W grudniu 2020 WHO (World Health Organization) opublikowało dokument o ponad 100 powodach, dla których warto rzucić nikotynizm. Wspomniana publikacja rozpoczyna roczną globalną kampanię „Commit to Quit” mającą na celu zachęcenie do rzucenie palenia.
Nikotynizm – dane statystyczne
Zgodnie z danymi zgromadzonymi w opublikowanym w 2019 przez CBOS raporcie pt. „Palenie papierosów”, co piąty dorosły obywatel naszego kraju przyznaje się do regularnego sięgania po papierosy. Warto podkreślić, że na przestrzeni dwóch ostatnich dekad (1999-2019) ogólna liczba osób uzależnionych od nikotyny zmalała. Może mieć to związek z większą świadomością obywateli i chęcią uniknięcia długoterminowych skutków wynikających z palenia tytoniu.
Z raportu wynika, że popularność opisywanej używki zależna jest od płci. Po papierosa sięga 31% mężczyzn oraz 21% kobiet. Spośród tych grup, do regularnego palenia przyznaje się 26% mężczyzn oraz 17% przedstawicielek płci pięknej.
Najwięcej palaczy zidentyfikowano w dwóch grupach wiekowych: 45-54 lata oraz 55-64 lata. Z kolei, wśród grupy młodych Polaków, wieku 18-24 lata, zidentyfikowano najmniejszy odsetek palaczy [2], [3].
Nikotynizm – zagrożenia
Nikotynizm prowadzi do wystąpienia poważnych konsekwencji społecznych, ekonomicznych i zdrowotnych. Z perspektywy medycznej uważa się, że długotrwała ekspozycja na dym tytoniowy może przyczynić się do wystąpienia nowotworu płuc i jamy ustnej. Ponadto w badaniach przeprowadzonych na modelach zwierzęcych, udowodniono udział nikotyny w patogenezie nowotworów piersi oraz układu pokarmowego (w szczególności jelit, trzustki) [4], [5].
Szybka dostawa nikotyny do tkanek prowadzi do wzrostu lokalnego i ogólnoustrojowego uwalniania katecholamin, co skutkuje przyspieszeniem akcji serca, wzrostem ciśnienia krwi i kurczliwości mięśnia sercowego. Następstwem tego działania jest spadek przepływu krwi w naczyniach skórnych, wieńcowych oraz jednoczesny wzrost przepływu krwi w mięśniach szkieletowych. Dlatego wystawienie na długotrwałą ekspozycję na nikotynę może również prowadzić do rozwoju ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego i choroby wieńcowej.
Nikotyna przyjmowana długoterminowo, działa immunosupresyjnie, gdyż osłabia przekazywanie sygnałów w układzie limfoidalnym. Redukuje populację limfocytów T oraz zmniejsza skuteczność makrofagów. Zaobserwowano, że wpływa również negatywnie na tempo procesów epitelializacji.
Do pozostałych narządów, które narażone są na uszkodzenie podczas długotrwałego przyjmowania dużych porcji nikotyny, zaliczyć można: oczy, nerki, organy rozrodcze [5].
Nikotynizm a 100 powodów, by rzucić palenie
Na początku grudnia 2020 rozpoczęła się, promowana przez WHO globalna kampania mająca na celu zachęcenie jak największej liczby osób do rzucenia palenia. W ramach tej akcji opublikowano artykuł o tytule „More than 100 reasons to quit tobacco” zbierający ponad 100 powodów, które powinny przekonać palaczy do zrezygnowania z nałogu. Zwrócono w nim uwagę na wpływ palenia papierosów na ogólną kondycję i wygląd osoby uzależnionej oraz zdrowie osób przebywających w otoczeniu palacza. Twórcy publikacji zwrócili szczególną uwagę na negatywny wpływ nałogu na kwestie społeczne i ekonomiczne [6].
Osoby zdecydowane do podjęcia wyzwania będą mogły korzystać z szeregu narzędzi, które ułatwią wyjście z nałogu. Zaliczyć można do nich m.in. specjalną grupę na WhatsApp [7] oraz cyfrowego pracownika służby zdrowia WHO, który po krótkiej wideorozmowie lub czacie pomoże w zbudowaniu odpowiedniego nastawienia oraz podtrzymaniu motywacji podczas walki o zdrowsze życie [8].
Podsumowując, akcja ma na celu edukacje społeczeństwa w zakresie skutków, jakie niesie za sobą nikotynizm. Stworzone cyfrowe społeczności mają pomóc zbudować i podtrzymać motywację wśród osób decydujących się na udział w wyzwaniu. Planowane zakończenie akcji ustalono na Światowy Dzień Bez Papierosa 2021. Akcja skierowana jest w szczególności dla obywateli m.in.: Polski, Niemiec, Nigerii, Brazylii, Iranu, Pakistanu, Ukrainy oraz Turcji [7].
Źródła:
[1] N. L. Benowitz, „Nicotine Addiction”, N Engl J Med, t. 362, nr 24, s. 2295–2303, cze. 2010, doi: 10.1056/NEJMra0809890.
[2] „Fundacja CBOS – strona główna”. https://cbos.pl/PL/home/home.php (udostępniono grudz. 18, 2020).
[3] „Spada liczba palaczy w Polsce, ale nadal pali 8 mln Polaków”, pulsmedycyny.pl.
https://pulsmedycyny.pl/spada-liczba-palaczy-w-polsce-ale-nadal-pali-8-mln-polakow-976049 (udostępniono grudz. 23, 2020).
[4] „Nikotynizm – objawy, skutki, definicja, leczenie | Dimedic.eu”. https://dimedic.eu/pl/wiedza/nikotynizm-objawy-skutki-definicja-leczenie (udostępniono grudz. 23, 2020).
[5] A. Mishra, P. Chaturvedi, S. Datta, S. Sinukumar, P. Joshi, i A. Garg, „Harmful effects of nicotine”, Indian J Med Paediatr Oncol, t. 36, nr 1, s. 24–31, 2015, doi: 10.4103/0971-5851.151771.
[6] „More than 100 reasons to quit tobacco”. https://www.who.int/news-room/spotlight/more-than-100-reasons-to-quit-tobacco (udostępniono grudz. 23, 2020).
[7] „WHO launches year-long campaign to help 100 million people quit tobacco”. https://www.who.int/news/item/08-12-2020-who-launches-year-long-campaign-to-help-100-million-people-quit-tobacco (udostępniono grudz. 23, 2020).
[8] „Using AI to quit tobacco”. https://www.who.int/news-room/spotlight/using-ai-to-quit-tobacco (udostępniono grudz. 23, 2020).
