • Biegunka, nudności, wymioty
  • Kardiotoksyczność (niedokrwienie mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu)
  • Zespół erytrodysestezji dłoniowo-podeszwowej
  • Łysienie
  • Zaburzenia neurologiczne (ataksja, splątanie, drgawki)

5-fluorouracyl charakteryzuje się szerokim spektrum działań niepożądanych, obejmujących wiele układów i narządów. Kluczowe jest ścisłe monitorowanie pacjenta i wczesne reagowanie na pojawiające się objawy toksyczności.

Właściwości farmakologiczne

5-fluorouracyl jest antymetabolitem z grupy antagonistów pirymidyn. Mechanizm działania polega na hamowaniu syntezy DNA i podziałów komórkowych. Lek uzyskuje aktywność przeciwnowotworową po enzymatycznym przekształceniu do form ufosforylowanych - 5-fluorourydyny i 5-fluorodezoksyurydyny.

Mechanizm działania 5-fluorouracylu opiera się na zaburzeniu syntezy DNA w komórkach nowotworowych, co prowadzi do zahamowania ich proliferacji i śmierci.

Warto zapamiętać
  • 5-fluorouracyl charakteryzuje się wąskim indeksem terapeutycznym, co wymaga ścisłego monitorowania pacjenta podczas leczenia.
  • Kluczowe jest wykluczenie niedoboru dehydrogenazy dihydropirymidynowej (DPD) przed rozpoczęciem terapii, gdyż może on prowadzić do ciężkiej, zagrażającej życiu toksyczności.

1) Chemioterapia
Załącznik: C.26.


Wskazania

Preparat może być stosowany w monoterapii lub w terapii skojarzonej w leczeniu nowotworów złośliwych, szczególnie raka piersi, okrężnicy i odbytnicy, żołądka i trzustki.

Leczenie należy rozpocząć w szpitalu. Całkowita dawka dobowa 5-FU nie powinna przekraczać 1 g. Zaleca się codzienne kontrolowanie liczby płytek krwi i białych krwinek, a leczenie należy przerwać, jeśli liczba płytek zmniejszy się poniżej 100 000/mm3 lub liczba białych krwinek zmniejszy się poniżej 3000/mm3. Zazwyczaj dawkowanie ustala się na podstawie rzeczywistej mc. pacjenta, jeśli nie jest on otyły, nie ma obrzęków lub innych postaci zatrzymania płynów, jak wodobrzusze. W tych przypadkach do obliczeń należy zastosować należną mc. Produkt leczniczy należy podawać we wstrzyknięciu dożylnym albo w infuzji dożylnej lub dotętniczej. Niżej przedstawiono przykładowe dawkowanie. Rak okrężnicy i odbytnicy: dawkę początkową można podać w postaci inf. lub wstrzyknięcia dożylnego, przy czym infuzja jest korzystniejsza ze względu na mniejszą toksyczność. Inf. dożylna. Dawkę dobową wynoszącą 15 mg/kg mc. (600 mg/m2 pc.), lecz nie więcej niż 1 g na inf., należy rozcieńczyć w 300 do 500 ml 5% roztw. glukozy lub w 300-500 ml 0,9% roztw. chlorku sodu i podawać w infuzji trwającej 4 h. Jeśli nie występują objawy niepożądane, inf. należy podawać przez kolejne dni, aż do osiągnięcia całkowitej dawki wynoszącej 12-15 g. Niektórzy pacjenci otrzymywali dawkę całkowitą do 30 g, przy maks. dawce dobowej wynoszącej 1 g. Leczenie należy przerwać, jeśli wystąpią działania niepożądane ze strony układu krwiotwórczego i pokarmowego. Produkt leczniczy można też podawać w ciągłej infuzji przez 24 h. Wstrzyknięcie dożylne. Dawkę 12 mg/kg mc. (480 mg/m2 pc.)/dobę można podawać we wstrzyknięciu dożylnym przez 3 dni. Jeśli nie wystąpią objawy niepożądane, w 5., 7. i 9. dniu należy podać produkt leczniczy w dawce 6 mg/kg mc. (240 mg/m2 pc.). W leczeniu podtrzymującym podaje się 1 w tyg. dawkę 5-10 mg/kg mc. (200 do 400 mg/m2 pc.) we wstrzyknięciu dożylnym. We wszystkich przypadkach leczenie podtrzymujące można podjąć dopiero po ustąpieniu objawów działań niepożądanych. Rak piersi: w leczeniu raka piersi 5-FU można stosować jednocześnie np. z metotreksatem i cyklofosfamidem lub z doksorubicyną i cyklofosfamidem. W tym schemacie dawkę 10-15 mg/kg mc. (400-600 mg/m2 pc.) podaje się dożylnie w 1. i 8. dniu 28-dniowego cyklu leczenia. Produkt leczniczy można także podawać w postaci 24 h ciągłej inf. dożylnej w dawce wynoszącej zwykle 8,25 mg/kg mc. (350 mg/m2 pc.). Inne metody podawania. Inf. dotętnicza: dawkę dobową 5 do 7,5 mg/kg mc. (200 do 300 mg/m2 pc.) można podawać w ciągłej 24 h infuzji dotętniczej. Infuzję dotętniczą można też stosować miejscowo, zarówno w leczeniu nowotworów pierwotnych, jak i przerzutów. Zaleca się zmniejszenie dawki u pacjentów: wyniszczonych; po ciężkim zabiegu chirurgicznym przebytym w ciągu ostatnich 30 dni; z zahamowaniem czynności szpiku kostnego; z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek. Stosowanie u dzieci. Brak danych dotyczących stosowania leku u dzieci. Nie ma zaleceń dotyczących dawkowania 5-FU u dzieci. Stosowanie u osób w podeszłym wieku. U osób w podeszłym wieku 5-FU stosuje się w podobnych dawkach, jak u pacjentów dorosłych.

