15 maja Światowym Dniem Kangurowania

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje „Kangur Mother Care” jako kontakt „skóra do skóry” zaraz po urodzeniu dziecka. Dotyczy to także karmienie piersią i wsparcie dla rodziców. Oznacza ułożenie noworodka okrytego z zewnątrz kocykiem na klatce piersiowej mamy lub innej osoby. Kangurowanie jako termin odnoszący się do kontaktu „skóra do skóry” funkcjonuje od 2003 r. Sama technika została zapoczątkowana znacznie wcześniej – w 1976 r. w Szwecji. Kolumbijczyk, doktor Edgar Rey Sanabria, profesor neonatologii traktował kangurowanie jako metodę zastępującą inkubator, dostarczającą ciepło wcześniakom. W krajach rozwijających się, w których istnieje problem deficytu specjalistycznego sprzętu do terapii noworodków, metody kangurowania zmniejszają umieralność wcześniaków.

Pierwsze minuty po porodzie mają wpływ na fizyczną i psychiczną kondycję dziecka w kolejnych miesiącach i latach życia. Co najmniej 2-godzinny kontakt „skóra do skóry” powinien być zapewniony każdej mamie. Gwarantuje to rozporządzenie Ministra Zdrowia w postaci Standardów Opieki Okołoporodowej. W sytuacjach, w których mama z różnych przyczyn nie jest w stanie kangurować, rolę tę może przejąć ojciec dziecka. Czas trwania kangurowania powinien być jak najdłuższy. Stabilny noworodek może być kangurowany nawet przez 90% czasu w ciągu doby.

Jakie korzyści daje kangurowanie?

Niezakłócony kontakt „skóra do skóry” daje wiele korzyści, zarówno dla rodzica, jak i dziecka. Dzięki kangurowaniu uwalnia się oksytocyna, która powoduje obkurczenie macicy i poród łożyska. Wpływa to także na ułatwienie rozpoczęcia laktacji. Dziecko zostaje skolonizowane bezpieczną dla niego florą bakteryjną matki. Otrzymuje również naturalną „szczepionkę” – pierwszy pokarm z piersi bogaty w przeciwciała, chroniące dziecko przed drobnoustrojami. Kontakt „skóra do skóry” zwiększa szansę na długie karmienie piersią oraz tworzy szczególną więź między matką a dzieckiem. Podczas kangurowania dziecko wyczuwa bicie serca matki, które słyszało podczas przebywania w jej łonie.

Kangurowanie, przytulanie i głaskanie ma pozytywny wpływ na rozwój dzieci urodzonych przedwcześnie. Udowodniono, że wcześniaki, które były kangurowane szybciej przybierają na wadze, uzyskują lepszą regulację temperatury ciała oraz szybciej osiągają prawidłowe napięcie mięśniowe.

Czytaj również: Żywienie i suplementacja ciężarnych – co aktualnie wiemy?

Szpital Przyjazny Dziecku

„Szpital Przyjazny Dziecku” to inicjatywa wprowadzona przez WHO i UNICEF. Określa zbiór zasad, które mają na celu zapewnienie wsparcia w wyłącznym karmieniu piersią od chwili narodzin oraz przywrócenie prawidłowego żywienia dzieci. Szpitale, które spełniają określone 10 kryteriów programu „10 kroków do udanego karmienia piersią” mogą ubiegać się o tytuł „Szpitala Przyjaznego Dziecku”. Jedno z kryteriów dotyczy nieprzerwanego kontaktu „skóra do skóry” zaraz po porodzie. W placówkach obowiązuje zakaz rozpowszechniania informacji o mieszankach mlekozastępczych oraz akcesoriach do sztucznego żywienia. Zgodnie z wytycznymi WHO tytuł „Szpital Przyjazny Dziecku” uzyskuje się na okres 5 lat. Po tym czasie, można ubiegać się o reocenę przeprowadzaną przez Komisję powołaną przez Komitet Upowszechniania Karmienia Piersią. Szpitale Przyjazne Dzieciom są zobligowane do przeprowadzania wewnętrznych ocen stosowanych praktyk kilka razy w roku.

Lista szpitali jest dostępna na stronie: Lista szpitali odznaczonych tytułem WHO Szpital Przyjazny Dziecku

Zero separacji rodziców wcześniaków od dzieci

Z powodu aktualnie trwającej pandemii COVID-19 rodzice wcześniaków muszą zostać odizolowani od dzieci i nie mogą przebywać w szpitalach. Ich obecność na oddziałach neonatologicznych jest kluczowa dla prawidłowego rozwoju dzieci. W styczniu 2021 r. profesor Ewa Helwich, konsultant krajowa w dziedzinie neonatologii, opracowała procedurę określającą, którzy rodzice mogą zostać zakwalifikowani do szczepień przeciwko COVID-19. Zalecenia mają na celu przeprowadzania szczepień wśród rodziców wcześniaków oraz umożliwienie uczestnictwa w procesie leczniczym na zasadach funkcjonujących przed epidemią. Do szczepień przeciwko COVID-19 mogą być zakwalifikowani rodzice dzieci urodzonych przedwcześnie, u których przewidywany okres hospitalizacji będzie dłuższy od czasu wymaganego do uzyskania optymalnej odporności na zakażenie wirusem SARS-CoV-2.

– Zminimalizowanie czasu separacji dziecka od matki ma fundamentalne znaczenie dla przyszłego rozwoju dziecka. Wiele światowych publikacji, opierających się na dużych badaniach z randomizacją wskazują na znaczne zmniejszenie reakcji bólowych podczas wykonywania niezbędnych procedur, ale przede wszystkim na zmniejszenie zachorowalności i umieralności wcześniaków, także z powodu sepsy i skrócenie czasu hospitalizacji – mówi prof. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka

W odpowiedzi na postulat konsultanta krajowego w dziedzinie neonatologii, w dniu 5 maja 2021 r. wydano decyzję, na mocy której rodzice wcześniaków mogą być obecni na oddziałach neonatologicznych w sposób nieograniczony już 7 dni po 1. dawce szczepienia przeciwko COVID-19.