Produkt leczniczy przeznaczony jest wyłącznie do podawania dożylnego i dotętniczego. Wybór odpowiedniego dawkowania oraz schemat leczenia zależy od stanu pacjenta, rodzaju leczonego nowotworu oraz tego, czy 5-fluorouracyl będzie podawany w monoterapii, czy w leczeniu skojarzonym z innym rodzajem terapii. Infuzja dotętnicza: dawkę dobową 5-7,5 mg/kg mc. (200 do 300 mg/m2 pc.) można podawać w ciągłej 24-godzinnej infuzji dotętniczej. Infuzję dotętniczą można też stosować miejscowo, zarówno w leczeniu nowotworów pierwotnych, jak i przerzutów. Zaleca się zmniejszenie dawki u pacjentów: wyniszczonych; po ciężkim zabiegu chirurgicznym przebytym w ciągu ostatnich 30 dni; z zahamowaniem czynności szpiku kostnego; z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek.

Nadwrażliwość na 5-FUl lub na substancję pomocniczą. Zahamowanie czynności szpiku kostnego, zwłaszcza po radioterapii lub leczeniu innymi środkami przeciwnowotworowymi. Znaczące zmiany w składzie krwi, krwotoki, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, owrzodzenie błony śluzowej jamy ustnej i przewodu pokarmowego, ciężka biegunka, ciężkie zaburzenia czynności wątroby lub nerek, choroby zakaźne o ciężkim przebiegu (np. półpasiec, ospa wietrzna), ciężkie wyniszczenie, stężenie bilirubiny w osoczu powyżej 85 μ mol/l, ciąża i karmienie piersią. Podczas leczenia 5-FU należy unikać stosowania szczepionek zawierających żywe drobnoustroje. 5-FU nie wolno stosować jednocześnie z brywudyną, sorywudyną i jej analogami. Są to silne inhibitory dehydrogenazy dihydropirymidyny (DPD), enzymu metabolizującego 5-FU. U pacjentów z niedoborem DPD zwykle stosowane dawki fluorouracylu powodują nasilenie działań niepożądanych. Jeśli wystąpią ciężkie działania niepożądane, wskazane może być kontrolowanie aktywności DPD. Fluorouracylu nie należy stosować u pacjentów z niedoborem DPD.

DPD odgrywa istotną rolę w metabolizmie 5-FU. Analogi nukleozydów, takie jak brywudyna i sorywudyna, mogą spowodować znaczące zwiększenie stężenia w osoczu 5-FU lub innych fluoropirymidyn, zwiększając ich toksyczność. Z tego względu należy zachować co najmniej 4-tygodniową przerwę między podaniem 5-FU i brywudyny, sorywudyny i ich pochodnych. Jeśli to konieczne, wskazane jest oznaczenie aktywności DPD przed rozpoczęciem leczenia 5-FU. W razie omyłkowego podania brywudyny pacjentom leczonym 5-FU, należy wdrożyć skuteczne postępowanie w celu zmniejszenia toksyczności 5-FU. Zalecana jest natychmiastowa hospitalizacja. Należy zastosować wszystkie metody zapobiegające zakażeniom ogólnoustrojowym i odwodnieniu. U pacjentów otrzymujących jednocześnie fenytoinę i 5-FU należy regularnie kontrolować, czy nie zwiększa się stężenie fenytoiny w osoczu. 5-FU może działać kardiotoksycznie. Należy zachować ostrożność u pacjentów, u których w trakcie leczenia występuje ból w klatce piersiowej oraz u pacjentów z chorobą serca w wywiadzie. Uszkodzenie ściany jelita wymaga leczenia objawowego, w zależności od nasilenia, np. podania płynów. Lekką biegunkę można zahamować lekami przeciwbiegunkowymi, ale mogą być one nieskuteczne w przypadku biegunki o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego. Przed rozpoczęciem leczenia 5-FU i w trakcie jego trwania zaleca się następujące badania: codzienna kontrola, czy nie wystąpiły zmiany na błonie śluzowej jamy ustnej i gardła, przed każdym podaniem 5-FU ocena morfologii krwi z rozmazem i oznaczeniem liczby płytek krwi, ocena wskaźników retencji, wskaźniki czynności wątroby. Jeśli pacjent otrzymuje 5-FU i doustne leki przeciwzakrzepowe, należy ściśle kontrolować wartości wskaźnika Quicka. U pacjentów leczonych 5-FU nie należy stosować szczepień żywymi szczepionkami. Należy unikać kontaktu z osobami, którym ostatnio podano szczepionki przeciw wirusowi polio. 5-FU należy podawać jedynie pod ścisłą kontrolą lekarza specjalisty z doświadczeniem w stosowaniu silnych antymetabolitów. Leczenie początkowe należy przeprowadzić w szpitalu. Właściwe leczenie 5-FU powoduje zwykle leukopenię, przy czym najmniejsze liczby leukocytów występują między 7. i 14. dniem 1-go cyklu; niekiedy nawet do 20. dnia. Powrót do wartości prawidłowych następuje zwykle w ciągu 30 dni. Zaleca się codzienne oznaczanie liczby płytek i krwinek białych; leczenie należy przerwać, gdy liczba płytek krwi zmniejszy się poniżej 100 000/mm3 lub liczba leukocytów zmniejszy się poniżej 3000/mm3. Jeśli całkowita liczba leukocytów jest mniejsza niż 2000/mm3, a zwłaszcza gdy wystąpi granulocytopenia, zaleca się umieszczenie pacjenta w izolatce szpitalnej i zastosowanie odpowiednich środków zapobiegających zakażeniu ogólnoustrojowemu. Leczenie należy także przerwać po wystąpieniu 1-szych objawów zapalenia lub owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej, ciężkiej biegunki, owrzodzenia przewodu pokarmowego, krwawienia z przewodu pokarmowego lub jakiegokolwiek krwotoku. Należy zachować ostrożność w doborze pacjentów i ustalaniu dawkowania, gdyż margines bezpieczeństwa 5-FU jest wąski (tzn. różnica między dawką skuteczną a toksyczną jest mała). Oznacza to, że reakcji terapeutycznej prawie zawsze towarzyszą objawy niepożądane. 5-FU należy ostrożnie stosować u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, wątroby lub z żółtaczką. Dotyczy to również chorych, u których występują bóle w klatce piersiowej w czasie leczenia lub przed nim oraz choroba serca w wywiadzie. Leczenie należy przerwać w przypadku objawów niepożądanych ze strony serca. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów po napromienianiu dużymi dawkami okolic miednicy i leczonych środkami alkilującymi oraz u pacjentów po usunięciu nadnerczy lub przysadki. Brak wystarczającego doświadczenia dotyczącego skuteczności i bezpieczeństwa stosowania fluorouracylu u dzieci. Ze względu na możliwość mutagennego i rakotwórczego działania fluorouracylu należy zachować wzmożoną ostrożność w odniesieniu do lekarzy i pielęgniarek. Podczas przygotowania produktu leczniczego do stosowania należy unikać kontaktu ze skórą i błonami śluzowymi. Produkt leczniczy musi być przygotowywany w ściśle jałowych warunkach. Zaleca się pracę przy stanowisku z przepływem laminarnym. Obowiązuje stosowanie odzieży ochronnej. Z przygotowania i podawania fluorouracylu należy wykluczyć kobiety w ciąży. 5-FU może wywoływać nudności i wymioty, zaburzając w ten sposób zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Dlatego w czasie leczenia nie należy podejmować tych czynności.

Poniższe informacje mogą dotyczyć również produktów leczniczych podawanych ostatnio. Wszystkie metody leczenia, które pogarszają status fizyczny pacjenta lub upośledzają czynność szpiku kostnego (np. inne cytostatyki) mogą zwiększać toksyczność fluorouracylu. Fluorouracyl może nasilać toksyczne działanie radioterapii na skórę. DPD odgrywa istotną rolę w metabolizmie 5-FU. Analogi nukleozydów, takie jak brywudyna i sorywudyna, mogą spowodować znaczące zwiększenie stężenia w osoczu 5-FU lub innych fluoropirymidyn, zwiększając w ten sposób ich toksyczność. Z tego względu należy zachować co najmniej 4-tygodniową przerwę między podaniem 5-FU i brywudyny, sorywudyny i ich pochodnych. W razie konieczności, przed rozpoczęciem leczenia 5-FU wskazane jest oznaczenie aktywności DPD. Podczas jednoczesnego stosowania fenytoiny i 5-FU notowano zwiększenie stężenia fenytoiny w osoczu, co prowadziło do objawów zatrucia fenytoiną. Folinian wapnia nasila działanie fluorouracylu. Skutkiem tej interakcji może być ciężka, również śmiertelna biegunka. Przypadki zgonów opisywano zwłaszcza w związku ze schematem leczenia obejmującym fluorouracyl podawany 1 na tydzień dożylnie w bolusie, w dawce 600 mg/m2 pc. razem z folinianem wapnia. U pacjentów leczonych warfaryną obserwowano zmniejszenie wartości wskaźnika Quicka po podaniu fluorouracylu lub fluorouracylu z lewamizolem. U pacjentów z rakiem sutka otrzymującym leczenie skojarzone cyklofosfamidem, metotreksatem, fluorouracylem i tamoksyfenem zwiększone jest ryzyko zaburzeń zakrzepowo-zatorowych. Jednoczesne stosowanie z innymi lekami cytotoksycznymi (cyklofosfamidem, winkrystyną, metotreksatem, cisplatyną, doksorubicyną), interferonem,lub kwasem folinowym może nasilić skuteczność jak i toksyczność 5-FU. Podczas jednoczesnego stosowania innych leków hamujących czynność szpiku kostnego konieczne jest dostosowanie dawkowania; jednoczesne lub uprzednie napromienianie może wymagać zmniejszenia dawek. 5-FU może nasilić toksyczne działanie antracyklin na serce. Jednoczesne stosowanie allopurynolu może zmniejszać toksyczność i skuteczność 5-FU. Przed rozpoczęciem i w trakcie leczenia nie należy stosować aminofenazonu, fenylobutazonu i sulfonamidów. Chlorodiazepoksyd, disulfiram, gryzeofulwina i izoniazyd mogą zwiększać skuteczność 5-FU. Szczepionki: 5-FU osłabia naturalny mechanizm odporności i odpowiedź immunologiczną organizmu. Stosowanie szczepionek zawierających żywe drobnoustroje może prowadzić do nasilonego namnażania wirusa. Po długotrwałym stosowaniu 5-FU jednocześnie z mitomycyną odnotowano wystąpienie zespołu hemolityczno-mocznicowego. Cymetydyna, metronidazol i interferony mogą zwiększać stężenie 5-FU w osoczu i jego toksyczność. Lewamizol może zwiększać toksyczne działanie 5-FU na wątrobę. Podczas skojarzonego stosowania często obserwowano działania hepatotoksyczne (zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej, aminotransferaz lub stężenia bilirubiny). Tiazydy mogą zwiększać toksyczne działanie leków przeciwnowotworowych na szpik kostny. U kobiet otrzymujących oprócz cyklofosfamidu, metotreksatu i fluorouracylu dodatkowo tiazydowy lek moczopędny, liczba granulocytów była mniejsza niż u kobiet, które otrzymywały leki cytostatyczne bez diuretyku. Winorelbina stosowana jednocześnie z 5-FU i kwasem folinowym może spowodować ciężkie zapalenie błon śluzowych prowadzące do zgonu. Gemcytabina może nasilać układowe działanie 5-FU. Fluorouracyl może powodować zwiększone lub fałszywie dodatnie wyniki oznaczeń bilirubiny i kwasu 5-hydroksyindolowego w moczu. Leki cytostatyczne mogą osłabiać wytwarzanie przeciwciał po szczepieniu przeciwko grypie. Mogą też zwiększać ryzyko zakażenia po zastosowaniu żywych szczepionek.

Nie wolno stosować 5-FU w czasie ciąży. Kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować skuteczną antykoncepcję. Jeśli pacjentka zajdzie w ciążę w trakcie leczenia, powinna zostać skierowana do poradni genetycznej. Nie wolno stosować 5-FU w okresie karmienia piersią.

Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (bardzo często) zahamowanie czynności szpiku kostnego (jedno z działań niepożądanych ograniczających dawkę), neutropenia i małopłytkowość (oba o nasileniu od lekkiego do najcięższego), leukopenia, agranulocytoza, niedokrwistość, krwawienie z nosa i pancytopenia. Stopień mielosupresji (od I do IV wg NCI) zależy od sposobu podawania (wstrzyknięcie dożylne (bolus) lub ciągła infuzja dożylna) i dawki. Neutropenia występuje po każdym cyklu leczenia po podaniu 5-FU w bolusie w odpowiedniej dawce (nadir: w dniach 9.- 14. (- 20.); powrót do wartości prawidłowych zwykle po dniu 30.). Zaburzenia układu immunologicznego; (bardzo często) zahamowanie czynności układu odpornościowego ze zwiększoną częstością zakażeń; (niezbyt często) reakcje nadwrażliwości; (rzadko) uogólnione reakcje nadwrażliwości włącznie ze wstrząsem anafilaktycznym. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (bardzo często) hiperurykemia. Zaburzenia układu nerwowego: (często) przemijający odwracalny zespół móżdżkowy obejmujący bezład, przemijający stan splątania oraz zaburzenia ruchowe pochodzenia pozapiramidowego i zaburzenia pochodzenia korowego, które ustępują zwykle po odstawieniu 5-FU; (niezbyt często) oczopląs, ból głowy, zawroty głowy pochodzenia błędnikowego, objawy parkinsonizmu, objawy korowo-rdzeniowe i euforia, senność; (bardzo rzadko) leukoencefalopatia z takimi objawami, jak ataksja, utrudnienie mowy, splątanie, zaburzenia orientacji, miastenia, afazja, napady drgawek lub śpiączka po podaniu dużych dawek fluorouracylu w infuzji lub u pacjentów z niedoborem DPD. Zgłoszono przypadek leukodystrofii, która ustąpiła po natychmiastowym odstawieniu produktu. W grupie zwiększonego ryzyka mogą być pacjenci z niedoborem dehydrogenazy dihydropirymidynowej. W rozpoznawaniu leukodystrofii pomocne bywa obrazowanie dyfuzyjne (ang. DWI). Zgłaszano też niedokrwienny udar mózgu związany ze stosowaniem terapii skojarzonej (na przykład: 5-FU + mitomycyna C lub cisplatyna). Zaburzenia oka: (niezbyt często) nadmierne łzawienie, niewyraźne widzenie, zaburzenia ruchu gałek ocznych, zapalenie nerwu wzrokowego, podwójne widzenie, zmniejszenie ostrości wzroku, światłowstręt, zapalenie spojówek, zapalenie brzegów powiek, odwinięcie powieki na skutek zbliznowacenia, niedrożność kanalików łzowych. Zaburzenia serca: (bardzo często) zmiany w zapisie EKG typowe dla niedokrwienia; (często) dławicowy ból w klatce piersiowej; (niezbyt często) zaburzenia rytmu, zawał mięśnia sercowego, niedokrwienie mięśnia sercowego, zapalenie mięśnia sercowego, niewydolność serca, kardiomiopatia zastoinowa i wstrząs kardiogenny, zaburzenia czynności lewej komory serca; (bardzo rzadko) zatrzymanie akcji serca i nagły zgon sercowy, kardiotoksyczne działania niepożądane występują najczęściej w trakcie lub w kilka godzin po 1-szym cyklu leczenia. Ryzyko takich działań jest większe u pacjentów z istniejącą chorobą niedokrwienną serca lub kardiomiopatią. Zaburzenia naczyniowe: (niezbyt często) niedociśnienie tętnicze; (rzadko) niedokrwienie mózgu, jelit i niedokrwienie obwodowe, objaw Raynauda, zakrzep z zatorami, zakrzepowe zapalenie żył. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (bardzo często) skurcz oskrzeli. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) działa niepożądane dotyczące przewodu pokarmowego (mogące zagrażać życiu), takie jak zapalenie błon śluzowych (zapalenie jamy ustnej, gardła, przełyku, odbytnicy), jadłowstręt, ciężka biegunka, nudności i wymioty; (niezbyt często) odwodnienie, posocznica, owrzodzenie przewodu pokarmowego, krwawienia z przewodu pokarmowego, złuszczanie Nasilenie żołądkowo-jelitowych działań niepożądanych (stopnia od I do IV wg NCI) zależy od dawki i sposobu podawania. Po podaniu w ciągłej infuzji dożylnej bardziej prawdopodobnym działaniem ograniczającym dawkę jest zapalenie błony śluzowej jamy ustnej niż zahamowanie czynności szpiku kostnego. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (niezbyt często) uszkodzenie komórek wątroby; (bardzo rzadko) martwica wątroby (czasami prowadząca do zgonu), zapalenie pęcherzyka żółciowego. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo często) łysienie, opóźnione gojenie się ran, zespół dłoniowo-podeszwowy z zaczerwienieniem, obrzękiem, bólem i złuszczaniem się skóry na dłoniach i podeszwach stóp; (niezbyt często) wykwity, zmiany skórne (suchość skóry, pęknięcia, nadżerki, rumień, swędząca wysypka plamisto-grudkowa), zapalenie skóry, pokrzywka i nadwrażliwość na światło, skórne odczyny uczuleniowe, przebarwienia skóry, pasmowe przebarwienia lub odbarwienia w okolicach żył, zmiany w obrębie paznokci (np. rozsiana powierzchowna niebieska pigmentacja, nadmierna pigmentacja, uszkodzenie płytek paznokciowych, ból i pogrubienie łożyska paznokci) i oddzielanie się płytki paznokciowej, z utratą paznokci włącznie Zespół erytrodysestezji dłoniowo-podeszwowej występuje bardzo często po podaniu w ciągłej infuzji i często po podaniu w szybkim wstrzyknięciu dożylnym. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (niezbyt często) martwica kości nosa. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (niezbyt często) niewydolność nerek. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (niezbyt często) zaburzenia spermatogenezy i owulacji. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (bardzo często) wyczerpanie, uogólnione osłabienie, zmęczenie i brak energii, gorączka. Badania diagnostyczne: (bardzo rzadko) wydłużenie czasu protorombinowego po podaniu 5-FU i warfaryny. Zaburzenia endokrynologiczne: (nieznana) zwiększenie stężenia całkowitej tyroksyny (T4) i całkowitej trójjodotyroniny (T3) bez zwiększenia wolnej T4 i TSH i bez objawów klinicznych nadczynności tarczycy.

Następujące działania niepożądane nasilają się najczęściej na skutek przedawkowania: nudności, wymioty, biegunka, ciężkie zapalenie błon śluzowy, owrzodzenie i krwawienia z przewodu pokarmowego, zahamowanie czynności szpiku kostnego (małopłytkowość, leukopenia, agranulocytoza). Objawy ostre: reakcje psychotyczne, senność, nasilenie działania leków uspokajających, nasilona toksyczność alkoholu. Jeśli konieczne jest stosowanie leków uspokajających, można podać dożylnie diazepam w małych dawkach (np. rozpoczynając od dawki 5 mg), monitorując jednocześnie układ krążenia i oddechowy. Nie ma swoistej odtrutki. W razie wystąpienia objawów zatrucia należy natychmiast przerwać podawanie 5-FU i wdrożyć leczenie objawowe. Profilaktycznie należy podać koncentrat granulocytów lub płytek krwi w infuzji. Należy zwrócić uwagę na odpowiednie nawodnienie i diurezę; konieczne jest przywrócenie równowagi elektrolitowej. Zwykle hemodializa nie jest konieczna. Pacjenta należy obserwować, aby jak najszybciej wykryć późne powikłania hematologiczne i żołądkowo-jelitowe. Znaczącą mielosupresję należy leczyć w warunkach szpitalnych, m.in. uzupełniając niedobór elementów morfotycznych krwi i stosując antybiotykoterapię. Może być konieczne umieszczenie pacjenta w sterylnym pomieszczeniu. Kontrolowanie parametrów hematologicznych należy prowadzić do 4 tyg. od przedawkowania.

5-FU jest antymetabolitem. Jako antagonista pirymidynowy wpływa na syntezę DNA i hamuje podział komórki. 5-FU uzyskuje aktywność przeciwnowotworową dopiero po enzymatycznym przekształceniu w formy ufosforylowane - 5-fluorourydynę i 5-fluorodezoksyurydynę.

1 ml roztw. zawiera 50 mg fluorouracylu.

Brodawki wirusowe B07
Nowotwór złośliwy wargi C00
Nowotwór złośliwy nasady języka C01
Nowotwór złośliwy dna jamy ustnej C04
Nowotwór złośliwy podniebienia C05
Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części jamy ustnej C06
Nowotwór złośliwy ślinianki przyusznej C07
Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych dużych gruczołów ślinowych C08
Nowotwór złośliwy migdałka C09
Nowotwór złośliwy części ustnej gardła C10
Nowotwór złośliwy części nosowej gardła C11
Nowotwór złośliwy zachyłka gruszkowatego C12
Nowotwór złośliwy części krtaniowej gardła C13
Nowotwór złośliwy o innym i nieokreślonym umiejscowieniu w obrębie wargi, jamy ustnej i gardła C14
Nowotwór złośliwy przełyku C15
Nowotwór złośliwy żołądka C16
Nowotwór złośliwy jelita cienkiego C17
Nowotwór złośliwy jelita grubego C18
Nowotwór złośliwy zgięcia esiczo-odbytniczego C19
Nowotwór złośliwy odbytnicy C20
Nowotwór złośliwy odbytu i kanału odbytu C21
Nowotwór złośliwy wątroby i przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych C22
Nowotwór złośliwy pęcherzyka żółciowego C23
Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części dróg żółciowych C24
Nowotwór złośliwy trzustki C25
Nowotwór złośliwy innych i niedokładnie określonych narządów układu pokarmowego C26
Nowotwór złośliwy jamy nosowej i ucha środkowego C30
Nowotwór złośliwy zatok przynosowych C31
Nowotwór złośliwy krtani C32
Nowotwór złośliwy tchawicy C33
Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca C34
Nowotwór złośliwy grasicy C37
Nowotwór złośliwy serca, śródpiersia i opłucnej C38
Nowotwór złośliwy o innym i bliżej nieokreślonym umiejscowieniu w obrębie układu oddechowego i narządów klatki piersiowej C39
Nowotwór złośliwy kości i chrząstki stawowej kończyn C40
Nowotwór złośliwy kości i chrząstki stawowej o innym i nieokreślonym umiejscowieniu C41
Inne nowotwory złośliwe skóry C44
Nowotwory złośliwe nerwów obwodowych i układu nerwowego wegetatywnego C47
Nowotwór złośliwy przestrzeni zaotrzewnowej i otrzewnej C48
Nowotwór złośliwy tkanki łącznej i innych tkanek miękkich C49
Nowotwór złośliwy piersi C50
Nowotwór złośliwy sromu C51
Nowotwór złośliwy pochwy C52
Nowotwór złośliwy szyjki macicy C53
Nowotwór złośliwy trzonu macicy C54
Nowotwór złośliwy nieokreślonej części macicy C55
Nowotwór złośliwy jajnika C56
Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych żeńskich narządów płciowych C57
Nowotwór złośliwy łożyska C58
Nowotwór złośliwy prącia C60
Nowotwór złośliwy gruczołu krokowego C61
Nowotwór złośliwy jądra C62
Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych męskich narządów płciowych C63
Nowotwór złośliwy nerki z wyjątkiem miedniczki nerkowej C64
Nowotwór złośliwy miedniczki nerkowej C65
Nowotwór złośliwy moczowodu C66
Nowotwór złośliwy pęcherza moczowego C67
Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych narządów układu moczowego C68
Nowotwór złośliwy oka i przydatków oka C69
Nowotwór złośliwy opon mózgowo-rdzeniowych C70
Nowotwór złośliwy mózgu C71
Nowotwór złośliwy rdzenia kręgowego, nerwów czaszkowych i innych części ośrodkowego układu nerwowego C72
Nowotwór złośliwy tarczycy C73
Nowotwór złośliwy nadnerczy C74
Nowotwór złośliwy innych gruczołów wydzielania wewnętrznego i struktur pokrewnych C75
Nowotwór złośliwy o umiejscowieniu innym i niedokładnie określonym C76
Wtórny i nieokreślony nowotwór złośliwy węzłów chłonnych C77
Wtórny nowotwór złośliwy układu oddechowego i pokarmowego C78
Wtórny nowotwór złośliwy o innym umiejscowieniu C79
Nowotwór złośliwy bez określenia jego umiejscowienia C80
Inny i nieokreślony nowotwór złośliwy tkanki limfatycznej, układu krwiotwórczego i tkanek pokrewnych C96
Nowotwory złośliwe o niezależnym (pierwotnym) mnogim umiejscowieniu C97
Żołądek D00.2
Rak in situ skóry D04
Rak in situ piersi D05
Rogowacenie związane z promieniowaniem słonecznym L57.0

Lek może przenikać do mleka kobiet karmiących piersią.

Jednym z niepożądanych działań leku jakie mogą wystąpić jest nadwrażliwość na światło.

Istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód, ale w pewnych sytuacjach klinicznych potencjalne korzyści z jego zastosowania przewyższają ryzyko (np. w stanach zagrażających życiu lub chorobach, w których inne, bezpieczne leki nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne).

Istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód, ale w pewnych sytuacjach klinicznych potencjalne korzyści z jego zastosowania przewyższają ryzyko (np. w stanach zagrażających życiu lub chorobach, w których inne, bezpieczne leki nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne).

Istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód, ale w pewnych sytuacjach klinicznych potencjalne korzyści z jego zastosowania przewyższają ryzyko (np. w stanach zagrażających życiu lub chorobach, w których inne, bezpieczne leki nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne).

Produkt leczniczy zawierający substancję czynną bardzo silnie działającą.

Produkt leczniczy, który może wpływać upośledzająco na sprawność psychofizyczną; jeżeli przepisana dawka i droga podania wskazują, że w okresie stosowania może pojawić się wyraźne upośledzenie sprawności psychomotorycznej, to należy udzielić pacjentowi wskazówek co do zachowania szczególnej ostrożności w zakresie prowadzenia pojazdów lub obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu bądź uprzedzić o konieczności czasowego zaniechania takich czynności.